O`zbekiston respublikasi sog`liqni saqlash vazirligi

 
6.
Nasha o‘simligidan olinadigan qanday giyohvandlik vositalarini bilasiz?
 
 
7-LABORATORIYA MASHG`ULOTI 
Tabiiy fenilalkilaminlar. Efedrin, uning hosilasi efedron, narkologik ahamiyati va tahlil 
usullari. 
 
Laboratoriya mashg‘ulotining rejasi
: 
1.
Tabiiy fenilalkilaminlar va ularga kiradigan moddalarni aniqlashni bilish. 
2.
Efedrin
 
va uning hosilalarini aniqlashni o‘rganish. 
Mashg’ulot maqsadi:
Tabiiy fenilalkilaminlar va ularga kiradigan moddalarni aniqlash usullari 
bilan talabalarni tanishtirish. 
Laboratoriya mashg’ulotini bajarish davrida kutilayotgan natijalar:
Tahlil natijasiga qarab 
quyidagicha belgilanishi mumkin: tabiiy fenilalkilaminlarni o`ziga xos reaktsiyalariga qarab 
xulosa qiladilar 
 
II – 
guruh vazifasi
 
1. Каnnabis smolasi,uning turlari va kimyoviy tarkibi 
2. Наша махсулотларини истеъмол қилиш йўллари. 
III – 
guruh vazifasi
 
1. Каnnabis moyi,uning turlari va kimyoviy tarkibi 
2. Нашани қўлланилиши ва наркологик аҳамияти 

---

124 
Laboratoriya mashg`ulotlarini o`tkazish uchun zarur asbob-uskunalar:
probirkalar, 
ajratgich voronkalar, reaktivlar, o’lchov kolbalari, tarozilar, pipetkalar, mikroskop, buyum 
oynachasi, chinni kosachalar, botiq chuqurchali buyum oynachasi, kolonka, xromatografik 
plastinka, UB-SF, yorituvchi reagentlar, ko‘rgazmali materiallarlar.
Laboratoriya jihozlari :
Maxsus laboratoriya vositalari bilan jixozlangan xona 
EFEDRON VA EFEDRINNING TAHLILI 
I-kimyoviy usullarda tahlili 
1.
Alkaloidlarni umumiy cho‘ktiruvchi reaktivlar bilan cho‘kma hosil qiladi. 
2.
Dragendorf reaktivi bilan reaksiya:
Buyum oynachasida erituvchi uchirilgach, qolgan 
qoldiq ustiga 1 tomchi 1 M HCl eritmasi, 1-2 daqiqa o‘tgach, 1-2 tomchi Dragendorf reaktivi 
tomizilib 10-15 daqiqadan so‘ng, mikroskop yordamida tekshirilsa, ninasimon qo‘ng‘ir rangli 
kristallar to‘plami hosil bo‘ladi, mikrokristallar shaklini ish daftariga chizing va tahlildagi 
ahamiyatini aniqlang. 
3. Mis tuzi va oltingugurt uglerodi ishtirokidagi reaksiya: 
Mikroprobirkaga tekshiriluvchi 
eritmadan 1-2 tomchi solib sirka kislotasi eritmasi bilan nordonlashtiriladi, so‘ng 5% mis sulfat 
eritmasi qo‘shib ishqoriy muhit hosil bo‘lguncha NH
4
OH qo‘shiladi. Hosil bo‘lgan 
aralashmaga 2 tomchi oltingugurt uglerodi va benzolni 1:3 nisbatda tayyorlangan 
aralashmasidan qo‘shib chayqatiladi, efedrin bo‘lgan taqdirda benzol qatlami sariq yoki 
qo‘ng‘ir rangga bo‘yaladi. Reaksiya tenglamasini yozing va kimyo-narkologik ahamiyatini 
izohlang. 
4. 
Reyneke tuzi eritmasi bilan reaksiya: 
Buyum oynachasida 1-2 tomchi eritmadan qolgan 
qoldiq ustiga Reyneke tuzining yangi tayyorlangan 1% eritmasi tomizilib, 5-10 daqiqa o‘tgach 
mikroskop ostida tekshirilsa to‘rt - qirrali qizg‘ish pushti rangli kristallar to‘plami hosil bo‘ladi. 
Mikrokristallar shaklini chizing va kimyo narkologik ahamiyatini izohlang.