O’zbеkiston rеspublikasi sog’liqni saqlash vazirligi

«Tasdiqlayman»

O’quv  ishlari bo’yicha prorektor,

v/b f.f.d., Yoldoshev Z.O.

______________________

«___»___________2010 yil

Aromatik birikmalar: fеnollar, tеtratsiklinlar, naftaxinon xosilalari, aromatik

kislota, oksiaromatik kislota va  para-aminobenzoy kislota hosilasi bo’lgan dori

moddalar tahlili

Farmatsevtik kimyo fanidan farmatsiya, klinik farmatsiya, sanoat fakultetlari 3-kurs

talabalari uchun o’quv-uslubiy qo’llanma

TOSHKЕNT – 2010

---

3

Tuzuvchilar: ass.Rakhimеtbaеva K.Sh.

 kafеdra mudiri, dotsеnt Ubaydullaеv Q.A.

Taqrizchilar:

M.A. Tojiev - Toshkent farmatsevtika instituti “Toksikologik kimyo”

kafedrasining mudiri, professor, f.f.d.

F. Mamatmusaev -   Dori vositalari va tibbiyot texnika sifatini nazorat qilish

Bosh boshqarmasi

Dori vositalari sifatini nazorat qilish va standartlash

laboratoriyasininig katta ilmiy hodimi, f.f.n.

“Aromatik kislota, oksiaromatik kislota va  para-aminobenzoy kislota hosilasi

bo’lgan dori moddalar tahlili” mavzusidagi o’quv-uslubiy qo’llanma farmatsevtika

instituti  3-kurs talabalari uchun mo’ljallangan.

Uslubiy qo’llanma TFI MUKida muhokama qilindi

2010 “          ”            №   bayonnoma.

O’quv ishlari bo’yicha prorektor, prof. v/b ______________ Yuldashev Z.A.

Uslubiy qo’llanma TFI  Ilmiy kengashida  tasdiqlandi

2010 “       ”           №   bayonnoma.

Ilmiy kengash kotibi

prof. Ikromov L.T.

---

4

Ushbu uslubiy qo’llanma farmatsevtik kimyo fanidan  3 bosqich talabalari uchun 3

ta laboratoriya mashg’uloti uchun mo’ljallangan bo’lib, quyidagi qismlardan

iborat:

       Mavzuni asoslash va uning ahamiyati;

       Laboratoriya mashg’ulot o’tkazish tartibi;

       Talabalarning mustaqil ishi uchun vazifa va savollar;

       Laboratoriya mashg’ulotni bajariladigan topshiriqlar;

       Talabalarni laboratoriya mashg’ulotga, mustaqil tayyorlanganligini sinash

uchun savollar.

        Adabiyotlar ro’yxati.

Fenollar  guruhiga: fenol, timol, rezorcin; naftohinon hosilalari guruhiga:

wikasol, oksolin,  tetratsiklinlar guruhiga: tetratsiklin gidrochlorid, oksitetraciklin

digidrat, metaciklin   gidrochlorid, doksiciklin gidrochlorid,  morfociklin;

paraaminofenol va uning xosilalari: paratsetamol, fenacetin;

Aromatik kislota hosilalariga: benzoy kislotasi, benzoat natriy;

Oksiaromatik kislota guruhiga: salisil kislotasi, salisil natriy, salisilamid,

atsetilsalisil kislotasi, fenolsalitsilat, oksifenamid;

Para-amino benzoy kislotasi hosilalariga: anestizin, novokain, novokainamid,

dikainlar kiradi.

Talabalar bu guruh moddalarining tahlilini o’rganar ekanlar, organic kimyo

fani bo’yicha olgan bilimlariga tayangan holda, dori moddasining farmakologik

samarasiga ta’sir etuvchi xususiy funksional guruhlarining xossalari bilan

tanishadilar. Tahlil davomida bu moddalarning fenol gidroksiliga va birlamchi

aromatik aminlarga hos bo’lgan kimyoviy sifat reaksiyalarni o’rganadilar.

Yuqorida ko’rsatilgan moddalarning kimyoviy tuzilishi , fizikaviy, fizik-kimyoviy

xossalari asosida MTX da keltirilgan  ko’rsatgichlar talablariga javob berishini

aniqlaydilar.