O`zbekiston respublikasi sog`liqni saqlash vazirligi toshkent farmasevtika instituti

k
bu erda, n
F
- n
c
- o‘rtacha disspersiya; 
A, V va 
k
- jadvaldan olinadigan qiymatlar; 

---

198 
Disstillangan suv bilan ishlanganda refraktometrga termostat щrnatiladi. Ustki va o‘lchash 
prizmalari orasiga bir tomchi suv tomiziladi.
Namunaviy plastinkalarda ishlanganda esa, ularga immersion suyuqlik surtiladi, keyin 
o‘lchash prizmasiga joylashtiriladi. CHegaraviy chiziqni rangsiz xolatga keltiriladi va 
kompensatorning ikki xil xolati uchun 5 martadan hisob olinadi. Olingan natijalar bo‘yicha o‘rtacha 
arifmetik qiymati aniqlanadi va undan
k 
ning qiymati aniqlanadi va sindirish ko‘rsatkichlari uchun 
jadvaldan A va V larning qiymati aniqlanadi. Aniqlangan A, V va 
k
qiymatlar asosida o‘rtacha 
disspersiya aniqlanadi. 
Topilgan disstillangan suvning va TK-21 ( TK - 20), TF-5, STF-58 markali shishalarning 
o‘rtacha disspersiyasi refraktometrning pasportidagi qiymatlari bilan solishtiriladi. Ularning eng 
katta farqi ± 1,5∙10
-4
dan 
Katta bo‘lmasligi kerak. 
5.3.3. Ko‘rsatkichlarni o‘xshashligini aniqlash. 
Sindirish ko‘rsatkichi n
D
qiymatlarining o‘xshashligini har bir o‘lchash diapazoni uchun 
shkalaning boshlang‘ich, o‘rta va oxirgi uchta nuqtalarida distillangan suvning, namunaviy 
prizmaning va plastinkaning qiyoslanayotgan nuqtalarida o‘lchash orqali aniqlanadi. Buning uchun 
o‘lchash prizmasiga namunaviy prizma (plastinka) ni o‘rnatiladi yorug‘lik va qorong‘ilik 
chegaralarini X chiziqlar kesishishgan nuqtaga keltirib 5 marta o‘lchashlar olib boriladi.
Ko‘rsatkichlarni o‘xshashligini olingan natijalarning farqi asosida aniqlanadi. Sindirish 
ko‘rsatkichi n
D
bo‘yicha ko‘rsatkichlarni o‘xshashligi ± 1∙10
-4
dan kichik bo‘lmasligi kerak.