O‘zbekiston respublikasi sog‘liqni saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti

 
1.3.Ixtiyoriy sertifikatlashtirish.
Ixtiyoriy sertifikatlashtirish deganda ishlab chiqaruvchi /bajaruvchi/, sotuvchi yoki 
iste’molchi tashabbusi bilan ixtiyoriy ravishda utkazilladigan sertifikatlashtirish tushuniladi. 
Hozirgi sharoitda tashqi mamlakatlar bilan savdoni, mamlakatlararo iqtisodiy aloqalarni, fan 
va texnikaning rivojlanishi uchun hamda chiqarilayotgan mahsulotlarning sifatini yaxshilash, 
ularning raqobatbardoshlik qobiliyatini oshirish uchun muntazam ravishda sinovlardan 
o‘tkazish ehtiyoji ortib bormokda. Sinovlarni ko‘pincha uchinchi tomon deb ataluvchi shaxs 
yoki tashkilot amalga oshiradi. U ko‘riladigan masalada qatnashayotgan tomomnlar odatda 
ta’minlovchining //birinchi tomon va xaridorning /ikkinchi tomon/ manfaatlarini himoya 
qilib, mutlaqo mustaqil ravishda ish ko‘radilar. Uchinchi tomon tarafidan kilinadigan 
sertifikatlashtirish ishlab chiqaruvchilarning ishonchligiga sazovor bulmokda va shu sababli 
bunday yo‘lkeng kullanilib, salmoqli ravishda tarkalmokda.
Turli mamlakatlarda uchinchi tomon tarafidan bajarilayotgan sertifikatlashtirish 
tizimini tashkil etish amalda shuni ko‘rsatmoqdaki, uni turlicha tashkil qilish mumkin ekan: 
ishlab chiqaruvchi assotsiatsiyalar, yirik iste’molchilar, sertifikatlashtirish milliy tashkilotlari 
tomonidan, masalan, Fransiya va Angliyada 60 - yillar boshida iste’molchilar tomonidan 
harbiy maqsadlar uchun elektronika mahsulotlarini sertifikatlashtirish tizimi yaratildi. Ayrim 
olingan mamlakat miqyosida yaratilgan milliy tizimlar majburiy bo‘lgan standartlar doirasini 
qamrab oladi. Masalan, birinchilar qatorida milliy miqyosida qimmatbaxo toshlarni 
sertifikatlashtirish tizimlari qo‘llanilgan. Sertifikatlashtirish tushunchasi keng ma’noda 
uchinchi tomon tarafidan o‘tkaziladigan texnikaviy me’yorga, ish uslubiga, qoidaga 
muvofiqligini qamrab olgan har qanday tekshiruvdir. Shuning uchun sertifikatlashtirishni 
tekshiruv deb hisoblab, bosim ostidagi idishlarni, portlash xavfidan ximoyalangan 
qurilmalarni, kemalarni, suzish vositalarni, tayyorlarini, aviatsiya qurilmalarni, atom 
reaktorlarining va tog‘ texnikasini ishlatishdagi xavfsizligini ta’minlash uchun texnikaviy 
nazorat urnatuvchi idoralar shartli tekshiruvni amalga oshiradi.