O`zbekiston respublikasi sog`liqni saqlash vazirligi toshkent farmasevtika instituti

Ishni bajarish tartibi 
1. Sxemani yig‘ish (1.6-rasm) va uni o‘qituvchiga tekshirishga topshirish kerak. 
2.  1.1-jadvalda  so‘ralgan  ma’lumotlarni  o‘lchash  asbobida  ko‘rsatilgan  ko‘rinishda  to‘ldirish 
kerak. 
 
a) 
b) 
1.6-rasm.Voltmetr birikmalari  (a) va voltmetrni  
tekshirishning prinsipial sxemasi  (b). 
 
1.1-jadval 
Qiyoslanayotgan o‘lchov voltmetri  uchun ma’lumotlar  
№ 
 
Nomla- 
nishi 
turi 
O‘lchov 
asbobi- 
ni tizimi 
O‘lchash 
chegaras
i 
Bo‘lim 
bahosi 
Aniq-
lik sinfi 
Zavod 
raqami 
Namunaviy 
asbob 
 
 
 
 
 
 
 
Qiyoslana-
yotgan o‘lchov 
asbobi 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
95 
 
 
 
3. 1.7-rasmda keltirilgan  laboratoriya ishini umumiy ko‘rinishi keltirilgan. 
4.  Asboblar milini aniq  0 da turganini tekshirish, agar turmagan bo‘lsa, korrektor yordamida 
ularni nol  xolatga keltirish kerak. 
5. Tok manbaiga ulash, quvvatni muvofiqlashtiruvchi  - regulyator yordamida kuchlanishni 0 
dan boshlab shunday ko‘paytirish lozimki, sinalayotgan asbobni mili ketma-ket ravishda  shkalani 
xar  bir  bo‘inmasida  to‘xtab-to‘xtab  borsin.  Kuchlanish  kattaligini  shkalani  oxirgi  bo‘linmasiga 
etkazgan xolda, uni  xudda o‘sha nuqtalarda to‘xtatish bilan, moyilikda kamaytirib borish asosida 
o‘lchash asbobi tekshiriladi.  
  
 
1.7-rasm. Voltmetrni tekshirish bo‘yicha laboratoriya  
ishini umumiy ko‘rinishi 
 
6.  Ikkala (namunaviy va ishchi) voltmetrlarning asosiy ko‘rsatkichlarini 1.1-jadvalga  yozish 
lozim. O‘lchash natijalarini 1.2-jadvalga yozib borish kerak.   
7. Absolyut, nisbiy va keltirilgan xatoliklar olingan natijalar asosida hisoblab chiqing hamda 
o‘lchash asbobi uchun tuzatma qiymatlarini aniqlang.   
8. Qiyoslanayotgan voltmetrni yaroqliligi haqida xulosa chiqarish kerak.   
9.  Olingan  ma’lumotlar  bo‘yicha,  qiyoslanayotgan  o‘lchov  asbob  ko‘rsatkichlariga  bog‘liq 
xolda, tuzatmaning kuchlanishga bog‘liqlik grafigini chizing.  
1.2-jadval 
 
 
№ 
P
t.r 
O‘lchangan qiymatlar  
Hisoblab chiqarilgan qiymatlar 
namunaviy 
voltmetr-ning  
ko‘rsat-kichi, 
V
nom
 
Oshib 
borishdagi  
qiymat 
V
oshib
 
Kamayib 
borish-dagi  
qiymat, 
V
kam
 
O‘rta-
cha 
qiy-
mati,  
V
o‘r
. 
absoly
ut 
xatolik, 
ΔV
abs.
 
Nisbiy 
xatolik 
E, % 
Kelti- 
rilgan 
xatolik 
γ , % 
Tuza
tma 
1. 
 
 
 
 
   
 
 
 
 
 
 
 
 
2. 
 
 
 
 
   
 
 
 
 
 
 
 
 
3.