O„zbekiston respublikasi sog„liqni saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi

Fizik-kimyoviy usullar ikkita bir-birida erimaydigan yoki aralashmaydigan 
fazalar bilan ajralib turadi. 
Koatservatsiya,  ya‘ni  hamma  tomchilarning  yig‗indisi  bir  joyda  bo‗lishiga 
aytiladi.  SHu  holat  orqali  mikrokapsulaning  barpo  etishi  fizik-kimeviy  usulga 
kiradi. 

---

147 
 
Oddiy va murakkab koatservatsiya holati uchraydi. 
Oddiy koatservatsiya usulini ko‗rib chiqamiz. Mikrokapsulaga aylantiruvchi 
dori  moddani  /yog‗,  vitaminlarning  yog‗li  eritmalari,    gormonlar  va  boshqa/ 
jelatin eritmasida 50 
0
S haroratida emulgirlanadi. Moyni suvdagi emulsiyasi hosil 
bo‗ladi./2-5  mkm  kattalikda/    keyin  qobiq    hosil  qiluvchi  eritmaga  aralashtirib 
turgan  holda  20%    suvli  natriy  sulfat  solinadi  va  uning  suvini    tortib    olish  
xususiyatiga ko‗ra jelatin koatservatsiyaga uchraydi. 
  Geterogen  suyuq  sistema  xosil  bo‗ladi.    /b/u  ikki  fazadan  iborat.    Xarorat 
pasaygan  sari  koatservat:  jelatinning  mikrotomchilari  yog‗li  dori  moddaning 
atrofiga marjon kabi yig‗iladi. /v/ keyin ular qo‗shilib ketib,  yupqa qobiq singari 
qoplab  oladi.  Oldin  jelatin  qobig‗i  suyuq  bo‗ladi,    lekin  sovutiladi  va 
mikrokapsula    qotib    tayer  bo‗ladi.    /g/    Na
2
SO
4
    sovuq    eritmasiga  /18-20 
0
S/ 
solinadi.  Filtrlanadi  va  mikrokapsulalar  yuviladi.    Natriy  sulfatdan 
 
tamoman 
yuvilgandan  so‗ng,  mikrokapsula  qobig‗i  78-80%    suv  saqlashi  mumkin  va 
shuning uchun ularni quritish lozim /issiq quritgich, adsorbentlar yordamida, spirt 
orqali yoki havoda/.  
Oddiy  koatservatsiya  usulida  mikrokapsulalarni  olish  jarayoni  12-    rasmda 
keltirilgan.