O„zbekiston respublikasi sog„liqni saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi

Tayanch tushunchalar: dori zarrachalr, murakkab koaservatsiya, qobiqlash, kimyoviy 
usul, nomenklatura, mikrosfera, nanosfera 
 
Dori zarrachalari qobiqlangan vositalari
 yangi dori turi bo‗lib, dori moddaning 
eng muvofiq ravishda ishlatish, ularning tanadagi ta‘sirini kuzatish, tanlab ta‘sir 
etish va barqarorligini oshirishga erishishni ta‘minlaydi. 
Demak, ular tanadagi dorilarning  yo‗nalishini  kuzatish va ta‘sirini tartibga 
solib turuvchi dori turi.  
(DZQV) preparatlarni yaratish maqsadlari: 
     1.Tanlab ta‘sir  etuvchi  DZQV  yaratish,  oshqozonda parchalanmay o‗z 
ta‘sirini ichakda ko‗rsatish maqsadida; 
     2.DZQV va tarkibidagi dori moddani tashqi muxit  ta‘siridan asrash; 
     3.Xidi va mazasini yaxshilash maqsadida moddani parda bilan niqoblash; 
     4.Bir dori turining o‗zida bir-biriga zid dori moddani  berish imkoniyati; 
     5.Elimshak,  cho‗ziluvchan  suyuqliklardan  ishlatish  uchun  oson  
sochiluvchan va dozalarga aniq bo‗linuvchan dori turini yaratish; 
     6.  DZQV  tarkibiga  kiruvchi    moddalar    dozasi    oldindan  mo‗ljallangan  
miqdorda    terapevtik    ta‘sir    ko‗rsatishini  ta‘minlash  maqsadida  kerakli 
sharoitlarni yaratish; 
     7.  Ko‗pchilik  dorilarga    xos    bo‗lgan  oshqozon-ichak  yo‗llarini  qi-
tiqlovchi ta‘sirini kamaytirish yoki yo‗qotish; 
     8.DZQV  tayyorlash    davrida    tarkibiga  kiruvchi  moddalar  turg‗unligini 
saqlash. 
    9.Dori moddalarni ta‘sirini uzaytirish. 
DZQV qattiq,  suyuq va gazsimon dorivor moddalarning kichik zarrachalari 
bo‗lib,    polimer    yoki    shu    kabi  qo‗shimcha  moddalar  yordamida  qobiq  bilan 
o‗raladi. 
 DZQV  1dan  500  mkm  gacha  kattalikda  bo‗lib,  qobiqlarning    qalinligi  
0,1dan 200 mkm oralig‗idadir.  Lekin ko‗proq tibbiyotda 100dan 500 mkm gacha 
kattalikdagi mikrokapsulalar  ishlatiladi.