O„zbekiston respublikasi sog„liqni saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi

 
Internet saytlari 
1. www.provisor.com.ua/archive/2004/N17art_26php 
2. 
www.nanolab.com.ua
. 
3. 
www.health_ua.com/articles
 1621html 
4. 
http://protabletki.ru
 
5. www.drug-enyclopedia.ru/mikrokapsulirovanie-p.php 
 
 
11-mavzu: Dorilarning so`rilish darajasini mutanosibligini aniqlash usullari. Dori 
vositalarining bioekvivalentligi. 
 
Reja: 
1.  Biofarmatsiya haqida tushuncha 
2.  Dorilarning so`rilish darajasini mutanosibligini aniqlash usullari 
3.  Dori vositalarining bioekvivalentligi. 
 
Tayanch tushunchalar: biofarmatsiya, dorilarning so`rilish darajasi, bioekvivalentlik, 
terapevtik samaradorlik, Ladmer tizimi, polimorfizm, farmakodinamika, 
farmakokinetika 
 

---

111 
 
     Biofarmatsiya  fani  –  dori  preparatlarning  organizmga  bo‘lgan  ta‘sirining  turli 
faktorlarga (farmatsevtik, biologik va b.) bog‘liqligini o`rganadigan fandir. 
     Biofarmatsiya – farmatsiyaning ilmiy soxasi bo‗lib, turli dori shakllarida chiqarilgan, 
ammo  bir  xil  dozada  bo‗lgan    dori  preparatlardagi  ta‘sir  etuvchi  va  yordamchi 
moddalarning  fizik  va  fizik-kimyoviy  xususiyatlarini  ushbu  preparatlarning  terapevtik 
samaradorligiga ko‗rsatadigan ta‘sirini o‗rganadi. 
    Ushbu  fanning  paydo  bo‗lishiga  dori  preparatlarining  terapevtik  noekvivalentligi 
sabab  bo‗lgan:  bu  degani  bir  xil  tarkibga  ega  bo‗lgan,  ammo  xar  xil  farmatsevtik 
korxonalar  tomonidan  ishlab  chiqilgan  dori  preparatlarning  terapevtik  samaradorligi 
ham har xil bo‗lgan. Bunga sabab deb farmatsevtik faktorlar topilgan.  
     Biofarmatsiyaning  asoschilari  deb  amerika  olimlar  Levi  va  Vagner  hisoblanadi, 
aynan ular «biofarmatsiya» terminini kiritishgan.  
     Biofarmatsiya  fani  matematika,  fizika,  organik  va  noorganik  kimyo,  faratsevtik 
kimyo,  fiziologiya,  anatomiya,  bioximiya,  farmakologiya,  dorilar  texnologiyasi  kabi 
fanlarga  asoslanadi,  shu  sababli,  biofarmatsiya  terminologiyasida  farmakologik, 
kimyoviy va texnologik terminlar qo‗llaniladi.  
      Dori  preparatlarining  terapevtik  samaradorligi  ularning  makroorganizmdan 
absorbsiya  (so‗rilishi),  taqsimlanishi  va  eliminatsiya  (chiqib  ketishi)  jarayonlari  bilan 
belgilanadi,  va  biofarmatsiya  ushbu  jarayonlarni  o‗rganishga  hamda  ularga  dori 
moddalarining  fizik-kimyoviy  xususiyatlarining  ta‘sirini  o‗rganishga  xam  katta 
ahamiyat  beradi.  Oxirgi  yillarda  farmatsevtika  fanidan  yangi  farmakologik  termin 
―LADMER‖ paydo bo‗ldi, ushbu termin dori vositasining organizm bilan o‗zaro ta‘sir 
etishining  alohida  maydonlarini  ta‘riflaydi.,  bu  degani  o‗z  ichiga  biofarmatsiya, 
farmakokinetika va farmakodinamikani oladi.  
Keltirilgan  chizmada  uning  alohida  qismlari  orasida  aniq  chegara  yo‗q,  chunki  ular 
chambarchas  bog‗langan  va  yaratilayotgan  dori  preparatining  terapevtik  faollik 
darajasin – oxirgi natijani aniqlaydi.  
Shu  sababli  bugungi  kunda  yaratilyotgan  barcha  dori  preparatlari  biofarmatsevtik 
aspektlarda ko‗rilmoqda.