O„zbekiston respublikasi sog„liqni saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi

Rasm 1.   Osmotik ta‟sirli tabletkaning tuzilishi (texnologiya OROS
tm
, Alza Corp.) 
    
Osmotik ta‘sirli tabletkalar qo‗yidagi asosiy qismlardan  tashkil topgan:  
-DM ni saqlovchi  rezervuar;   
-yarim  o‗tkazuvchan    membrana  va  uning    bir  tomonida  diametri  300-500  mikronli 
teshikcha (lazer nuri yordamida olingan)    
 
OROS  turdagi tabletkalarning ta‘sir etish mexanizmi 
OROS  turdagi tabletkalardan DM ajralishi quyidagi  bosqichlardan iborat: 
•  OITdan  rezervuarni  qoplovchi  yarimo‗tkazuvchan  membrana  orqali    tizimga 
suv molekulalarini o‗tishi; 
•  qattiq DMni erishi va uning to‗yingan eritmasi hosil bo‗lishi natijasida osmotik 
bosim paydo bo‗lishi; 
•   DMning eritmasini  membrana teshikchasi orqali tashqariga ajralib chiqishi; 
  DM ajralib chiqish tezligi membrana orqali suvning tizimga o‗tish tezligiga teng. 
 
Ikki  kamerali  OROS  turdagi  tabletkalar.  Bunday  sistemalar  suvda  erimaydigan 
yoki eruvchanligi juda yuqori bo‗lgan DM uchun qo‗llaniladi.   
 
Ikki  kamerali  OROS  turdagi  tabletkalar  tuzilishi.  Bunday  turdagi  tabletkalar 
quyidagilardan iborat:  
•   ikki kamerali rezervuar; 
•  kameralarni  bir-biridan ajratib turuvchi elastik to‗siq; 
•   sirtdan sistemani qoplovchi yarimo‗tkazuvchan qobiq  (membrana); 
 
Bunday  tabletkalarning  yuqori    kameradasida    qattiq  DM    va  uni  OIT  ajratish 
uchun  teshikcha  mavjud.  Pastki  kamera    esa    qattiq    osmotik  moddani  saqlaydi.
 
  
 
Ikki  kamerali  OROS  turdagi  tabletkalar  ta‘sir  etish  mexanizmi  quyidagilardan 
iborat: 
-  membrana  orqali  kameralarga  nazoratlangan  tezlikda  OITdan  suv  molekulalarini  
utishi; 
- shimilgan suvning ta‘sirida DM  eritmasi yoki suspenziyasi hosil bo‗lishi; - shimilgan 
suv ta‘sirida pastki kameradagi osmotik moddani bo‗kishi; 
-  yuqori kameradan bosim ta‘sirida  DMning teshikcha orqali ajralib chiqishi (rasm 2). 

---

52