O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi tibbiy ta’lim rivojlantirish markazi

Onalikni muhofaza qilish  tizimi ayollar tomonidan bajariladigan  muhim 
ijtimoiy vazifani - sog'lom farzand tug'ish va uni tarbiyalashga qaratilgan davlat, 
jamoat va tibbiyot tadbirlarini o’z ichiga oladi. 
Respublika mustaqillika erishgan kundan boshlab, onalik va bolalikni 
muhofaza qilish masalalari davlat siyosati tartibiga kiritildi va qator davlat 
dasturlari va qarorlari qabul qilindi, bularda onalik va bolalikka katta  e'tibor 
ajratilgan. 
- 1992 yil 8 dekabrda umumxalk ovoz berish yo'li bilan, O'zbekiston 
Respublikasi Konstitutsiyasi qabul qilingan; 
- 1996 yil 29 avgustda "Fuqarolar sog'lig'ini muhofaza qilish" to'g'risidagi 
O'zbekiston Respublikasi Qonuni tasdiqlangan; 
- O'zbekiston Respublikasi Mehnat qonuni kodekslari va boshqalar. 
Bundan tashkari, Sog'liqni Saqlash vazirligi boshqa vazirliklar, idoralar va 
nodavlat tashkilotlar bilan bir qatorda quyidagi dastur va karorlarni amalga 
oshirmoqda: 
- 1998 yil 1 aprel 
140 "Ona va bola skriningi"; 
- 2001 yil 5 fevral 
68 "Ona va bola"; 
- 2002 yil 25 fevral 
32 "Ayollar va o’sib kelayotgan avlod salomatligini 
mustahkamlashga qaratilgan qo’shimcha chora tadbirlar to'g'risida"; 
- 2002 yil 5 iyul 
242 "Oilada tibbiy madaniyatni yuksaltirish, ayollar 
salomatligini mustahkamlash, sog'lom avlod tug'ilishi va tarbiyalanishining 
ulug’vor yo'nalishlarini amalga oshirish tadbirlari to'g'risida". 
-2003 yil 13 noyabr 
500 "Tug’ruq  komplekslarini kasalxona ichki 
infeksiyalari profilaktikasini  va perinatal yordami effektivligini oshirish uchun 
qayta tashkillashtirish"  
-2005 yil 5 sentyabr 
425 " O'zbekiston Respublikasining birlamchi tibbiy-
sanitar  tashkilotlardagi  xomiladorlarga yordam berish effektivligini oshirish 
uchun zamonaviy texnalogiyalarni kiritish" to'g'risidagi qaror.  
Onalik va bolalikni muhofaza qilish davlat tizimi faoliyati oilada sog'lom 
xayot  tarzini shakllantirish borasida ijtimoiy-iqtisodiy va davolash-ogohlantirish  
majmuini qulaylashtirish, ayollar va bolalar salomatligini yaxshilash, xayot 
faoliyati uchun yaxshi sharoit ta'minlashni amalga oshirishga qaratilgan. Olib 
boriladigan tadbirlar majmui: 
- ayollar grajdanlik huquqlarini garantiyalashni ta'minlash; 
- turmush qurish va oilani mustahkamlashni qonuniy bajarilishini ta'minlash; 
- ayollar va o’smirlarning mehnatini  muhofaza qilish; 
- bolalari bor oilalarga davlat  tomonidan iqtisodiy yordam berish; 
- bolalar salomatligini saqlagan xolda ularni tarbiyalash va o'qitishni 
garantiyalash; 
- sifatli, garantiyalangan tibbiy-ijtimoiy yordam ko'rsatishi lozim. 
Onalar va bolalar salomatligini  muhofaza qilish tizimida profilaktik va 
davolash faoliyati 6 bosqichga ajratiladi: 

---

128 
 
1) ayollarga xomiladorlikga qadar tibbiy yordam ko'rsatish, onalikka 
tayyorlash, ayollar maslaxatxonasi, "Nikox va oila" markazlari, genetik markazlari 
va boshqa muassasalar  faoliyatini samarasini oshirish, 
2) ayollar maslaxatxonasida, patologik  bo'limda, ixtisoslashgan bo'limlarda  
antenatal' bosqichda tadbirlar majmuasini olib borish, 
3) intranatal' bosqichda  tug’ruqni qabul qilib olish, 
4) Yangi tug'ilgan chaqaloqni salomatligini muhofaza qilish,   to'g'ri 
ovqatlantirishni tashkillashtirish, jismoniy rivojlanishi uchun optimal sharoit 
yaratib berish, 
5) maktabgacha bo'lgan davrda bolalar salomatligini muhofaza qilish, 
jismoniy rivojlanish sharoitlarini va kerakli immunologik statusini yaratish, 
6) maktab yoshida bolalar salomatligini muhofaza qilish. 
Ayollar  salomatlik  holati ularning  reproduktiv  funksiyasiga  bog’lik. 
Ijtimoiy-iqtisodiy sharoitning  va tashqi   muhit holatining yomonlashuvi 
demografik holatga o’z ta'sirini ko'rsatadi.