O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi tibbiy ta’lim rivojlantirish markazi

2.Aholining tabiiy harakati - bu tug'ilish, umumiy o'lim va tabiiy o'sish. 

---

35 
 
 
Tug'ilish - bu yangi avlodni dunyoga kelishi. Uning asosida avlodni vujudga 
keltiruvchi organizm qobiliyatiga ta'sir etuvchi biologik omillar yotadi. 
Tug'ilish faqatgina biologik omillarga bog’liq bo'libgina qolmay, balki 
ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlarga,  yashash sharoitiga,  urf-odatlarga va boshqa 
omillarga ham bog’liqdir. Bu borada tug'ilish ko'rsatkichi quyidagicha aniqlanadi: 
 
Yil davomida tirik tug'ilganlarning umumiy soni x 1000 
Aholining o’rtacha soni 
 
Tug'ilish ko'rsatkichi haqida to'liq ma'lumotga ega bo'lish uchun aholi tabiiy 
harakatining maxsus ko'rsatkichi hisoblangan serpushtlik ko'rsatkichini aniqlash 
lozim. Serpushtlik - bu 15 yoshdan 49 yoshgacha bo'lgan ayollarning fertil davri 
hisoblanadi.  
Serpushtlik quyidagi formula yordamida aniqlanadi: