O’zbekiston respublikasi sog’likni saqlash vazirligi toshkent tibbiyot akademiyasi farg’ona filiali «Kimiyo va biologiya»

7)
 
«Labirint» usuli
. O’qituvchi murakkab vaziyatni bayon 
qiladi va jamoa bo’lib undan chiqish yo’li topiladi. Keyin kichik 
guruhlarda boshqa muammoli vaziyatlar o’rganiladi va taqdimot 
o’tkaziladi. 
8)
 
FSMU usuli
. Talabadan o’z fikrini quyidagi tartibda 
ifodalash talab qilinadi: F - fikrini bayon qilish; S – fikriga sabab 
ko’rsatish; M – sababni asoslovchi misol keltirish; U - fikrini 
umumlashtirish. 
9)
 
«Muloqot» usuli
. Kichik guruhlarda alohida mavzular 
o’rganiladi va turli materiallar (video, foto, sxema, ilmiy dalillar) 
tayyorlanadi. Keyin kichik guruhlar o’rtasida muloqot bo’lib o’tadi. 
O’qituvchi kichik guruhlarning fikrlarini maqsadli yo’naltirib boradi 
va oxirida o’z munosabatini bildiradi. 
MUSTAQIL ISHLARNING MAVZULARI 
 
№ 
Mashgulot mavzusi savollari. 
Soat 
Hafta 
kunlari 
Imzo 
3-semestr 
 
Davolash ishi
 
Tibbiy profilaktika ishi 
 
 
 
1 
Signallarni membranalar 
orqali o‘tkazilishi 
Biologik 
membranalarni 
kimyoviy 
moddalar 
ta’sirida buzilishi 
1 
2 
Membranalar 
buzilishlarni patologik 
Tashqi muhit omillarini 
membrana 
kanallariga 
ta’siri 
1 

---

26 
jarayonni kelib 
chiqishidagi o‘rni 
3 
Energiya 
almashinuvining 
boshqarilishi 
Radiatsiya 
ta’sirida 
energiya 
almashinuvini 
buzilishlari 
1 
4 
Mitoxondrial kasalliklar 
Pestitsidlar ta’sirida kelib 
chiqadigan gipoenergetik 
xolatlar 
1 
4 
Gipoenergetik holatlar 
Alimentar 
gipoenergetik 
xolatlar 
1 
6 
Glyukoza 
tashuvchilarining 
tuzilishi, spetsifikligi, 
klinik ahamiyati 
Sun’iy 
ovqatlanishning 
salbiy ta’siri 
1 
7 
Glikogen kasalliklari 
Ozuqa 
mahsulotlariga 
qo‘shimcha 
konservantlarni 
kiritilishining ta’siri 
1 
8 
Uglevodlar almashinuvi 
boshqarilishining 
buzilishlari 
Sutni ko‘tara olmaslik 
2 
9 
Geteropolisaxaridlarni 
ontogenez va 
kasalliklarda o‘zgarishi 
Seliakiyalaprni 
kelib 
chiqishida 
ekologik 
muxitning ahamiyati 
2 
10 
Surunkali gepatitlar va 
xoletsistitlarda yog‘lar 
hazmlanishini buzilishi 
Alkogol ta’sirida kelib 
chiqadigan 
steatogepatozlar 
2 
11 
Lipidlarni 
peroksidlanishi va 
hujayra shikastlanishi 
patogenezidagi 
ahamiyati 
Metabolik 
sindrom 
– 
to‘g‘ri 
ovqatlanishning 
buzilishi kasalligidir 
2 
12 
YOg‘ kislotalarini α-
oksidlanishi, ahamiyati, 
buzilishlari 
Sog‘lom turmush tarzini 
inson salomatligiga ta’siri 
2 
13 
Nerv to‘qimasining 
asosiy glikolipidlari, 
ahamiyati, ular bilan 
bog‘liq kasalliklar 
Gipodinamiya 
semirishning 
asosiy 
mezonidir 
2 
14 
Xolesterin tashilishida 
qatnashuvchi apo oqsillar 
Xolesterin almashinuvini 
buzilishi 
2 
15 
YOg‘ bosish, semirish 
Omega 3 va omega 6 yog‘ 
kislotalari 
1 

---

27 
16 
Sfingolipidozlar 
Sfingolipidozlar 
1 
17 
Qandli diabet va 
ochlikda ketonuriya va 
ketonemiya 
Qandli diabet 2chi turi – bu 
noto‘g‘ri 
ovqatlanish 
kasalligi 
1 
18 
Dislipoproteinemiya 
turlari 
Dislipidemiya turlari 
1 
19 
Oshqozon suyuqligi 
tashhisining klinik 
ahamiyati 
Ekologikmuhitni 
o‘zgarishi bilan bog‘liq 
oshqozon 
ichak 
trakti 
kasalliklari 
1 
20 
Giperatsid holatlarda va 
oshqozon-ichak yara 
kasalliklarida antatsid 
preparatlarini 
qo‘llashning 
biokimyoviy asoslari 
Oshqozon 
yara 
kasalligining biokimyoviy 
asoslari 
1 
21 
Parenteral ovqatlanish va 
uning klinik ahamiyati 
Ekologik muhit va o‘ttosh 
kasalliklari 
1 
22 
O‘tkir pankreatit kelib 
chiqishi va davolashning 
biokimyoviy asoslari 
Surunkali pankreatit 
2 
23 
Transaminazalarning 
klinik ahamiyati 
Transaminazalarning 
klinik ahamiyati 
1 
24 
Katepsinlar, ularning 
klinik ahamiyati 
Katepsinlar, ularning 
klinik ahamiyati 
1 
25 
Giperammoniemiya 
turlari, ularning tashhis 
qo‘yishda klinik 
ahamiyati 
Giperammoniemiya 
turlari, ularning tashhis 
qo‘yishda klinik ahamiyati 
1 
26 
Neyromediatorlar 
biosintezi, ahamiyati va 
kasalliklari 
Atmosfera zaharlanishi va 
neyrodegenerativ 
kasalliklar 
1 
27 
Folat kislotasining 
etishmovchiligi. 
Sulfanilamid 
preparatlarning 
bakteriostatik tasir 
mexanizmi 
Ekologik 
muhit 
va 
gipovitaminozlar 
1 
28 
Aminokislotalar 
almashinuvining tug‘ma 
kasalliklari 
Aminokislotalar 
almashinuvining 
tug‘ma 
kasalliklari 
1 

---

28 
29 
Buyraklarda urat 
toshlarini hosil bo‘lishi 
va davolash yo‘llari 
Ekologik muhit va buyrak 
tosh kasalliklari 
1 
30 
Orotatsiduriya, uning 
sabablari va uridin bilan 
davolash mexanizmi 
Podagra 
1 
31 
Qandli diabetda 
karbonsuvlar, yog‘lar va 
oqsillar almashinuvining 
buzilishi 
Konservantlarni moddalar 
almashinuviga ta’siri 
1 
32 
Ochlikda karbonsuvlar, 
yog‘lar va oqsillar 
almashinuvining 
buzilishi 
Jahonda 
kuzatiladigan 
ochliklar, sabablari 
1 
33 
Kallikrein-kinin tizimi, 
klinik ahamiyati 
Kallikrein-kinin 
tizimi, 
klinik ahamiyati 
2 
34 
Oqsillarning ko‘p 
shaklliligi, ahamiyati 
Oqsillarning ko‘p 
shaklliligi, ahamiyati 
2 
35 Proteinopatiyalar 
Proteinopatiyalar 
2 
36 
Qon zardobida oqsillar 
aniqlashning 
klinik 
ahamiyati 
Nasliy 
kasalliklarni 
ko‘payishida 
radiatsiyaning ahamiyati 
2 
3-semestr
48s. 
37 
Tibbiyotda DNK 
rekombinantlarni 
qo‘llanilishi 
Onkologik 
kasalliklarni 
ko‘payishida rapdiatsiyani 
ta’siri 
2 
38 
Viruslarga va o‘smalarga 
qarshi dori vositalarni 
ta’sir mexanizmi 
Viruslarga va o‘smalarga 
qarshi dori vositalarni 
ta’sir mexanizmi 
2 
39 PZR - tashxis 
PZR - tashxis 
1 
40 
Molekulyar genetika 
asoslari va irsiy 
kasalliklar 
Molekulyar genetika 
asoslari va irsiy kasalliklar 
1 
41 
Oqsil biosintezi 
ingibitorlari 
Oqsil biosintezi 
ingibitorlari 
1 
42 
Genlar ta’sirini 
boshqarilishi, xujayra 
differensirovkasi 
Genlar ta’sirini 
boshqarilishi, xujayra 
differensirovkasi 
1 
43 
Klonlar, 
klonlashtirish, 
klinik ahamiyati 
Klonlar, 
klonlashtirish, 
klinik ahamiyati 
1 
44 Kimyoviy kanserogenez 
Kimyoviy kanserogenez 
1 
45 
Sitoxrom R-450 
induktorlari va 
Ekotoksikantlar ta’sirida 
sitoxrom R450 induksiyasi 
1 

---

29 
ingibitorlarini klinikada 
qo‘llanilishi 
46 
Sitoxrom R-450 geni 
polimorfizmi, 
davolashning 
personifikatsiya asoslari 
Sitoxrom 
R-450 
geni 
polimorfizmi, 
davolashning 
personifikatsiya asoslari 
1 
47 
Jigarda gormonlarni 
zararsizlantirilishi, klinik 
ahamiyati 
Jigarda gormonlarni 
zararsizlantirilishi, klinik 
ahamiyati 
2 
48 
Metabolik sindrom kelib 
chiqishining 
biokimyoviy asoslari va 
asoratlari 
Endemik bo‘qoq 
2 
49 
Endemik buqoq va 
gipotireoz patogenezi va 
davolash usullari 
Qalqlnsimon 
bez 
faoliyatiga 
pestitsidlar 
ta’siri 
2 
50 
Leykotsitlar metabolizmi 
xususiyatlari 
Leykotsitlar metabolizmi 
xususiyatlari 
1 
51 
Nasliy va orttirilgan 
trombotsitopatiyalar 
Nasliy va orttirilgan 
trombotsitopatiyalar 
1 
52 
Nasliy va orttirilgan 
trombotsitopeniyalar 
Nasliy va orttirilgan 
trombotsitopeniyalar 
1 
53 
Kamqonlik turlari va 
sabablari 
Temir 
tanqisligi 
kamqonligi 
1 
54 
Qon ivish omillarining 
tug‘ma kasalliklari 
Orol 
katastrofasi 
va 
somatik kasallanish 
1 
55 
Nafas va metabolik 
atsidoz va alkalozlarni 
kelib chiqishi, 
biokimyoviy tashxisi 
Nafas va metabolik atsidoz 
va alkalozlarni kelib 
chiqishi, biokimyoviy 
tashxisi 
1 
56 
Jigar-hujayra 
etishmovchiligi va jigar 
komasi vujudga 
kelishining biokimyoviy 
mexanizmlari va tashxisi 
Jigar-hujayra 
etishmovchiligi va jigar 
komasi vujudga 
kelishining biokimyoviy 
mexanizmlari va tashxisi 
2 
57 
Buyraklarning kalsiy, 
fosfor va bikarbonat 
almashinuvidagi 
ahamiyati 
Orol bo‘yi mintaqasida 
kalsiy 
va 
fosfatlar 
almashinuvini buzilishlari 
2 
58 
Buyrakni energiya bilan 
ta’minlanishining asosiy 
yo‘llari 
Suvning sifati va buyrak 
kasalliklari 
2 
59 
Kreatinfosfokinazaning 
izoshakllari va ularni 
aniqlashning klinik 
ahamiyati 
Ichimlik suvining qattiqligi 
va buyrak tosh kasalliklari 
2 

---

30 
60 
Kollagenozlar, 
patogenezi va tashxisi 
Kollagenozlar, patogenezi 
va tashxisi 
2 
61 
Nerv xujayralarida 
metabolizm jarayonlari 
Nerv xujayralarida 
metabolizm jarayonlari 
2 
62 
Sensor tizimlar 
faoliyatining 
biokimyoviy asoslari 
Sensor tizimlar 
faoliyatining biokimyoviy 
asoslari 
2 
63 
Ta’m bilishning 
biokimyoviy asoslari 
Ta’m bilishning 
biokimyoviy asoslari 
2 
Jami:3-sem.(48s),4-
sem.(38s)
86 
 
 
 
 
 
Asosiy va qo‘shimcha o‘quv adabiyotlar hamda axborot manbaalari 
 
Asosiy adabiyotlar 
1.
Sobirova R.A. va boshq. Biologik kimyo. T.Yangi asr avlodi, 2006 y. 
2.
Sobirova R.A., Yuldashev N. M.,Inoyatova F.X., Kulmanova M.U.
“Tibbiy biokimyo”. Toshkent 2020 y. 
3.
Berezov T.T. “Biologicheskaya ximiya”. Moskva. Meditsina 2004.
4.
Nikolaev A.Ya. “Biologik ximiya”. Toshkent. Ibn sino 2002. 
5.
Sultonov G., Xolmuhammedova N.M. “Bioximiyadan amaliy 
mashgulotlar”. Toshkent. Ibn sino 1995. 
6.
Sultonov R .G’. va boshq. “Biokimyodan amaliy mashg'ulotlar”. 
Toshkent. 
Yangi asr avlodi 2006. 
7.
Aleynikova T.L i dr. “Rukovodstvo k prakticheskim zanyatiyam po 
biologicheskoy ximii”. Moskva. Vыsshaya shkola 1998. 
 
Qo‘shimcha adabiyotlar 
1.
Elliot W.H., Elliot D.C. Biochemistry and Molecular Biology. Textbook. 
2nd edition. Oxford University Press, 2014 g. 
2.
Danilova L.A., CHayka N.A. Bioximiya polosti rta. Uchebno-
metodicheskoe posobie. – Sankt-Peterburg. OOO «Izdatelstvo SpetsLit». 2012 g. 
3.
Vavilova T.P. Bioximiya tkaney i jidkostey polosti rta. Uchebnoe posobie. 
– Moskva. GEOTAR-Media. 2011 g. 
4.
Severin E.S., Nikolaev A.YA. Bioximiya. Kratkiy kurs s uprajneniyami i 
zadachami. Uchebnoe posobie. – Moskva. GEOTAR- Media. 2002 g.
 
5.
Berezov T.T. Biologicheskaya ximiya. Uchebnik. – Moskva. Meditsina.
1990 g. 
6.
Aleynikova T.L. i dr. Rukovodstvo k prakticheskim zanyatiyam po 
biologicheskoy ximii. – Moskva. Vыsshaya shkola. 1988 g. 
7.
Mirziyoev SH.M. Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib intizom va shaxsiy 
javobgarlik - har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak. 

---

31 
O‘zbekiston matbuot va axborot agentligining “O’zbekiston” nashriyot matbaa 
ijodiy uyi. 2017 y. 
8.
Mirziyoev SH.M. Erkin va farovon, demokratik O‘zbekiston davlatini 
birgalikda barpo etamiz. O‘zbekiston matbuot va axborot agentligining 
“O’zbekiston” nashriyot matbaa ijodiy uyi. 2016 y.
 
 
Internet saytlari: 
1.
http://www.tsdi.uz 
2.
http://www.ziyonet.uz 
3.
http://www.chemistry.org.com/ 
4.
http://www.bioximia.narod.ru/ 
5.
http://www.biochem.wisc.edu.com/ 
6.
http://www.biochemistry.vcu.edu.com/ 
Kafedra mudiri, dotsent: Marupova M. A. 
 

---

32