O’zbekiston respublikasi qurilish vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti qurilishni boshqarish fakulteti «Shahar qurilishi va xo’jaligi»

3.4 Pardadevorlar.
Parda devorlar ichki vertikal to'sib turuvchi konstruktsiya hisoblanib, bir xonani ikkinchi xonadan ajratib turadi. Pardadevorlar o'z og'irligini yopmalarga yoki gruntga qurilgan pol zaminiga uzatadi.
Pardadevorlar ko'p foydali yuzani band qilmasligi uchun yupqa, yengil, yuzasi silliq, kirlanganda oson tozalanishi, yetarli darajada pishiq, turg'un va o'tga chidamli bo'lishi kerak.
Pardadevorlar ichki devor guruhlari tarkibiga kirib ko'ndalang va bo'ylama yo'nalishda joylanishi mumkin.
Pardadevorning massasi oshgan sari tovush o'tkazmaslik xususiyati ham ortib boradi.
Tovush energiyasi zichliklari xar hil bo'lgan ko'p qatlamli pardadevorlardan o'tganda o'z kuchini yo'qotadi. Agar qatlamlar orasida bo'shliq ko'zda tutilsa bunday devor tovush o'tkazmaydi.
Binoning turiga qarab pardadevorlar o'tga chidamli yoki yonmaydigan bo'lishi kerak.
Materialiga qarab pardadevorlar asosan uch xil gips-beton panelli mayda tosh (g'isht, mayda blok) lardan va kam qavatli uylarda yog'och materiallardan tayyorlanadi.
Pardadevorlarning orayopmalar, yuk ko'taruvchi devorlar bilan tutashish usullari hilma-hil moslamalar yordamida amalga oshiriladi.
Musiqa maktab binosining pardadevorlari g'ishtli qilib loyihalangan.
Binoda ishlatilgan hamma pardevorlarning qalinligi 120 mm ga teng suvoq ishlari qilinishi natijasida esa 150 mm ni tashkil etadi. Pardevorlar qurish oldidan quyidagi ishlar bajariladi:
-pardadevorning bo'ylama o'qi, asosiy devorlarga tutashadigan joylari, eshik o'rni rejalanadi va uning o'lchamlari ko'rsatiladi;
-pardevor asosi qorishma quyib tekislanadi yoki antiseptik vositalar shimdirilgan yog'och taglik o'rnatiladi;
-andazalar, reja taxtalar va boshqa moslamalar o'rnatiladi.
Pardadevorlar o'rnatilgandan keyin hamma choklarini shpaklevka qilish kerak va hamma yog'och elementlarni antipiren bilan to'ydirish lozim.
G'isht parda devorlar qalinligi 0.5 g'isht qalinligida ishlatilgan. Qalinligi 0.5 g'isht devorlar balandligi 3.3m gacha, uzunligi esa 5 m dan oshmasligi kerak.
Agar xona balandligi va uzunligi ko'rsatilgan o'lchamlardan katta bo'lsa, u xolda har olti qatordan so'ng gorizontal choklar bo'yicha joylashgan, qalinligi 1,5 mm va eni 25 mm bo'lgan uzun po'lat listlar bilan armaturalanadi.
1-rasm. Parda devorlar:

a–1-2 g'ishtli; b–shlak-beton toshli;

1–po'lat list; 2–tashqi devor; 3–po'lat listning qaytarilgan qismi.
Bunday armatura uchlari bino asosiy konstruktsiyasining armaturalariga ulangan bo'ladi. Devorlarga quyma temir-beton, parda devorlarga esa metall peremichkalar ishlatilgan.