TOPSHIRIQ - №25
Bozorda shakarga bo‗lgan talab egri chizig‗i
, taklif egri
chizig‗i
ga teng. Har qanday narx darajasida shakarga bo‗lgan talab
miqdori 40 tonnaga oshsa, bozor narxi necha foizga ko‗tariladi?
TOPSHIRIQ - №26
Quyidagi ma‘lumotlardan foydalanib:
- mehnat miqdori – 1; 2; 3; 4; 5; 6; 7.
- ishlab chiqarish hajmi – 15; 34; 51; 65; 74; 80; 83.
- mahsulot narxi 3 ming so‗m bo‗lganda, chekli mehnat mahsuloti (MP),
yalpi daromad (TR) va chekli daromad (MR) ni hisoblang.
Echimni jadval shaklida keltiring.
Ishlab chiqarish hajmi, Q
Mehnat miqdori, L
Mahsulot narxi, ming so‗m, P
CHekli mehnat mahsuli,
YApli daromad,
CHekli daromad,
TOPSHIRIQ - №27
Firma mukammal raqobat sharoitida ishlaydi (jadvaldagi ma‘lumotlar
asosida):
Xodimlar,
kishi
Umumiy
mahsulot
hajmi
APL
MPL Ish haqi
stavkasi
TFC
TVC TC
AFC
AVC ATC MC
28
0
0
1000
5000
1
5
1000
5000
2
15
1000
5000
3
30
1000
5000
4
50
1000
5000
5
75
1000
5000
6
95
1000
5000
7
110
1000
5000
8
120
1000
5000
9
125
1000
5000
10
150
1000
5000
Aniqlang:
1. Firma faoliyati to‗g‗risidagi barcha ma‘lumotlarni hisoblang va jadvalni
to‗ldiring.
2. Hosil bo‗lgan egri chiziqni grafikda ifodalang.
3. Umumiy, chekli va o‗rtacha xarajatlar o‗zgarishini izohlang.
4. Forma qaysi davrda ishlashini aniqlang?
5. Ishlab chiqarishning minimal samarali hajmini aniqlang.
6. Firmaning zararsizlanish holati, yopilishi yoki muvozanat nuqtalarini
tavsiflang.
Foydalanish uchun formulalar:
TOPSHIRIQ - №28
Firmaning ishlab chiqarish funksiyasi:
ga teng. Tahmin
qilaylik, kuniga 4 soatlik mehnat va 4 soatlik mashinaning ishlashi sarflandi.
Aniqlash talab etiladi:
1. Ishlab chiqarilgan mahsulotning maksimal miqdorini;
2. O‗rtacha mehnat mahsulotini;
3. Aytaylik, firma ikkala omilning xarajatlarini ikki baravarga oshirdi.
Mahsulot hajmi qanday o‗zrgaradi?
TOPSHIRIQ - №29
Firmaning chekli daromad funksiyasi
umumiy daromad
orqali ifodalangan, bu erda: Q –
ishlab chiqarish hajmi. Qanday narxda va qancha miqdorda mahsulot ishlab
chiqariladi, agar firma:
a) oddiy monopoliya sharitida;
b) firma mukammal raqobat sharoitida ishlaydi.
TOPSHIRIQ - №30
Jadvalda umumiy xarajatlarning (TC) ishlab chiqarish hajmiga (Q)
29
bog‗liqligi ko‗rsatilgan. Har bir ishlab chiqarish hajmi uchun hisoblang
(foydalanuvchi frmulalar):
- Doimiy xarajatlar (FC);
- O‗zgaruvchan xarajatlar (VC);
- CHekli xarajatlar (MC);
- O‗rtacha umumiy xarajatlar (AC);
- O‗rtacha doimiy xarajatlar (AFC);
- O‗rtacha o‗zgaruvchan xarajatlar (AVC).
Vaqt birligida
ishlab chiqarish
hajmi (Q)
TC
FC
VC
MC
AC
AFC
AVC
0
50
1
90
2
120
3
145
4
180
5
235
6
325
TOPSHIRIQ - №31
Umumiy xarajatlarning ishlab chiqarish hajmiga bog‗liqligi jadvalda
berilgan.
Q
0
1
2
3
4
5
TC
40
65
80
90
110
150
FC, VC, AC, AFC, AVC, MV larning ishlab chiqarish hajmiga bog‗liqligini
hisoblang. Hisoblangan natijalarni jadvalga kiriting.
Q
TC
FC
VC
AC
AFC
AVC
MC
0
40
1
65
2
80
3
90
4
110
5
150
TOPSHIRIQ - №32
Quyidagi ma‘lumotlar asosida firmaning qisqa muddatli xarajatlar jadvalini
to‗ldiring.
Q
AFC
AVC
VC
AC
MC
TC
0
-
20
1
180
2
160
3
140
4
120
TOPSHIRIQ - №33
Umumiy xarajatlarning ishlab chiqarish hajmiga bog‗liqligi jadvalda
berilgan.
Q
0
1
2
3
4
5
TC
55
75
90
115
130
750
FC, VC, AC, AFC, AVC, MV larning ishlab chiqarish hajmiga bog‗liqligini
hisoblang. Hisoblangan natijalarni jadvalga kiriting.
30
Q
TC
FC
VC
AC
AFC
AVC
MC
0
55
1
75
2
90
3
115
4
130
5
175
TOPSHIRIQ - №34
Tog‗li velosipedlarni ishlab chiqarish bo‗yicha kompaniyaning yillik doimiy
xarajati 100 mln.so‗mni tashkil etadi. Velosiped uchun o‗zgaruvchan xarajatlar
10000 so‗mga teng. Agar kompaniyada tog‗ velosipedlarini ishlab chiqarish yiliga
5 dan 10 mingtagacha o‗ssa, bitta velosiped ishlab chiqarish narxi qanday
o‗zgaradi?
Birlik mahsulot ishlab chiqarish xarajatlari quyidagi formula bilan
aniqlanadi:
bu erda:
– doimiy xarajat; – birlik mahsulot uchun o‗zgaruvchan
xarajatlar.
TOPSHIRIQ - №35
Bozorda limonga bo‗lgan talab 100 dona bo‗lganda, har bir limon narxi 2100
so‗mni tashkil qiladi, talab 200 dona bo‗lganda bir dona limon 1800 so‗m bo‗lsin.
YOysimon elastiklik koeffitsientini hisoblang.
YOysimon elastiklikni aniqlash formulasi:
((
) (
)
⁄
⁄
)
((
) (
)
⁄
⁄
)
TOPSHIRIQ - №36
Aytaylik, maslahatchi lampochka ishlab chiqaradigan zavodda bir soatlik ish
hajmining o‗lchami soatiga 50 lampani tashkil etadi. Agar ish haqi soatiga 5$
bo‗lsa, ishlab chiqarishning yagona o‗zgaruvchan omili deb faraz qilib, ishlab
chiqarishning o‗rtacha o‗zgaruvchan narxini aniqlang. Agar doimiy xarajatlar
oyiga 5000$ bo‗lsa va hajmi oyiga 10000 lampochkani tashkil etsa, o‗rtacha ishlab
chiqarish xarajatlarini aniqlang.
TOPSHIRIQ - №37
Firma kitob javoni ishlab chiqaradi va raqobatlashgan bozorda harakat
qiladi. Umumiy xarajatlar funksiyasi quyidagicha:
Bu erda:
– ishlab chiqarish hajmi.
CHekli xarajat
va o‘zgarmas xarajat .
a) Kitob javoni narxi 800 ming so‗m bo‗lsa, firma foydani maksimallashtirish
uchun qancha kitob javoni ishlab chiqarishi kerak?
b) Olingan foyda qancha bo‗ladi?
31
shartidan foydalaning.
TOPSHIRIQ - №38
Bozorda
talab va taklif funksiyalari
berilgan. Ishlab chiqaruvchilar tomonidan to‗lanadigan mahsulot uchun soliq tovar
birligiga 3.5 pul birligida kiritilsin.
Aniqlang:
- soliq kiritilgandan so‗ng muvozanat narxini va muvozanat miqdorini;
- iste‘molchi va ishlab chiqaruvchining profitsiti o‗zgarishini;
- davlat tomonidan olingan soliq to‗lovlari miqdori va jamiyat uchun sof
zararni aniqlang.
Ishlab chiqaruvchi soliqning qaysi qismini iste‘molchiga o‗tkazadi? Buni
grafik ko‗rinishida tasvirlang.
TOPSHIRIQ - №39
Aytaylik, monopolist 20 dona mahsulotni har bir birligi uchun 100 valyuta
birligi narxida sotishi mumkin. 21-birlikning sotilishi narxning 99.5 ga tushishiga
olib keladi. Sotish hajmi 20 donadan 21 donaga ko‗payganda chekli daromad
qanchaga teng bo‗ladi?
Daromadni aniqlash formulasi:
CHekli daromadni aniqlash formulasi:
TOPSHIRIQ - №40
Mukammal raqobat bozorida ishlaydigan kompaniya xarajatlarining
funksiyalari
berilgan. Bozorda mahsulot narxi so‗m
miqdorida o‗rnatildi.
a) Muayyan kompaniya uchun optimal ishlab chiqarish hajmi qanday?
Mahsulotning bunday hajmi uchun kompaniya foydasi qanday?
b) ushbu firma qisqavaqt ichida bozor narxining qaysi darajasida ishlab
chiqarishni to‗xtatadi.
32
3-ilova
KURS ISHI REJALARI NAMUNALARI
Kirish
I. Nazariy qism
1. Mikroiqtisodiy tahlilning mohiyati va uning ko‗rsatkichlari.
2. Mikroiqtisodiy samaradorlik va uni oshirish yo‗llari.
3. Mikroiqtisodiy tahlil va uning asosiy ko‗rsatkichlari.
4. Mikroiqtisodiy samaradorlik va uni oshirish yo‗llari.
II. Hisob-kitob qismi
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar ro„yxati
Kirish
I. Nazariy qism
1. Ishlab chiqarish jarayonining iqtisodiy mazmuni va ijtimoiy shakllari.
2. Ishlab chiqarish omillari, ularning birinchi usullari va o‗zaro ta‘siri.
3. Ishlab chiqarishning umumiy va pirovard natijalari.
4. Ishlab chiqarish omillarining iqtisodiy samaradorligi va ularning ko‗rsatkichlari.
II. Hisob-kitob qismi
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar ro„yxati
Kirish
I. Nazariy qism
1. Ishlab chiqarishning ixtisoslashuvi mehnat taqsimotining namoyon bo‗lish shakli
sifatida.
2. Ishlab chiqarish ixtisoslashuvining tamoyillari va asosiy yo‗nalishlari.
3. Ixtisoslashuv sharoitida iqtisodiy integratsiya va uning asosiy shakllari.
4. Bozor islohotlari sharoitida integratsion jarayonlarning rivojlanish xususiyatlari.
II. Hisob-kitob qismi
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar ro„yxati
33
4-ilova
Titul varaqasi namunasi
O„ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O„RTA MAXSUS TA‟LIM VAZIRLIGI
O„ZBEKISTON RESPUBLIKASI QURILISH VAZIRLIGI
SAMARQAND DAVLAT ARXITEKTURA-QURILISH INSTITUTI
“QIYMAT INJINIRINGI VA KO„CHMAS MULK EKSPERTIZASI”
kafedrasi
“MIKROIQTISODIYOT” FANIDAN
KURS ISHI
Mavzu:
Bajardi:
(talabaning ismi-sharifi, otasining ismi)
(fakultet, bakalavriat yo‘nalishi, kursi, guruhi)
Ilmiy rahbar:
(ismi-sharifi, ilmiy darajasi, lavozimi)
SAMARQAND-2021
34
5-ilova
7-ilova
KURS ISHI (K.I.5340900.4.06.0000)
Bet
20
20
15
30
35
6-ilova
Topshiriq varaqasi namunasi
O„ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O„RTA MAXSUS TA‟LIM VAZIRLIGI
O„ZBEKISTON RESPUBLIKASI
QURILISH VAZIRLIGI
MIRZO ULUG„BEK NOMIDAGI
SAMARQAND DAVLAT ARXITEKTURA-QURILISH INSTITUTI
―Qurilishni boshqarish‖ fakulteti
2-bosqich 201-Iqtisodiyot guruh talabasi
______________________________________ ga
(talaba familiyasi va ismi)
ta‘lim yo‗nalishi 5230100-Iqtisodiyot (tarmoqlar va sohalar bo‗yicha)
“Mikroiqtisodiyot” fanidan kurs ishini bajarish uchun
T O PSH I R I Q - №1
1. Ilmiy va amaliy materiallar to‗plash va kurs ishi rejasini tuzish.
2. Rejada qo‗yilgan savollarga mos ravishda kurs ishini bayon qilish.
3. Hisob-kitob qismini bajarish.
4. O‗rganilayotgan savollarni takomillashtirish bo‗yicha takliflar ishlab chiqish.
5. GOST talablari bo‗yicha kurs ishini rasmiylashtirish.
Kurs ishiga rahbar: M.I.Diyarova
Topshiriq berildi: __________20__ y.
Topshiriqni olgan talaba: ______________________
(F.I.O., imzo)
Kurs loyihasini topshirish muddati:
Bosqichlar
Himoya qilish
muddati
1
2
3
4
5
36
7-ilova
1-rasm. Hududlarda kichik tadbirkorlik sub‟ektlarining respublika chakana
savdo tovar aylanmasida ulushi
4
1-jadval
Mahsulotga bo‟lgan talab va taklif miqdori
Ko‟rsatkichlar
Narx (so„mda)
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
Hajmi, ming
dona
Talab
32
28
24
20
16
12
8
Taklif
4
6
10
13
16
19
22
4
Манба:
www.stat.uz.
Ўзбекистон Республикаси Давлат статистика қўмитаси маълумотлари.
37
8-ilova
Foydalanilgan adabiyotlar ro„yxati
I. Normativ-huquqiy hujjatlar nomlari:
1. Мирзиёев Шавкат Миромонович. Миллий тараққиѐт йўлимизни
қатъият билан давом эттириб, янги босқичга кўтарамиз. / Ш. М.
Мирзиѐев. – Тошкент : Ўзбекистон, 2017. -592 б.
2. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 февралдаги
―Ўзбекистон
республикасини
янада
ривожлантириш
бўйича
Ҳаракатлар стратегияси тўғрисида‖ги ПФ-4947-сонли Фармони.
II.
Ilmiy jurnallardagi maqolalar nomlari:
1. Бакайбаева А.С. Учет доходов государственного бюджета с
использованием казначейских технологий в Республике Узбекистан //
Иқтисод ва молия. – Тошкент, 2013. – № 12. – Б. 7.
2. Ҳайдаров
Н.Х. Ўзбекистон Республикаси таълим тизимини
ривожлантиришда давлат молиясининг ўрни // Иқтисод ва молия. –
Тошкент, 2013. – № 9. –Б. 13.
III. Asosiy adabiyotlar
1. Апалкова Т.Г. Микроэкономика: учебник. Пособие для вузов – М.: Изд-
во МГОУ, 2009. - 4-25 с.
2. Микроиқтисодиѐт. Ўқув қўлланма. Х.С.Хаджаев, И.А.Бакиева, М.З.
Муҳитдинова, Ш.Ш. Файзиев.Т.: ТМИ, 2014, 458 бет.
3. Нуриев Р.М. Сборник задач по Микроэкономике, Норма. Москва, 2008.
4. Пол Э. Самуэльсон Микроэкономика, Учебник, -М.: Санкт-Петербург.
Киев, 2012. – 744 с.
5. Пиндайк Р., Д. Рубинфельд. Микроэкономика. 5-е международное изд.-
СПб.: Питер, 2007, – 350 с.
6. Салимов Б.Т., Ўроқов Н.И., Мустафақулов Ш.И., Салимов Б.Б.
Микроиқтисодиѐт: Маърузалар матни. – Т.: Молия иқтисодчи, 2005,-
360 б.
7. N.Gregory Mankiw. Principles of Mikroeconomics. 5 edition. 2008, 519
pages.
8. Erkin Egamberdiyev. ―Mikroiqtisodiyot‖. –T.: ―ILM-ZIYO‖, 2014.
IV.
Internet saytlari
1.
www.google.uz
2.
www.yandex.ru
3.
www.yahoobing.ru
4.
www.gov.uz
5.
www.lex.uz
6.
www.cbu.uz
7.
www.ziyonet.uz
38
ASOSIY VA QO„SHIMCHA O„QUV ADABIYOTLAR
HAMDA AXBOROT MANBAALARI
Asosiy adabiyotlar
1.
Campbell R. McConnell. Microeconomics. – Copyright 2015, Macmillan
Publishing Company, a division of Macmillan, Inc.
2.
Pindyck, Robert S. Microeconomics. – Copyright 2013, Macmillan Publishing
Company, a division of Macmillan, Inc.
3.
Тарануха Ю.В., Земляков Д.Н. Миркоэкономика: учебник. – 2-е изд.,стер.
–М.: КНОРУС, 2011. -320 с.
4.
Ильяшенко В.В. Микроэкономика: учебник. – М.: КНОРУС, 2012, - 288 с.
– (Для бакалавров).
5.
Пиндайк Р., Д.П.Рабинфельд. Микроэкономика/Пер. с англ. – СПб.:
Питер, 2011. – 608 с.: ил. (Серия ―Классический зарубежный учебник‖).
6.
Campbell R. McConnell, Stanley L. Brue, Thomas P. Barbiero.
Microeconomics. 577 бет. Дарслик. 2015.
7.
Киреев А.П., Киреев П.А. Миркоэкономика для продвинутых. Задачи и
решения. ИНФРА-М Москва 2014. Ўқув қўлланма.
8.
Salimov B.T., Mustafakulov Sh.I., Yuldashev G‘.T., Sultanov B.T.
Mikroiqtisodiyot: Masalalar to‘plami – T.: TDIU, 2018. – 210 b.
9.
Salimov B.T., Muxitdinova U.S., Mustafaqulov Sh.I., Salimov B.B.
Mikroiqtisodiyot: Darslik– T.: TDIU, 2010. – 230 b.
10.
Максимова В.Ф. Микроэкономика: учебник. М.: Маркет ДС, 2014-368 б.
Qo„shimcha adabiyotlar
1. Ўзбекистон Республикаси Президентининг ―Ўзбекистон Республикасини
янада ривожлантириш бўйича ҳаракатлар стратегияси тўғрисида‖ги ПФ-
4947-сонли Фармони. // Халқ сўзи. 8 февраль 2017 йил.
2. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 22 январдаги ―2017-
2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта
усутвор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегиясини ―Фаол инвестициялар
ва ижтимоий ривожланиш йили‖да амалга оширишга оид давлат Дастури
тўғрисида‖ги Президент Фармони.
3. Ўзбекистон
Республикаси
Президенти
Ш.М.Мирзиѐевнинг
Олий
Мажлисга Мурожаатномаси. //Халқ сўзи, 23 декабрь 2017 йил.
4. Мирзиѐев Ш.М. Эркин ва фаровон, демократик Ўзбекистон давлатини
биргаликда барпо этамиз. – Тошкент.: Ўзбекистон, 2016. – 56 б.
5. Мирзиѐев Ш.М. Қонун устуворлиги ва инсон манфаатларини таъминлаш –
юрт тараққиѐти ва халқ фаровонлигининг гарови. – Тошкент.: Ўзбекистон,
2017. – 48 б.
6. Мирзиѐев Ш.М. Буюк келажагимизни мард ва олижаноб халқимиз билан
бирга қурамиз. – Тошкент.: Ўзбекистон, 2017. – 488 б.
7. Мирзиѐев Ш.М. Танқидий таҳлил, қатъий тартиб-интизом ва шахсий
жавобгарлик – ҳар бир раҳбар фаолиятининг кундалик қоидаси бўлиши
39
керак. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2016 йил
якунлари ва 2017 йил истиқболларига бағишланган мажлисидаги
Ўзбекистон Республикаси Президентининг нутқи. //Халқ сўзи газетаси.
2017 йил 16 январь, №11.
8. Мирзиѐев Шавкат Миромонович. Миллий тараққиѐт йўлимизни қатъият
билан давом эттириб, янги босқичга кўтарамиз. / Ш. М. Мирзиѐев. –
Тошкент : Ўзбекистон, 2017. -592 б.
9. Микроэкономика под ред. В.С. Атамонова, С.А. Иванова, Москва, 2009, -
320 с.
10. Salimov B., Mustafaqulov Sh., Salimov D. Mikroiqtisodiyot: masalalar,
namunalar, topshiriqlar, testlar. (O‘quv qo‘llanma) – T.: TDIU, 2008-196 bet.
11. Н.М.Зубко (и др.). Микроэкономика: ответы на экзаменационные вопросы/
- 3-е изд. –Минск: ТетраСистеме, 2012. – 128 с.
12. Нуриев Р.М. Сборник задач по Микроэкономике, Норма. Москва, 2008.
13. Салимов Б.Т., Ўроқов Н.И., Мустафақулов Ш.И., Салимов Б.Б.
Микроиқтисодиѐт: Маърузалар матни. – Т.: Молия иқтисодчи, 2005,- 360 б.
14. Чеканский А.Н., Флорова Н.Л. Микроэкономика. Промежуточний уровень:
Учебное пособие. – М.: ИНФРА-М, 2005. – 382с.
15. Salimov B.T., Hamdamov Q.S., O‘raqov N.I. Mikroiqtisodiyot. Kasb-hunar
kollejlari uchun o‘quv qo‘llanma. - T.: Ijod dunyosi, 2003,- 256 в.
16. Микроиқтисодиѐт. Маърузалар матни. Убайдуллаев Қ., Бердимуратов Қ.
Нукус – 2007 й.
17. Микроиқтисодиѐт. Ўқув қўлланма. Х.С.Хаджаев, И.А.Бакиева, М.З.
Муҳитдинова, Ш.Ш. Файзиев.Т.: ТМИ, 2014, 458 бет.
Internet saytlari
1.
www.gov.uz – O‗zbekiston Respublikasi Davlat hokimiyati portali
2.
www.press-service.uz – O‗zbekiston Respublikasi Prezidentining Matbuot
xizmati rasmiy sayti
3.
www.mfer.uz – O‗zbekiston Respublikasi Tashqi iqtisodiy aloqalar,
investitsiya va savdo Vazirligining rasmiy sayti
4.
www.cer.uz – Iqtisodiy tadqiqotlar Markazining rasmiy sayti
5.
www.lex.uz – O‗zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari ma‘lumotlari milliy
bazasi
6.
www.stat.uz – O‗zbekiston Respublikasi davlat statistika qo‗mitasi rasmiy
sayti
7. http://www.semi.rssi.ru
–
Rossiya
Federatsiyasi
Markaziy-iqtisodiy
matematika instituti sayti
8.
www.nber.com – AQSH iqtisodiy tadqiqotlar milliy byurosi sayti
9.
www.webofscience.com – Xalqaro ilmiy maqolalar platformasi
10. www.scopus.com – Xalqaro ilmiy maqolalar platformasi
11.
www.elibrary.ru – Rossiya ilmiy maqolalar indeksi
12.
www.info.smsiti.uz
–
O‗zbekiston
Respublikasi
Standartlashtirish,
sertifikatlashtirish va metrologiya agentligi rasmiy sayti
Do'stlaringiz bilan baham: |