O`zbekiston Respublikasi "Qizil kitobi" haqida ma`lumot Reja: Qiqil kitob va uning o’rni. O’zbekiston qo’riqxonalarining qisqacha tarixi. O’zbekiston "Qizil kitobi" Kelajak oldidagi burchimiz

Jismoniy mashqlar bajarayotganda nafas olish. Jismoniy mehnat, jismoniy tarbiya va sport mashqlari bilan shug'ullangan¬da nafas olish tezlashadi. Tinch holatda od am bir minutda 16-18 marta nafas oladi va o'pkalaming minutlik ventilyatsiyasi 8- 9 l ga teng bo'ladi. Jismoniy mashqlar bajarganda esa ularning tezligiga qarab bir minutda nafas olish soni 40-60 martaga yetadi va, hatto, undan ham ortishi, o'pkalaming minutIik ventilyatsiyasi 50-100 I gacha ko'payishi mumkin. Tinch .holatda bir minutda odam organizmi 250-300 ml kis¬lorod o'zlashtiradi. Jismoniy mashqlar bajarganda esa kislorod o'zlashtirish 4500-5000 ml gacha ko'payishi mumkin. Bunday ko'p miqdordagi kislorodni o'pkadan to'qimalarga yetkazib berish uchun yurak-qon tomirlari sistemasining ish faoliyati kuchayadi. Masalan, tinch holatda yurakning sistolik hajmi (yurak bir marta qisqarganda chiqariladigan qonning miqdori) 65-70 ml bo'la¬di, jismoniy mashq bajarganda 150-200 ml gacha ortadi. Bir minutda yurak tinch holatda 70 marta qisqaradi, jismoniy mashq bajarganda esaqisqarish tezligi minutiga 150-200 martagacha ko'payadi. Demak, tinch holatda yurak bir minutda tomirlarga 5 I qon chiqarsa, jismoniy mashq bajarganda bu qonning miqdori 20-30 I gacha ko'payadi. Shunday qilib, jismoniy mashq bilan shug'ullanganda to'qimalaming kislorodga talabi ortadi. Bu esa bir tomondan, nafas olishning tezlashishi va o'pkaning minutlik ventilyatsiyasi ko'payishi, ikkinchi tomondan, yurakning ish faoliyati kuchayishi, ya'ni qisqarish tezligining ortishi, uning sistolik va minutlik hajmi ko'payishi bilan ifodalanadi. Shunday qilib, jismoniy mehnat, jismoniy tarbiya va sport mashqlari nafas olish hamda qon aylanish organlarining yaxshi rivojlanishiga, chiniqishiga, odamning ish qobiIiyati ortishiga, va uning sog'lom bo'lishiga olib keladi.