O’zbekiston respublikasi qishloq xo’jaligi vazirligi

Davlatlarning tashqi aloqa organlari tizimi hamda diplomatik immunitet va imtiyozlari
Diplomatik huquq xalqaro huquqning uzoq vaqt davomida yagona subyekti bo‘lib kelgan davlatlarning o‘zaro amaliyoti natijasida shakllangan va rivojlangan. Qadimda bo‘lgani kabi hozirda ham davlatlar o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlar bir davlat tomonidan ikkinchi biriga yuboriladigan tashqi aloqalar organlari tomonidan amalga oshiriladi. Tashqi aloqalarning bunday organlari qatoriga davlatlarning o‘zaro kelishuvi asosida tashkil qilinadigan doimiy diplomatik vakolatxonalar va bir davlat tomonidan ikkinchi bir davlatga yuboriladigan maxsus (vaqtincha, ad hoc) missiyalar kiradi.
Diplomatik vakolatxona va maxsus missiyalarga tegishli normalar majmui 1961- va 1969-yillarda qabul qilingan Vena konvensiyalarida mujassamlashgan.
Xalqaro-huquqiy adabiyotda tashqi aloqalar organlarini ichki davlat va xorijiy turlarga bo‘lish mavjud.
Xalqaro huquqda bunday idoralar ikkiga bo‘linadi:
a) davlatning vakilligini barcha masalalar bo‘yicha amalga oshiradigan idoralar;
b) davlatning vakilligini uning tashqi aloqalarining ma’lum sohalarida va bitta sohasida ro‘yobga chiqaradigan idoralari.
Birinchi guruhga davlat rahbari, hukumat rahbari, tashqi ishlari vaziri kiradi. Xalqaro huquqqa muvofiq ular davlatni barcha masalalar bo‘yicha namoyon etadigan, ya’ni ex officio (lavozimi bo‘yicha maxsus vakolatlarsiz) idoralar hisoblanadi.
Umumiy tashqi aloqa idoralari bilan bir vaqtda ba’zi davlatlarda ixtisoslashgan maxsus tashqi aloqa organlari mavjud bo‘lib, ular davlat tashqi faoliyat sohasini keng yoki tor jihatdan namoyon etadilar. Masalan, O‘zbekiston Respublikasida tashqi iqtisodiy aloqalar vazirligini ko‘rsatish mumkin, boshqa vazirlik va muassasalar davlatning tashqi aloqalarini o‘z vakolatlari doirasida ro‘yobga chiqarishda ishtirok etadilar.
Tashqi aloqa idoralarining xorijdagisiga: diplomatik vakolatxonalar (elchixonalar va missiyalar), konsullik vakolatxonalari, va xalqaro tashkilotlar qoshidagi doimiy vakolatxonalar kiradi. Ular davlatning doimiy xorijiy tashqi aloqa idoralaridir.
Xorijdagi doimiy idoralar bilan bir vaqtda muvaqqat idoralar mavjud: boshqa davlatlar tantanali tadbirlarda, muzokaralarni olib borishda ishtirok etishga yuboriladigan maxsus missiyalar, xalqaro konferensiyalarda ishtirok etish uchun yuboriladigan delegatsiyalar.