8-masala. Tojikiston Respublikasi Regar alyuminiy zavodi (TALKO DUK) tomonidan qo‘shni mamlakatlarga transchegaraviy atmosfera havosini ifloslanishi natijasida radiatsiyaviy ta’sirning salbiy oqibatlar mavjud. Siz uni xalqaro ekologiya huquqi asosida tahlil qiling. 9-masla. Ma’lumki, O‘zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidenti I.A.Karimov “Orol dengizi mintaqasidagi ekologik ofat oqibatlarini yumshatish bo‘yicha hamkorlikni rivojlantirish” mavzusidagi xalqaro konferensiyada uning ishtirokchilariga tabrik nutqi so‘zlagan edi (Xalq so‘zi. 2014-yil 30-oktabr.). Ushbu tabrikda e’tirof etilgan atrof-muhitni xalqaro muhofaza qilish masalalari haqida so‘zlab bering.
10-masla Italiya fuqarosi Pokiston orqali O‘zbekiston hududiga kirib kelganida, aeroportda bojxona xodimlarining tekshiruvi natijasida unda katta miqdorda giyohvandlik vositalari borligi aniqlandi. Pokiston hukumati jinoyatchini ushlab berishni talab qildi, chunki giyohvandlik vositalari Pokiston hududidan olib chiqib ketilgan. Shuningdek, jinoyatchining ta’kidlashicha, giyohvandlik vositalari Italiya hududida tarqatilishi lozim bo‘lgan hamda jinoyatchi Italiya fuqarosi bo‘lganligi uchun Italiya hukumati ham ushlab berishni talab qilgan.
Ushbu holatda fuqarolikning qanday huquqiy ahamiyati mavjud? Hudud bo‘yicha qaysi jinoyat qonuni tamoyili amal qiladi? Yuqoridagi jinoyat O‘zbekiston Respublikasi yurisdiksiyasiga to‘g‘ri keladimi? 1988-yilgi Giyohvandlik vositalari va psixotrop moddalarining noqonuniy aylanmasiga qarshi kurash bo‘yicha BMT konvensiyasining ushbu holatda qanday ahamiyati bor?
11-masala. 1976-yil iyunda Angola poytaxti Luandada 13 ta ingliz va amerika yollanma askarlari ustidan sud bo‘lib o‘tdi. Ular Angola xalqiga qarshi qurolli mojaroda pul evaziga qatnashishga rozi bo‘lganlikda va Angolani ozod qilishga qurol bilan to‘sqinlik qilganlikda ayblandi.
Sudda yollangan askarlarni himoya qilgan Angliya va AQSH advokatlari yollanganlik uchun jazo belgilovchi xalqaro hujjat mavjud emasligini ta’kidlashdi.
Mazkur holatga huquqiy baho bering.
12-masala. 2006-yildа KХDR yadrо qurоlini sinаsh uchun yеr оstidа yadrо pоrtlаshini аmаlgа оshirishini bildirdi. Аyrim dаvlаtlаr bu qаrоrgа shubhа bilаn qаrаgаn bo‘lsа, bоshqаlаr KХDRdа bundаy imkоniyat mаvjud emаsligini tа’kidlаdi. Shungа qаrаmаsdаn, sinоv o‘tkаzish rеjаlаshtirilgаn hududdа hаqiqаtdаn hаm еrоsti qimirlаshi, bаlki yadrо pоrtlаshi yuz bеrgаni аniqlаndi.
Хаlqаrо hаmjаmiyat KХDR hаrаkаtini nоto‘g‘ri dеb hisоblаdi. Bir qаtоr dаvlаtlаr ungа sаnksiya qo‘llаsh lоzim, dеgаn fikrni bildirdilаr.
Sаvоl: KХDRning hаrаkаtlаri хаlqаrо hаvfsizlikkа tаhdid dеb hisоblаnаdimi? KХDRgа nisbаtаni sаnksiya qo‘llаsh mumkinmi? BMT Хаvfsizlik kеngаshi bu hоlаtdа qаndаy chоrаlаr qo‘llsh mumkin?