O`zbekiston respublikasi qishloq va suv xo`jaligi vazirligi andijon qishloq xo`jaligi va agrotexnologiyalar instituti

O`lchangan
Xisoblangan
	U	I	IQ	P1	PP		P	Sosj
	V	A	A	Vt	Vt		Vt

b) Generator yordamida SA1¸ SA4 ni qo`shib motorni 0,5 R_N gacha yuklang

(R_N - motorning tarmoqdan qabul qiladigan normal quvvati). R_A-ampermetri minimal tokni ko`rsatguncha qo`zg`atish tokini (I<sub>Q</sub>) rostlang. V- shaklidagi arakteristika a) bo`limdagidek olinadi. O`lchash natijalarini

9-1-jadvalga yozing.

v) Motorni 0,75·R_N gacha yuklab oldingi bo`limdagidek V- shaklidagi xarakteristika olinadi . O`lchash natijalarini 9 –1 jadvalga yozing.

4-bandni bajarish tartibi.

Ishchi xarakteristikalari: I ; P ; sosj ; h ; M=f(P₂), bunda U=sonst; f=sonst; I_Q=I_QN=sonst; sosj=1. QF2 o`chirilgan holda motorni ishga tushiring. Qo`zg`atish tokini normal qiymatga qo`ying (I_QN), bunda sosj=1.

Generator yordamida (SA1¸SA4 ni qo`shib) motorni normal quvvatga yuklang. O`lchash natijalarini 9-2- jadvalga yozing.

O`qga yuk qo`shilganda RA1 ko`rsatishi minimal bo`lishi uchun normal qo`zgatish toki I­_QN rostlanadi.

9-2-jadval

№

O`lchangan

Hisoblangan

T / b

Motor

Generator

U

I

P1

P2

n

UG

IAG

P1M

P1G

P2G

M

h

Cosj

B

A

Bt

Bt

ayl/min

B

A

Bt

Bt

Bt

H•M

-

5-bandni bajarish tartibi.

Motor o`qdagi quvvatni o`zgartirib reaktiv quvvatni rostlash QF2 o`chgan xolda motorni ishga tushiring. Motorni generator yordamida sosj=1 da normal tokka erishguncha yuklang. Nolgacha yukni o`chirib, tarmoqqa olinayotgan faol quvvat kamaytiriladi. Xar bir nuqtada qo`zgatish toki rostlanadi, bunda motorning yakorь cho`lg`amlaridan normal tok o`tsin. O`lchash natijalarini 9-3-jadvalga yozing.

9-3-jadval

№ t/b	O`lchangan Hisoblangan
	U	I	P1	P2	IQ	P1N	Cosj	S	Q
	B	A	Bt	Vt	A	Vt		VA	VAR

Xisoblash formulalari

R_1M=3R₁; sosj=R_1M / Ö3·U·I; R_2G=U_G·I_G; h_G=R_2G / R_1G; h_M=R_2M / R_1M ;

R_1G=R_2M= R_2G +SDR_G ; h=R_2M / R_1M ; M₂=9,55·R₂ / n; S=Ö3·U·I; Q=ÖS²-P².

Tekshirish uchun savollar.

1. Nima uchun, qo`zgatish cho`lg`ami o`zgarmas kuchlanishga ulangan sinxron motorning ishga tushirish momenti nolga teng bo`ladi?

2. Nima uchun, qo`zg`atish cho`lg`ami kuchlanish manbaiga ulanmagan sinxron motorini ishga tushirish mumkin emas?

3. Sinxron motorni asinxron usulda ishga tushirish qanday bo`ladi?

4. Sinxron motorning ishchi xarakteristikasi deb nimaga aytiladi va u qanday olinadi?

5. R₂ o`zgarganda I<sub>1</sub>; P<sub>1</sub>; sosj va M<sub>2</sub> qanday o`zgarishi to`g`risida so`zlab bering?

6. Sinxron motorning V- shaklidagi xarakteristikasi deb nimaga aytiladi? va u qanday olinadi ?

7. Nima uchun motorning stator toki I va quvvat koeffitsiyenti sosj ning qo`zgatish tokiga I<sub>Q</sub> bog`liq ravishda o`zgarishi (M<sub>2</sub>=sonst bo`lganda), V-simon egri chiziq bo`yicha bo`ladi?

8.Motor o`qidagi quvvatning o`zgartirib reaktiv quvvat qanday rostlanadi?

a) b)

9-2 rasm. Uch fazali sinxron motorni V-shaklidagi va ishchi xarakteristikalari

a) V- shaklidagi xarakteristika sinxron generatorning xarakteristikasi kabi bo`ladi. b) Sinxron motorning ishchi xarakteristikasi.

10-LABORATORIYa IShI

MUSTAQIL QO`ZGATIShLI O`ZGARMAS TOK GENERATORINI TEKShIRISh

Ishdan maqsad:

Uzgarmas tok generatorining tuzilishi va ishlash tarzi bilan tanishish. Mustaqil qo`zg`atishli o`zgarmas tok generatori bilan o`tkaziladigan tajribalardan amaliy bilimga ega bo`lish. Bevosita sinov vaqtida generator xarakteristikasini olish. Olingan xarakteristikalar yordamida mashina xossalarini o`rganish.

Ishni bajarish tartibi.

1)Generator, yuritma motori va o`lchov asboblarinng pasport ma’lumot-larini yozib oling.

2) Generator qo`zg`atish va yakorь cho`lg`amlarining qarshiliklarini o`lchang.

3) Generatorning quyidagi xarakteristikalarini oling :

a) Salt yurish xarakteristika n=n_H=const; I_AG=0 bo`lganda

U_OG=f (I_QG ) , bog`liqligi

b) Tashqi xarakteristika n=n_H=sonst;I_QG =sonst bo`lganda

U_G=f (I_AG) bog`liqligi

v) Rostlash xarakteristika n=n_H=sonst; U_G=U_NG =sonst bo`lganda I<sub>QG</sub>=f (I<sub>A</sub>) bog`liqligi

g) Yuklanish xarakteristika n=n_H=sonst; I_A=sonst bo`lganda

U_G=f (I_QG) bog`liqligi

4)Generatorning tajriba yo`li bilan olingan ma’lumotlari asosida xarakteristikalarini ifodalang.

5) Salt yurish va yuklanish xarakteristikalaridan foydalangan holda reaktiv uchburchak yasang.