O’zbekisтon respublikasi qishloq va suv хo’jaligi vazirligi

MAVZU:XO’JALIKLAR BO’YICHAYERLARNI BAHOLASH, UNING

ALMASHLAB EKISHDAGI AHAMIYATI

Reja:

6. Yerlarni baholash va uning ahamiyati

7. Yerlarni baholashda tuproq unumdorlik turlariga  bo’linishi

8. Almashlab ekish va uning ahamiyati

.

9. Almashab ekishda yer turlarini joylashtirish

10.Almashlab ekish dalalarini joylashtirish

Yerlarni baholash  davlat  yer  kadastrining  tarkibiy  qismi  bo’lgani  holda,

iqtisodiyot  tarmoqlarida  foydalaniladigan  tabiiy  resurslarni  umumiy  tarzda

baholashning  bir  qismi  hisoblanadi.  Bunda  ayniqsa  qishloq  xo’jaligining  asosiy

ishlab chiqarish vositasi sifatidagi yerlarni baholash alohida ahamiyat kasb etadi. U

joyning  mintaqaviy  farqini  hisobga  olish  va  taqqoslash  bo’yicha  muhim

muammolardan  biri  sifatida  gavdalanadi.  Iqtisodiyotning  aksariyat  masalalarini,

shuningdek  qishloq  xo’jalik  korxonalari  ichki  masalalarini,  davlatning  yerdan

foydalanganlik  uchun  to’lovlar  siyosatini  yer  tuzish  va  yerdan  foydalanish

muammolarini  va  yerning  sifat  holatini  va  uni  qiyosiy  baholamasdan  turib

muvaffaqiyatli hal qilish mumkin emas.

Baholash  muammosini  muvaffaqiyatli  hal  qilish,  eng  avvalo,uni  obyekti  va

subyektini to’g’ri  belgilashga  bog’liqdir.  Tuproqshunoslik  bo’yicha  olib  borilgan

tadqiqotlar hamda yerlarni baholashga oid mahsus adabiyotlarni o’rganish va tahlil

qilish shuni ko’rsatadiki, qishloq xo’jaligi yerlarini baholashda uning asosiy ishlab

chiqarish  vositasi  bo’lgan  yer  uchastkalari obyekt bo’lib  xizmat  qilishini  e’tibor

etishimiz kerak.

Yerning qishloq xo’jaligida asosiy ishlab chiqarish vositasi sifatidagi asosiy

xususiyati – uning  unumdorligidir.  Yer  maydonining,  aniqrog’i  tuproqning

o’simliklarni unga zarur bo’lgan ozuqa moddalari va zarur namlik bilan ta’minlay

olish qobiliyatiga tuproq unumdorligi deyiladi.

---

38