Qirqmabarg moychechak, chittigul( M.recutia) Bir yillik o’simlik .O’q ildizi – 15-60sm uzunlikda bo’ladi.Poyasi 10-30 sm balandlikda, tagidan shoxlangan, tepasigacha bargli. Barglari va poyasi shirali yashil rangga ega. O’simliklar diametri 3-9 sm bo’lgan, yarim sharsimon savatlarga o’xshaydi, ular novdalarning uchida joylashgan.Barglari ikki karra patsimon qirqilgan. Silliq, ingichka, cho’zilgan, birinchi qatorda joylashgan.Barglari cho’zinchoq, uzunligi 15-50 mm, kengligi 5-15 mm, pinnatsimon va ikki marta tor chiziqli bo’laklarga bo’lingan, tepada qisqa uchi bor. Gullari oq, sariq, xushboʻy. Ular oq gulbarglardan va konussimon sariq markazdan iborat. Moychechak bahor va kuzda gullashi mumkin, lekin ko’p hollarda u kech bahordan yozning boshigacha gullaydi. Har bir xushbo’y gulda 10-20 ta oq nurlar mavjud bo’lib, sariq gulzorlar bilan o’ralgan yorqin sariq gumbazli markaziy diskni o’rab oladi.To’pguli savatcha tilsimon urug’chilik gullardan iborat. 3 sm dan oshmaydigan butun yoki qisman maydalangan gul savatlari bor.Savatning konverti plitkali, ko’p qatorli bo’lib, tepalari to’mtoq va keng membranali qirralari bo’lgan ko’plab cho’zinchoq barglardan iborat. Savatning o’lchami diametri 4-8 mm.Mevasi qo’ng’ir yashil tusli, cho’zichoq urug’li meva. Urug’i tarkibida 0,8% efir moyi, kumarinlar, flavonoidlar, karotin va boshqa moddalar bor.Entomoxoriya, anemoxoriya .Geterokarpiya yo’q.Terofit.Mezofit Shifobaxsh xususiyatga ega boʻlgan moychechak (romashka) oʻsimligi teri va uyqu holatini meʼyorlashtirish xususiyatiga egaligi hamda boshqa noyob dorivorlik xususiyatlari bilan ajralib turadi.O’simlikdan efir moyi (romashka yog’i deb ataladi) olinadi va ko’p maqsadlarga ega; uning tarkibidagi eng qimmatli modda - yallig’lanishga qarshi, tinchlantiruvchi va mahalliy anestetik xususiyatlarga ega bo’lgan chamazulen (azulenlardan biri). Moychechak ekstrakti kosmetika ishlab chiqarishda ishlatiladi, sovun, krem va shampunlar tarkibiga kiradi. Tomoq yalligʻlanishi va shamollashda ham moychechak damlamasi yaxshi yordam berishi hech kimga sir emas. Quyida moychechakning shifobaxsh xususiyatlari haqida batafsil toʻxtalib oʻtamiz. Siz endi moychechakning qanday shifobaxsh xususiyatlarga egaligi va undan qanday qilib foydalanish usullarini ham bilib olishingiz mumkin.Moychechak meʼdaga kuch beradi, uning ogʻrigʻini qoldiradi. Moychechakdan yana surunkali gastritlarda, xoletsistitda, oʻt yoʻllari diskineziyasida, surunkali gepatitlarda foydalaniladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |