O’zbekiston respublikasi oliy vao’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Eksport: mamlakat chegaralarida ishlab chiqarilgan tovar yoki xizmatlarni chet elga sotish. Bu tashqi savdo deb ataladi. Bu tovar yoki xizmatni chet elga chet el valyutasiga sotish. Bu mamlakatning savdo balansida muhim rol o'ynaydi. U bilvosita va to'g'ridan-to'g'ri eksport sifatida ikkiga bo'linadi. Mamlakatning yalpi mahsuloti eksport qilinadigan tovarlarni sotish bilan ortadi. Eksport tufayli siz o'zingizning biznesingizni butun dunyo bo'ylab kengaytirishning afzalliklariga ega bo'lishingiz mumkin. Bu ish bilan bandlik darajasini oshiradi, ichki raqobat muhitini va mamlakatlar o'rtasidagi aloqani mustahkamlaydi. Bunga qo'shimcha ravishda, transport xarajatlarining yuqori bo'lishi, asosiy investitsiyalarga ehtiyoj va foyda yo'qotish kabi kamchiliklar mavjud. Eksport qilish uchun litsenziyalar va hujjatlar olinishi kerak.

• 
  Reeksport: Chet eldan tovarlarni olib kelib, ba'zi boshqa xorijiy davlatlarning xaridorlariga qaytarib eksport qilganda, bu reeksport deb ataladi. Masalan, EPZ (erkin iqtisodiy hudud)-larda joylashgan Firm / Readymade Garments xom ashyoni (paxta) Koreyadan import qiladi va Tayland paxtasidan tayyorlangan Readymade Garments mahsulotlarini, so'ngra Kanadaga import qilinadi.
  

Tashqi savdoning mohiyati

Dunyodagi barcha mamlakatlar o'z aholisining ehtiyojlarini qondirishi kerak. Ehtiyojlarni qondirish uchun tovarlar va xizmatlar kerak. Xizmatlar va tovarlarni ishlab chiqarish uchun ba'zi manbalar talab qilinadi. Biroq, har bir mamlakatda tovar va xizmatlarni ishlab chiqarish uchun yetarli resurslar mavjud emas. Shuning uchun u o'zining ishlab chiqarish ehtiyojlarini o'zi qondira olmaydi. Buning uchun u boshqa geografiyalardan xaridlarni qo'llab-quvvatlaydi. Ushbu zaruriy ehtiyoj tashqi savdo orqali qondiriladi.

"Tashqi savdo" tushunchasini yaxshiroq bilish uchun avval savdo tushunchasini tushunishimiz kerak. Umuman olganda savdo - bu bir tovar yoki xizmatni boshqa tovar, xizmat yoki pulga almashtirish. Bu tarixiy jihatdan juda qadimgi. Ayirboshlash usuli bilan boshlangan savdo kontseptsiyasi bugungi kunga kelib sotib olish kontseptsiyasining bosqichma-bosqich rivojlanishiga olib keldi.

Tashqi savdo - bu davlat chegaralaridan tashqarida ishlab chiqarilgan xizmatlar yoki kapital oqimidir. Ishlab chiqarilgan tovar va xizmatlarni iste'molchilarga taklif qilishga imkon beradigan oldi-sotdi operatsiyalari savdo tushunchasini anglatadi. Chet davlatlar bilan ushbu oldi-sotdi operatsiyalarini amalga oshirish tashqi savdo tushunchasini anglatadi. Tashqi savdo oldi-sotdi bitimlarini yetkazib berish nuqtai nazaridan import va eksport shaklida amalga oshiriladi.

Ushbu kontseptsiyani oddiygina import va eksport operatsiyalari deb aytish mumkin. Eksport milliy iqtisodiyot nuqtai nazaridan rivojlanish uchun muhim o'rin tutadi. Ko'pincha mamlakatlar eksportni ko'paytirish va importni qisqartirish siyosatini belgilaydilar. Tashqi savdo ko'plab mamlakatlar o'rtasida amalga oshiriladi. Shu bilan birga, mahsulotlar import qilinadi va eksport qilinadi. Bojxona operatsiyalari markazida. Uni amalga oshirish uchun batafsil qonunchilik va amalga oshirish jarayonlari amalga oshiriladi. Bitimlar paytida yuzaga kelishi mumkin bo'lgan barcha xavf-xatarlarga qarshi choralar ko'rish kerak. Ushbu voqealar zanjiri tashqi savdoni tashkil etadi.