O’zbekiston respublikasi oliy va va o’rta maxsus ta’lim vazirligi muqimiy nomidagi qo'qon davlat pedagogika instituti biologiya o`qitish metodikasi kafedrasi

 
 

---

121 
MAVZU: “ OGANIZMLARNING INDIVIDUAL RIVOJLANISHI – 
ONTOGENEZ ” BOBI YUZASIDAN MASALA VA MASHQLAR YECHISH 
1.Lansetnik embrionidagi blastomerlar soni 64 taga yetishi uchun hujayralar necha 
marta meridianal va ekvatorial bo’linishi kerak? 
A) 5 marta meridianal, 3 marta ekvatorial 
B) 4 marta meridianal, 2 marta ekvatorial
C) 4 marta meridianal, 3 marta ekvatorial 
D) 2 marta meridianal, 1 marta ekvatorial 
2. Embrion blastomerlari soni 128 taga yetishi uchun u necha marta meridianal va 
ekvatorial bo’linishi kerak? 
A) 6 marta meridianal, 3 marta ekvatorial 
B) 6 marta meridianal, 4 marta ekvatorial
C) 3 marta meridianal, 3 marta ekvatorial 
D) 4 marta meridianal, 3 marta ekvatorial 
MAVZU: “GENETIKA ASOSLARI”DAN MASALA VA MASHQLAR. 
R EJ A : 
1. Genetika va selektsiya bobini o’ziga xos xususiyatlarini 
2. Genetika va selektsiya bobi mavzulari izchilligi va taxlili. 
3. Genetika va selektsiya bobi mavzulari bo’yicha masala va mashqlar tuzish
M A Q S A D : 
Talabalarga genetika va selektsiya bobi mavzulari bo’yicha masala va mashqlar 
tuzish va ulardan biologiya
darslarida foydalanish to’g’risidagi 
ma’ruzada egallagan bilimlarini mustahkamlash. 
O’ Q U V F A O L I YaT I N A T I J A L A R I : 

Genetika va selektsiya bobini o’ziga xos xususiyatlarini tahlil qiladi; 

Genetika va selektsiya bobi mavzulari o’ziga xos xususiyatlariga ko’ra tasniflaydi;.

Genetika va selektsiya bobi mavzulari bo’yicha masala va mashqlar tuzadi va 
sinovdan o’tkazadi.

Amaliy mashg’ulot davomida bajariladigan topshiriqlar

Genetika va selektsiya bobini o’ziga xos xususiyatlarini tahlil qilish; 

Genetika va selektsiya bobi mavzulari izchilligi va taxlili tasniflash;.

Genetika va selektsiya bobi mavzulari bo’yicha masala va mashqlar tuzish va 
sinovdan o’tkazish.
BLITS SAVOL 
1.Monoduragay chatishtirish deb nimaga aytiladi? 
2.Diduragay chatishtirish deb nimaga aytiladi? 
3. Monoduragay chatishtirishda fenotip va genotip jixatdan nisbat qanday bo’ladi?. 
4.Diduragay chatishtirishda fenotip va genotip jixatdan nisbat qanday

---

122 
bo’ladi? 
Genetikaga oid masalalar
. 
1.
Dominant genlarning bir jufti alohida belgini ifodalaydi, uning retsessivi 
boshqa belgini rivojlantiradi, ikkinchi juft dominant gen ham alohida belgini 
yuzaga chiqaradi, lekin uning retsessivi esa rangni yuzaga chiqarmaydi, 
natijada duragay oq rangli bo’ladi. Bunday holatda digeterozigota 
organizmlar o’zaro chatishtirilganda, F
1
da 9:3:3:4 nisbatda xilma-xillik 
vujudga keladi. Bunga misol qilib, sichqonlarda jun rangining irsiylanishini 
keltirish mumkin. 
2.
Bir organizmda mavjud bo’lgan 2ta allel bo’lmagan dominant genlar har 
qaysi alohida genotipda uchraganda, bir xil belgini ifodalaydi, birga esa, boshqa 
belgini yuzaga chiqaradi, natijada ikkita digeterozigotalarni chatishtirilganda avlodda 
belgini ajralishi 9:6:1 nisbatni yuzaga keltiradi. Bu holatga misol qilib, qovoqlarda 
meva shaklini misol qilib olish mumkin.