O’zbekiston respublikasi oliy va va o’rta maxsus ta’lim vazirligi muqimiy nomidagi qo'qon davlat pedagogika instituti biologiya o`qitish metodikasi kafedrasi

Usimliklar selektsiyasiga doir mashklar 
1. o’simliklar selektsiyasida sun’iy tanlashning qanday shakllari qllaniladi? 
(yalpi va 
individual.
) 
2. O’zidan changlanuvchi o’simliklarga tanlashning qaysi turi qo’llaniladi? 
(Individual.
) 
3. Chetdan changlanuvchi madaniy o’simliklarga ikkita misol keltiring. 
(Javdar, 
kungaboqar.
) 
4. Chetdan changlanuvchi o’simliklarning o’zidan changlanishi nima deb ataladi? 
(Inbriding.
) 
5. O’simliklarning toza liniyalari deganda nimani tushunasiz? 
(O’zidan 
changlanuvchi o’simliklardan olingan bo’g’inlar.
) 
6. O’zidan changlatish yo’li bilan olingan gomozigota liniyalarni
chatishtirishdagi makkajo’xori hosildorligini oshishi hodisa nima deb ataladi? 
(geterozis ta’siri.
) 
7. Nima sababli ba’zi duragaylar bepusht bo’ladilar? 
(Meyoz buziladi va 
gametaalar hosil bo’lmadi.)
8.Duragaylardagi bepushtlini qanday oldini olish mumkin? 
(Poliploidozatsiya 
yo’li bilan) 
 
9. Oddiy duragaylash yo’li bilan yaratilgan madaniy o’simliklarga misol keltiring. 
(karam-sholg’om duragayi, javdar va bug’doy duragayi.
) 
10. Poliploid o’simliklarga misol keltiring. 
(qand lavlagi, kartoshka, bug’doy.
) 
8 – topshiriq. “O’simliklar selektsiyasi” mavzusiga oid tushunchalarga ta’rif bering 
1. Selektsiya. 
(o’simliklarning yangi navlari hamda duragaylarini va 
hayvonlarning yangi zotlarini yetishtirish usullari haqidagi fan.
) 
2. O’simlik navlari, hayvon zotlari. 
(o’simlik navlari, hayvon zotlari – inson 
populyatsiyasi tomonidan yaratilgan bo’lib, ma’lum irsiy hususiyatlar: hosildorlik, 
morfologik va fiziologik hususiyatlarga ega.
) 
3. O’simliklar selektsiyasida qllanadigan sun’iy tanlash turlari. 
(yalpi, individual.
) 
4. O’simliklarda ingibriding. 
(Chetdan chanlanuvchilarning o’zidan 
changlanishi.
) 

---

92 
5. O’simliklarning toza liniyasi. 
(O’zidan changlanadigan o’simliklarning 
duragaylari
) 
6. Geterozis ta’siri. 
(O’zidan changlanuvchi liniyalarni chatishtirishdan olingan 
duragaylarda hayotiy kuchlarning paydo bo’lishi.
) 
7. Geterozis sababi.
 (Duragaylardagi ko’p sonli genlarning geterozigotliligi.
) 
8. Poliploid o’simliklar. 
(Genotipi genomga nisbatan bir necha marta oshgan 
o’simlik.
) 
9. Oddiy duragaylash. 
(Turli turga oid o’simliklarni chatishtirish.
) 
10.Gibridlarda bepushtlikni oldini olish. 
(Poliploidiya yordamida