O‘zbekiston respublikasi oliy va

- 
nomi ( maydonning uziga xos aloxida xususiyati); 
- 
imzo ( ustun sarlavxasi xakida ma`lumot). 
 
 Maydonlarning turlari 
Maydonlar xususiyatiga va tarkibiga karab kuyidagi turlariga bulinadi: 
1.  Matnli  maydon. 
2.  Sonli maydon. 

---

3.  Vakt va sanani ifodalovchi maydon . 
4.  Mantikiy maydon (1 eki 0; Xa eki yuk ; rost yoki yolgon kabi  mantikli  birliklar 
bilan  birgalikda ifodalaniladi). 
5.  Pul  birliklarida  ifodalangan  maydon  (  rakamlar  pul  birliklari  bilan  birgalikda 
ifodalaniladi). 
6.  OLE  maydoni  (shakl,  tasvir,  rasm,  musikiy  kliplar  va  videoyozuvlar  shaklida 
ifodalaniladi). 
7.  MEMO  maydoni  –  matn  uzunligi  256  simvoldan  uzun  bo‘lgan  maydonda  fakat 
matnning kaerdaligini ifodalovchi kursatkich  turadi. Bu xolda  xar bir maydonda 
65 535 simvol saklanishi mumkin. 
8.  Xisobchi  (  Schyotchik)  maydoni  –maydonda    turgan  ifoda    avtomatik  ravishda 
xisoblanib uzgaradi. 
         Endi keng foydalanuvchilar ommasi  uchun muljallangan va eng kulay 
bo‘lgan relyatcion MB ni tashkil kilish xakida bir oz tuxtalib utamiz. 
 
                                Relyatsion ma`lumotlar bazasi 
      Agar MB da ishtirok etadigan jadvallar  uzaro boglangan bulsa, bunday MB ni  
relyatcion turdagi MB deb atash kabul kilingan. Bunda  jadvallarni  uzaro boglash 
uchun  umumiy xususiyatiga ega bo‘lgan unikal maydon tushunchasi kiritilgan. 
Ushbu tushuncha ba`zan MB ning kalitli maydoni deb xam ataladi. Jadvalning 
bunday boglanishi  boglanish sxemasi deyiladi. MB doimo uzgarib turadi: unga 
yangi yozuvlar, borlariga esa yangi elementlar kushiladi. Relyatcion ma`lumotlar 
kuyidagi parametrlar bilan baxolanadi: 
1.  Soddalik (Prostota). 
2.  Moslanuvchanlik (Gibkost). 
3.  Aniklilik  (Tochnost),  matematik  anik    usullar  bilan  MB  manipulyatciya 
kilinadi. 
4.  Maxfiylik (Sekretnost) 
5.  Bogliklik  (Svyazannost) 
6.  Bogliksizlik (Nezavisimost). 
7.  Ma`lumotlar bilan murakkab  amallarni bajarish tili.