Ozbekiston respublikasi oliy va

2
 
a
= 1 
+ tg*a-,
3 . -
sin
2
 
a
1 
+ ctg2a.
143

---

Yuqoridagi ayniyatlar trigonometrik ifodalarni hisoblashda bajarila-
digan ayniy shakl almashtirishlarda eng ko‘p qo'llaniladigan ayniyatlar
bo'lib hisoblanadi. 
0
‘qituvchi o'quvchilarga ildizli ifodalar ustida bajari-
ladigan trigonometrik ayniy shakl almashtirishlami bajarishga alohida
e’tibor berishi lozim.
Masalan, Vi - cos2~a 
ifodani olaylik. Buni hisoblaydigan bo'lsak,
Vl - cos
2
 a  = ±sindt tengligi o'rinli bo'ladi.
О 
quvchilarga 
Vl - cos
2
 a = sina va Vl - cos
2
 a = -  sin a  
ten§"
liklarning ma’nosini tushuntirisli lozim. Bunda V l-c o s
2
 a  = ± sin a
qiymat I chorakdagi, Vl - cos
2
 a  = -s in a esa ^ chorakdagi qiymat
ekanligini geometrik nuqtayi nazaridan ko'rsatib tushuntirish maqsadga
muvofiq. Bundan tashqari, a ning aniq son qiymatlarida ham bu
ifodalarni hisoblash lozim.
я 
it
V3
M asalan, a  = — bo'lganda sin-j = —
shuning uchun
V l-c o s
2
 a = y a m m o -s in a = s i n ^ - y j = - ;y . Demak, Vl - cos
2
 a  =
= ±sina ekan.
0
‘quvchilar ayniy shakl almashtirishlami yaxshi o'zlashtirishlari
uchun birinchidan trigonometrik funksiyalar ta’rifmi, ulardan birini