|
Ishning bоrishi:
Ikkitа prоbirkаning hаr birigа 2 – 3 ml dаn krахmаl eritmаsi sоlib, ustigа 2 –3 ml dаn yоdli suv qo’shing. Ko’k rаng pаydо bo’lishigа аhаmiyat bеring. Prоbirkаning birini qizdiring. Qizdirilgаndа eritmа rаngining o’zgаrishini yoki butunlаy yuqоlishini Lе-Shаtеlе printsipi аsоsidа tushuntiring.
Sаvоllаr
Qаttiq uyuvchi nаtriy bilаn mis kupоrоsi аrаlаshtirilgаndа hеch qаndаy reaksiya kuzаtilmаydi. Eritmаdа esа bu mоddаlаr оrаsidа reaksiya bir оndа sоdir bo’lаdi. Buni qаndаy tushuntirish mumkin?
Reaksiya tеzligi nimа uchun hаrоrаt ko’tаrilishi bilаn оrtаdi?
Qilingan ishlar hisoboti
Konsentrasiya kimyoviy muvozanatga qanday ta’sir qilganligini ko’rsating.
Temperaturani kimyoviy muvozanatga qanday ta’sir qilganligini ko’rsating.
Laboratoriya ishi №6
Mavzu: Eritmalar tayyorlash. Maʼlum kontsentratsiyali eritmalar tayyorlash. Uning haqiqiy massa kontsentratsiyasini tajriba natijasida aniqlab, shu eritmadan turli xil kontsentratsiyali eritmalar tayyorlash.
Turli kontsentratsiyadagi eritmalarni tayyorlash
Eritmalar tayyorlash boʻyicha masalalar .
1-misol. Oʻqituvchi tomonidan berilgan NaOH ning konsentrlangan eritmasidan 200 ml 8,9 % li NaOH eritmasini tayyorlang.
Yechish: Buning uchun, quyidagi ishlar va hisoblar amalga oshiriladi:
1) O’qituvchi tomonidan berilgan NaOH ning konsentrlangan eritmasining zichligini areometr yordamida aniqlang. Oʻlchash natijasida bu eritmaning zichligi d=1, 253 g/sm3 ga teng boʻsin.
20 % li NaOH ning ichligi 1,225 g/sm3
24 %li NaOH ning ichligi 1,268 g/sm3 ga tengligini topamiz.
Zichligi 1,253 g/sm3ga teng eritmaning C% konsentrasiyasini interpolyasiya usulini qoʻllab quyidagi proporsiya boʻyicha topamiz.
24-20 =4 % li eritmaning zichligi _____ 1,268 - 1,225 = 0,043g/sm3 boʻlsa
X % li eritmaning zichligi ______ 1,253 -1,225= 0,028g / sm3
X=4.0,028/0,043= 2,6 %
Shunday qilib, berilgan NaOH ning konsentrlangan eritmasi
C % = 20+2,6 = 22,6 % ekan.
2) Xuddi yuqoridagi usulda tayyorlanishi lozim boʻlgan 8,9 % li NaOH eritmasining zichligini topamiz:
8% ------ 1,092 g/sm3
12% ------ 1,137 g/sm3
Proporsiya tuzamiz: 4% : 0,045 = 0,9 % : X
Bundan X = 0,045.0,9/4 = 0,01 g/sm3
Demak, tayyorlash lozim boʻlgan 8,9 % li NaOH ning zichligi
d=1,092 + 0,01 = 0,102g / sm3 ga teng ekan.
3) Tayyorlash lozim boʻlgan 200ml 8,9 % NaOH eritmasining massasini xisoblaymiz: m=V.d = 200. 1,102=220,4 g
4) 8,9 % li NaOH tayyorlash uchun zarur toza NaOH ning massasini quyidagi proporsiya boʻyicha topamiz:
100:8,9 = 220,4:X Bundan X=220,4.8,9/100=19,6 g
5) Biz toza NaOH emas, balki 22, 6% li NaOH eritmasiga egamiz. Shu sababli 19,6 g toza NaOH qancha miqdor 22,6 % li eritma tarkibida boʻlishligini quyidagi proporsiya boʻyicha topamiz:
100: 22,6 = X : 19, 6 X = 87g 22,6 % NaOH eritmasi
6) Bu miqdor NaOH eritmasining xajmini topamiz:
V=87/1,253=70 ml 22,6 % NaOH eritmasi
Shunday qilib, 200 ml 8,9 % li NaOH eritmasini tayyorlash uchin 26,6 % li NaOH eritmasidan 70 ml olib, 200-70 = 130 ml suv qo’shiladi.
2-Misol. 1 litr 10 %li KOH eritmasini tayyorlash uchun necha gramm o’yuvchi kaliy kerak?
Yechish: Jadvaldan 10 % li KOH eritmasining zichligini topamiz.
d=1,082g/sm 3. 1 litr 10 % li KOH eritmasining massasi:
m=V.d =1000 . 1,082 = 1082g.
1082 g 10 % li eritmada necha gramm toza KOH borligini hisoblaymiz:
100g :10 = 1082:X X=1082.10/100=108,2 g KOH
Demak, 1l 10% li KOH ning eritmasini tayyorlash uchun 108,2g KOH tortib olinib, 1l xajmli kolbaga solinadi va uning boʻgʻzidagi belgigacha distirlangan suv qoʻshib, chayqatiladi.
3-misol. 250 ml 0,1n eritma tayyorlash uchun zichligi 1,307 g/sm3 boʻlgan 40% li sulfat kislotadan qancha olish kerak?
Yechish: a) 40 % li sulfat H2 SO4 ning normalligini topamiz:
Cn = =10 .1,307 . 40 /49=10,67
b) Eritma xajmining normalligiga teskari proporsional bogʻlanishini ifodalovchi fo’rmuladan foydalanib, olish zarur boʻlgan 40% li H2SO4 eritmaning xajmini (V1) topamiz: V1.N1 = V2.N2
V1= V2.N2/ N1 = 250 . 0,1/ 10,67 = 2,34 ml 40 %li H2SO4
Demak 250 ml 0,1n eritma tayyorlash uchun 40 % li H2SO4 dan 2,34ml olish kerak.
4-misol. 20 % li 240g bariy xlorid eritmasini tayyorlash uchun nech gramm suv va BaCl2 .2H2O kristallogidrat olish lozim?
Yechish: dastlab 240 g eritma tayyorlash uchun qancha BaCl2 zarurligini quyidagi proporsiya tuzib topamiz:
100 : 20 =240 : X X=48g BaCl2
Keyin kristallogidratga qayta hisoblaymiz.
BaCl2. 2H2O ning molyar massasi 244 g/mol
BaCl2ning molyar massasi 208 g/mol
244:208 =X: 48 X= 56,3g BaCl2 . 2H2O
Demak, 20 %li 240 g BaCl2 eritmasini tayyorlash uchun 56,3 g BaCl2. 2H2O va 240 – 56,3 = 183,7g suv olish lozim.
Do'stlaringiz bilan baham: |
