Sharq va Janubiy-Sharqiy Osiyodagi rivojlanayotgan mamlakatlarga yaqinligi,
chegaradoshligi, yevropa va Osiyo mamlakatlari savdo yo‘lida joylashganligi
tashqi iqtisodiy faoliyatning rivojiga ijobiy ta‘sir ko‘rsatmoqda. Buning natijasida
eksportga ixtisoslashgan qo‘shma sub‘ektlarni tashqil etish, erkin iqtisodiy
hududlarni shakllantirish negizida tashqi iqtisodiy faoliyatni yanada rivojlantirish
yo‘naltirilgan ishlab chiqarishni qo‘llab – quvvatlash dasturi amalga oshirilmoqda.
Tashqi iqtisodiy faoliyatni yanada erkinlashtirish uchun xorijiy sarmoyalarni
ustuvor yo‘nalishlarga jadalroq jalb qilishga, ularga kafolat va imtiyozlar berishga,
litsenziyalar, ―nou xau‖lar sotib olishga, valyuta tushumlarini kadrlarni
tayyorlashga sarflashda erkinliklar berishga qaratilgan izchil siyosat olib
boshqaruvni takomillashtirish, eng avvalo, sanoat yo‘nalishidagi sub‘ektlarini
boshqarish va iqtisodiy rag‘batlantirish tizimini yaratishga ko‘p jihatdan bog‘liqdir.
Jahon andozalari darajasidagi mahsulotlarni ishlab chiqarishni kengaytirish,
ularning raqobatbardoshligini oshirish muhim vazifa hisoblanadi. Buning uchun
sub‘ektlarni zamonaviy ilg‘or texnologiya, eng yangi uskunalar, ayniqsa kichik
sub‘ektlar uchun mo‘ljallangan ixcham uskunalar bilan jihozlash talab qilinadi.
Tashqi iqtisodiy faoliyatni rivojlantirishda xorijiy sarmoyalarni jalb etish
uchun qulay shart-sharoitlar yaratishga, hamda zarur bo‘lgan infrastrukturalarni
yaratishga katta ahamiyat berilmoqda. Bular jumlasiga, tashqi iqtisodiy aloqalar,
investitsiyalar va savdo vazirligi, Tashqi iqtisodiy faoliyat Milliy banki, Xorijiy
sarmoyalar bo‘yicha agentlik, ―O‘zbekinvest‖ eksport-import milliy sug‘urta
kompaniyasini
kiritishimiz
mumkin.
Bu
tashkilot
va
muassasalarning
respublikamizga xorijiy sarmoyalarning kirib kelishini tezlashtirishda, ustuvor
yo‘nalishlarni aniqlashda, ularni sug‘urtalashda, bank va konsalting xizmatlari
ko‘rsatishda beqiyos ahamiyatga egadir.
Investitsiya faoliyatini amalga oshirishni muhim shartlaridan biri muomalada
bo‘lgan pul birligini qadrsizlanishini oldini olishdir. Investitsiya faoliyatidan
olinadigan samarani ko‘paytirish maqsadida investitsiyalar hajmini, yo‘nalishlarini
va manbalarini aniqlash maqsadga muvofiq bo‘ladi. SHu bilan birgalikda yangi
moliyalashtirish, kredit bilan ta‘minlash, bahoni tahlil qilish, soliqqa tortish
tizimlarini takomillashtirishdir. SHuni ta‘kidlab o‘tish joizki, investitsiya
faoliyatini tartibga solishda eng muhim va asosiy muammolardan biri chet el
investitsiyalari ishtirokidagi korxonalarni respublika mintaqalari bo‘ylab bir tyokis
joylashtirishdir.
Iqtisodiyotni erkinlashtirish va chet el investitsiyalarini jalb qilishning
kengayib borishi darajasiga qarab investitsiya faoliyatini davlat tomonidan tartibga
solish, bevosita chet el investitsiyalarini yangi loyihalarga, shuningdek, xususiy
tadbirkorlik sub‘ektlarining katta qismini investitsiya faoliyatiga jalb qilishni ham
nazarda tutadi. Bunda chet yel investitsiyalar oqimini rag‘batlantirish, shu bilan
birga milliy iqtisodiyot sub‘ektlarining bu faoliyatda ishtirok etishini taqdirlash
muhim o‘rinda turadi. Shunday qilib davlat tomonidan investitsiya munosabatlarini
tartibga solishning vazifasi, bir tomondan, bevosita chet el investitsiyalari oqimini
oshirishdan, ikkinchi tomondan, milliy iqtisodiyotdagi xususiy mulkchilik
sub‘ektlarining qo‘yilmalarini kengaytirishdan iborat bo‘ladi.
Mamlakatni ijtimoiy, iqtisodiy va siyosiy rivojlanishida investitsiyalarining
jumladan, xorijiy investitsiyalarning ahamiyati kattadir. Malumki, har qanday
davlat dunyodan ajralgan holda jahon tajribalarini o‘rganmasdan, dunyoning
yetakchi davlatlari ilm, fan va texnika sohasida erishgan yutuqlarini qabul
qilmasdan rivojlanishi mumkin emas. O‘zbekiston iqtisodiyotida chuqur iqtisodiy
islohotlar, tarkibiy o‘zgarishlar amalga oshirilar ekan, xorijiy investitsiyalar
rivojisiz tasavvur etib bo‘lmaydi. Ma‘lumki xorijiy investitsiyalar iqtisodiy
rivojlanish garovi, iqtisodiyotni harakatga keltiruvchi kuch hisoblanadi. Yaqin
yillargacha faqat xom ashyo mahsulotlarini ishlab chiqarishga ixtisoslashtirilgan
O‘zbekiston bugun dunyo haritasida o‘zining munosib o‘rnini egallashga, boshqa
taraqqiy topgan mamlakatlar, avvalambor, AQSH, G‘arbdagi demokratik davlatlar,
Sharqdagi Yaponiya, Koreya, Malayziya yoki shunga o‘xshash davlatlarga teng
bo‘lishni o‘z oldiga maqsad qilib qo‘yar ekan, bunda birinchi galdagi chet el
sarmoyalari, chet el investitsiyasi nihoyatda katta ahamiyat kasb etadi. Ushbu
davlatlarning tarixi shuni ko‘rsatadiki, agar bu xorijiy malakatlarga sarmoya
kelmasa, investitsiya kelmasa, hech qachon bu davlatlar bugungi rivojlanish
darajasiga ko‘tarila olmas edi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
