O’zbеkiston rеspublikasi oliy va o’rta

Maqsad va vazifaning belgilanishi:
(2.2-ilova)
Mashg’ulotning nomi, rejasi, maqsad va kutilayotgan natijalar bilan tanishtiradi va yozib olishlarini aytadi.



yANGI Mavzu: Yoqani yoqa o’miziga o’tkazish
.
Reja:

1. 
   Yoqani tikilish texnologiyasi
   
2. 
   O’miz qirqimlarini tayyorlash
   
3. 
   Yoqani yoqa o’miziga o’tkazish texnologiyasi
   
   
   

O’quvchilar faoliyatini faollashtirish:
(2.3-ilova)
Tezkor so’rov usuli orqali bilimlarni faollashtiradi.

Tezkor so’rov uchun savollar

1. 
   Yoqani tikilish texnologiyasi
   
2. 
   O’miz qirqimlarini tayyorlash
   
3. 
   Yoqani yoqa o’miziga o’tkazish texnologiyasi
   

Yangi o’quv materiali bayoni:


(2.4-ilova)
Nazariy darsning asosi bayon qilinadi.


Olib qo’yiladigan yoqalarni tikish.
Bunday yoqalarning ko‘tarma qismining qirqimi yo‘rmalanadi (5.4.7-rasm, a) yoki to‘rtala tomoni tikiladi (3-4 sm. uzunlikda tikmay qoldirib), shu ochiq joydan o‘ngiga ag‘dariladi va ochiq joyi chok qirqimlari ichkari tomonga bukilib, ziylaridan 0,1-0,2 sm. oraliqda tikiladi (5.4.7-rasm, b). YOqaning ko‘tarma qirqimiga mag‘iz qo‘yib tikish ham mumkin (5.4.7-rasm, v).
Yoqalarni kiyimga mahkamlashda tugma, piston yoki molniya tasmalardan foydalaniladi.



Yoqasiz kiyimlarning yoqa o‘mizini tikish
Yoqasiz kiyimlarda yoqa o‘mizi qirqimlari ana shu yoqa o‘mizi shaklida bichib olingan mag‘iz qo‘yib ag‘darma chok bilan tikilishi, tanda ipiga nisbatan 45° burchak ostida bichilgan qiya beyka qo‘yib mag‘iz chok bilan tikilishi ham mumkin (100-rasm).
Yoqa o‘mizini uning shaklida bichilgan mag‘iz qo‘yib tikishda, oldin mag‘iz bo‘laklari biriktirib tikib olinadi. Choklar yorib dazmollanadi yoki ikki tomonga yotqiziladi. Mag‘izning ichki qirralari yo‘rmalanadi yoki bukma chok bilan tikiladi (101-rasm).
Agar tikilayotgan kiyimning taqilmasi old bo‘lak yoki orqa bo‘lak, yoqa o‘mizidan boshlansa, mag‘izning uchi taqilma mag‘iziga, adipga yoki taqilmaning ishlov haqiga ulanadi (102-rasm).
Mag‘izni o‘ngini pastga qaratib, tikilayotgan kiyimning o‘ng tomoniga qirqimlarini to‘g‘rilab qo‘yiladi, mag‘izning ulangan choklari kiyim yelka choklariga to‘g‘rilanadi va yoqa o‘mizi ag‘darma chok bilan tikiladi. Chok botiq chiziq bo‘ylab va ichki burchaklarda kertib qo‘yiladi. Mag‘izni qaytarib, chok mag‘iz tomonga bukiladi va mag‘izning o‘ngidan ag‘darma chokdan 0,1-0,3 sm oraliqda chok bostirib tikiladi. Keyin mag‘iz tikilayotgan kiyimning teskarisiga asosiy gazlamadan 0,1-0,2 sm kenglikda qaytariladi va zih hosil qilib dazmollanadi.

Mag‘izning ichki qirqimlari yelka choklariga shu choklarga parallyel baxyaqator yuritib mashinada puxtalanadi, orqa va old bo‘lakka esa qo‘lda ularning o‘rtasidan yelka choklariga bo‘lgan oraliqda yashirin qaviqlar solib, yoqa o‘mizi katta qyilgan buyumlarda esa old va orqa bo‘laklar o‘rtasiga yashirin qaviqlar solib chatib puxtalanadi.

Jun gazlamadan tikiladigan baxya uzunasi bo‘ylab yashirin, baxyali mashinada puxtalab tikiladi. Yoqa o‘mizi mag‘izni tikila­yotgan buyumning o‘ngiga qo‘yib tikish xam mumkin.
Yoqa o‘mizini qotirmali mag‘iz qo‘yib tikishda qotirma ag‘darma chok tagiga tushishi kerak, yoqa o‘mizi qo‘yib tikiladigan mag‘iz tanda ipiga nisbatan 45° burchak ostida bichiladi.
Yoqa o‘miziga zih yoki to‘r qo‘yib ag‘darma chok bilan tikishda zih uchun mo‘ljallab qiya bichilgan gazlama parchasi tayyorlanadi (103-rasm). Bunda oldin tikilayotgan buyumga zih yoki to‘r ulab olinadi, keyin esa yoqa o‘miziga mag‘iz qo‘yib kiyim tomondan zih ulangan chok ustidan baxyaqator yuritib tikiladi.
Yoqa o‘mizini mashinada maxsus moslama yordamida bitta baxyaqator yuritib mag‘iz chok bilan tikish, moslama bo‘lmagan taqdirda mag‘izni ikki buklab, ikkita baxyaqator yuritib tikish eng unumli hisoblanadi (104-rasm).
Adip qo‘yib tikiladigan taqilmali kiyimlarda bortlarni ag‘darma chok bilan tikishdan oldin yoqa o‘miziga mag‘iz qo‘yib tikiladi. Adipning yuqori qirqimlari bortni ag‘darma chok bilan tikilgach, yoqa o‘mizi mag‘iz chokini berkitadigan qilib ichkariga bukiladi va bukilgan zihdan 0,1 sm oraliqda tikiladi.



Avval mag‘iz bo‘laklari biriktirib tikiladi, chok haqi yorib dazmollanadi, keyin asosiy detal o‘ng tomonga o‘ngini pastga qilib to‘g‘rilanadi va ag‘darma chok bilan tikiladi. CHok mag‘iz tomonga bukilib, mag‘izning o‘ngidan ag‘darma chok-dan 0,1-0,3 sm oraliqsa bostirib tikiladi. Keyin mag‘iz buyumning teskari tomoniga qaytarilib, 0,1-0,2 sm keng-likda kant hosil qilib dazmollanadi. Mag‘izning ichki qirqimlari buklab tikilgan (5.4.8-rasm, a), yoki maxsus mashinada yo‘rmalangan bo‘ladi (5.4.8-rasm,