O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta

Mulkchilik  huquqini  himoyalash  bo‘nak  sifatida,  shartnomaning  bir  
ishtirokchisi  boshqa  ishtirokchiga  shartnoma  bo‘yicha,  to‘lashi  kerak  bo‘lgan 
to‘lovlar  evaziga,    shartnoma  tuzilishini  isbotlash  va  uni  bajarilishini  ta’minlash 
maqsadida  beradigan pul miqdoriga aytiladi.   
Bo‘nakning ta’minlovchi xususiyati ikki jihatida namayon bo‘ladi:   
a)  bir  tomon  shartnoma  bo‘yicha  kontragentga  ta’aluqli  to‘lovlar  qismini 
oldindan  to‘laydi,  bu  bilan  boshqa  tomon  uchun  majburiyatlarning  real  bajarilishi 
ta’minlanadi;   
b) agar shartnomaning bajarilmaganligiga bo‘nak bergan tomon javobgar bo‘lsa, 
bo‘nak  boshqa  tomonda  qoladi,  agar  shartnomaning  bajarmaganligiga  bo‘nak  olgan 
tomon aybdor bo‘lsa, u qarshi tomonga bo‘nak miqdorini ikki barobar qilib qaytarib 
berishi kerak.   
Bo‘nakning  avans va  oldindan  to‘lash  bilan umumiy    jihatlari   ko‘pdir. Biroq, 
avans ham, oldindan to‘lash ham ta’minlovchi funkstiyaga ega emas.  Ular shartnoma 
asosida bajarilishi kerak bo‘lgan to‘lovlar evaziga amalga oshiriladi.   
Xo‘jalik faoliyatida  oldindan amalga ohsirilgan to‘lov avansmi yoki bo‘nakmi, 
qanday  ajratib  olish  mumkin  degan  savol  tug‘iladi.    Bu  yerda,  shartnomada 
keltirilgan ko‘rsatma xal qiluvchi ahamiyatga ega.