O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta



Download 1,88 Mb.
Pdf ko'rish
bet35/195
Sana30.12.2021
Hajmi1,88 Mb.
#94181
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   195
Bog'liq
2511-Текст статьи-7155-1-10-20200711

 № 
Bo‘lim nomi 
Mazmuni 
1. 
Kirish 
 Shartnoma soni, shartnoma tuzish joyi va sanasi, tomonlar 
nomi   
2. 
Shartnoma predmeti   
Tovar nomi va uning tavsiflari  
3. 
Yetkazib berish bazisi 
Tavakkalchilikni o‘tishi vaqti,  INKOTERMS 2010 
4. 
Narxi 
O‘lchov birligi, narx bazisi va darajasi, mustaxkamlash usuli  
5. 
To‘lovlar 
Valyuta, to‘lov muddati va shakli. 
6. 
O‘ralishi 
Turi, sifati, o‘lchovlari, to‘lov usuli va markirovka  
7. 
Yuk ortish tartibi   
Ogohlantirish 
8. 
Topshirish-qabul qilib 
olish 
Xususiy mulkga o‘tkazish 
9. 
Reklamatsiya 
Sifati va miqdoriga oid davolar, taqdim etish muddati va 
bartaraf etish tartibi.   
10. 
Kafolatlar 
Amal qilishning va xizmat ko‘rsatishning kafolatli muddati  
11. 
Jarima sanktsiyalari  
Penya, jarimalar 
12. 
Fors-major 
Tomonlarning shartnomaviy majburiyatlarni bajarishdan ozod 
etish   
13. 
Arbitraj 
Nizolarni hal etish tartibi, Arbitraj organi va joylanishi  


26 
 
Bu  bo‘limda  tashqi  savdo  shartnomasining  ko‘rinishi,  tovar  va  uni  yetkazib 
berishning bazis shartlari qisqa qilib ifodalanadi. Masalan, unda bunday ko‘rsatilishi 
mumkin. Ko‘p hollarda shartnomalar rus tili va  ingliz tillarida tuzilganligi uchun, rus 
tilidagi ko‘rinishini ko‘raylik: " Продавец продал, а Покупател купил на условиях 
FOB  (  в редакциях INKOTERMS-2010),  порт г. Санкт-Петербург  три фрезерно  
станка  типа….."

Agar  shartnomaning  predmeti  bo‘lib,  murakkab  texnologik 
xarakterdagi  tovar  bo‘lsa,  odatda  shartnomada  "Texnologik  shartlar"  yoki 
"Texnologik  spetsifikatsiyalar"  kabi  maxsus  bo‘limlar  ko‘rsatiladi.  Bu  holda" 
shartnomaning  predmeti"  degan  bo‘limda  tovarga  qisqacha  ta’rif  berilib,  maxsus 
bo‘limlarga  xavola  etiladi  va  ushbu  bo‘limda  tovarning  texnologik  tavsifnomalari 
berilib,  uning  qiymati  ko‘rsatiladi.  Bu  borada    o‘lchov  birligini  hisobga  olib,  uni 
ko‘rsatish  zarur.  Katta  hajmdagi  tovarlar  savdosida  og‘irlik  o‘lchov  birliklari  bilan 
o‘lchanadigan  tovarlarni  shartnomada  ko‘rsatilganidek  og‘irlikda  yuklash  juda 
mushkuldir. Masalan, ruda metallarini yoki paxta tolashini temir yo‘l yoki kema bilan 
tashiganda,  uning  og‘irligi  xavo  namligi  tufayli  shartnomada  belgilangan  xajm  yoki 
og‘irlikdan  bir  muncha  og‘ir  yoki  engilroq  bo‘ladi.  Shuning  uchun  bunday 
muammolardan  qochish  maqsadida  shartnomada  tovarning  hajmi  yoki  og‘irligi 
belgilanayotganda,  ma’lum  bir  foyiz    chegirma  beriladi  yoki    bo‘lmasa  "atrofida" 
so‘zi  qo‘llaniladi.  Mashina  va  texnika-texnologiyalar  kabi  uzoq  muddat 
qo‘llaniladigan  tovarlar  va  istemol  predmetlari  dona,  komplekt,  juftlik  va  shu  kabi 
o‘lchovlavrda  ko‘rsatiladi.  Kompleks  obektlarni  ta’mirlash  uchun  mashina,  asbob-
uskuna,  materiallar  kabi  tovarlarni  yetkazib  berish  shartnomalarida,      tamirlanishi 
uchun  inventar,  material  va  boshqa    xom-ashyo  va  ekspluatatsiya  qilingan 
materiallardan  tashqari  yetkazib  berishga  eksporter  majburdir  degan  ibora  ham 
qo‘llanilishi mumkin. 
Shartnoma 
ishtirokchilari 
bo‘lmish 
tomonlarni 
ta’riflash 
jarayonida 
shartnomada,  ularning  davlat  ro‘yxati  reestrida    qayd  etilgan,  to‘liq  firma  nomi, 
shartnoma  bo‘yicha  keyingi  nomi,  masalan  “ish  bajaruvchi”,  “yuk  yetkazib 
beruvchi”, “ijarachi”, “buyurtmachi”, shuningdek imzolayotgan shaxsning lavozimi, 
familiyasi,  ismi  va  otasining  ismi  ko‘rsatiladi.        Agar  shaxs  ishonchnoma  asosida 
harakat qilayotgan bo‘lsa, uni ham ko‘rsatish lozim. Mazkur holat, keyinchalik u yoki 
bu  shaxs  shartnomani  imzolashga  huquqi  yo‘q  edi,    degan      etiroz  yuzaga  kelishini 
bartaraf  etadi,  aks  holda,  bu  kontragentning  o‘z  zimmasiga  olgan  majburiyatlarini 
bajarish  masuliyatini  bekor  qiladi.  Ushbu  maqsadda,  amaldor  shaxsning    shartnoma 
imzolashga  oid  haqiqiy  vakolatlarini  teksirib  ko‘rish  lozim,  bu  uning  shaxsini 
tasdiqlovchi  va  vakolatlari    aniqlovchi  hujjatlarni  teksirish  bilan  amalga  oshiriladi. 
Mazkur hujjatlar qatoriga, korxonaning har bir amaldor shaxsi vakolatlarini belgilab 
beruvchi, korxona  nizomi ham kiradi.  
 
Agar  shaxs  ishonchnoma  asosida  harakat  qilsa,  nixoyatda  extiyotkor  bo‘lishi 
lozim.  O‘zbekiston  RespublikasiFuqarolik  Kodeksida,  ishonchnomaga  quyidagi 
talablar belgilangan:    
- yuridik shaxs nomidan beriladigan ishonchnoma raxbar tomonidan imzolanib, 
unga ushbu yuridik shaxsning muxri bosiladi (138-moddaning 1-bandi); 
-  davlat  mulkiga  asoslangan  yuridik  shaxs  nomidan  pul  va  boshqa  mulkiy 


27 
 
boyliklarni  olish  yoki  topshirish  uchun  beriladigan  ishonchnoma  shu  yuridik 
shaxsning  bosh  buxgalteri  tomonidan  ham  imzolanishi  kerak      (138-moddaning 
2-bandi); 
-  ishonchnoma  ko‘pi  bilan  uch  yil  muddatga  berilishi  mumkin.  Agar 
ishonchnomada  muddat  ko‘rsatilgan  bo‘lmasa,  u  berilgan  kundan  boshlab  bir  yil 
mobaynida o‘z kuchini saqlaydi (139-moddaning 1-bandi); 
-    berilgan  kuni  ko‘rsatilmagan  ishonchnoma  haqiqiy  emas  (139-moddaning 
2-bandi). 

Download 1,88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   195




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish