O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta

Maqsad  bayonnomasiga  binoan  shartnoma  tuzish.  Umuman  olganda, 
shartnoma  –  bu  shartnomadir  va  hech  qanday  niyatlarga  oid  bayonnoma  uni  o‘rnini 
bosa  olmaydi.  Shunday  bo‘lsa  ham,  bunday  bayonnomani  imzolagan  shaxslar 
zimmasiga ma’lum majburiyatlar yuklayshi mumkin.    
O‘zbekiston  Respublikasining  qonun  hujjatlariga  ko‘ra,  tuzilishi  kerak  bo‘lgan 
shartnoma  borasida  olib  borilgan  muzokaralar  ularning  ishtirokchilari  zimmasiga 
hech  qanday  huquq  va  majburiyatlarni  yuklamaydi.  Biroq,  oxirgi  vaqtda,  tijorat 
hujjatlari  turlari  ichidan  niyatlar  haqidagi  bayonnoma  keng  tarqalib  bormoqda.   
Shuni  esdan  chiqarmaslik  kerakki,  bazi  niyatlar  haqida  bayonnomalar  tomonlar 
o‘rtasidagi muzokaralarni qayd etuvchi hujjatgina bo‘la olmay, bazi hollarda huquqiy 
kuchga ega hujjat ham bo‘lib xizmat qilmoqda.    
Gap  shundaki,  amaldagi  qonun  hujjatlarida  xomaki  shartnoma  kabi  shakl  ham 
nazarda  tutilgan.  Xomaki  shartnomaga  muvofiq,  tomonlar  kelajakda  tovarlar, 
bajarilgan  ish  va  boshqalarni,  xomaki  shartnomada  belgilangan  shartlar  asosida, 
kimgadir  topshirishga  oid  shartnoma  tuzishga  majburiyat  oladilar.        Bir  qator 
hollarda,    tadbirkorlar,  niyatlarga  oid  bayonnomani  imzolab,  aslida  o‘z  zimmalariga 

---

37 
 
ma’lum  huquq  va  majburiyatlarni  olayotganlarini  sezmaydilar.  Agar  xomaki 
shartnoma  ishtirokchisi  belgilangan  shartnomani  tuzishdan  bosh  tortsa,  muqobil 
tomon    sudga  mos  shartnomani  tuzishga  majburlash  borasida  davo  bilan  murojaat 
etishi  hamda,  shartnoma  tuzishdan  bosh  tortayotgan  tomondan,  uning  harakatlari 
oqibatida yetkazilgan zararni qoplash talabi bilan murojaat etishi mumkin.