6-modda. Ijtimoiy sheriklikning asosiy shakllari
Ijtimoiy sheriklikning asosiy shakllari quyidagilardan iborat:
nodavlat notijorat tashkilotlarining va fuqarolik jamiyati boshqa institutlarining ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish dasturlarini ishlab chiqish hamda amalga oshirishda ishtirok etishi;
nodavlat notijorat tashkilotlarining va fuqarolik jamiyati boshqa institutlarining normativ-huquqiy hujjatlarni ishlab chiqish hamda amalga oshirishda ishtirok etishi;
Davlat-xususiy sherikchilik (DXSh) – biror mamlakatga yoki ushbu mamlakat tomonidan berilgan ko’rsatmalar asosida xizmat ko’rsatuvchi xususiy sektor uchun uzoq muddatli shartnoma. Xususiy sektor o’zining moliyaviy, texnik va boshqaruv resurstlaridan foydalanish orqali loyihani ilgari suruvchi kuch hisoblanadi. Davlat sektori esa asosiy loyiha aktivlari (misol uchun, er uchastkalari) ni taqdim etadi va yuridik hamda shartnoma asosida uzoq muddatli o’zaro munosabatlarni o’rnatadi, hamda loyihaga tayyorgarchilikni moliyalashtiradi. Xususiy sektor va davlat investitsion maburiyatlar, risklar, mas’uliyat va tushumlarni ajratgan holda birgalikda faoliyat yuritishadi.
Davlat-xususiy sherikligi – bu kooperativ kelishuvning bir koʻrinishi boʻlib, ikki yoki undan ortiq davlat va xususiy sektor vakillarining investitsiya, infratuzilma, innovatsiya loyihalarida hamda ijtimoiy-iqtisodiy, ilmiy, shuningdek, davlat ahamiyatiga molik dasturlardagi sheriklik munosabatlari tushuniladi. «Davlatxususiy sektor sherikligi» atamasi infratuzilma va boshqa xizmatlar doirasida davlat va xususiy korxona va tashkilotlar oʻrtasidagi bir qator iqtisodiy munosabatlarni tavsiflaydi. Bunday iqtisodiy munosabatlar jarayonida foydalaniladigan boshqa tushunchalar orasida xususiy sektor ishtiroki (Private Sector Participation) va xususiylashtirish (Privatization) kabi tushunchalar ham mavjud boʻlsa-da, ushbu tushunchalar orasida ma‘lum bir farqlar mavjud.
Chet davlatlar tajribasida davlat bilan xususiy tarmoq oʻrtasidagi sheriklik deganda turli yoʻnalishlardagi biznes va iqtisodiy munosabatlar tushuniladi. Ya‘ni, bu munosabatlar xususiy sektor resurslaridan umum jamiyat ehtiyojlarini qondirishda foydalanishni nazarda tutadi. Davlat bilan xususiy biznes hamkorligi umummilliy va iqtisodiy ahamiyatga molik yirik loyihalarni amalga oshirishga yirik xususiy investitsiyalarni jalb qilishda asosiy omil sifatida katta ahamiyatga ega boʻlgan. jarayondir.
Mamlakatimizda ham davlat-xususiy sherikligi munosabatlarini shakllantirishga ham alohida e‘tibor qaratila boshlangani, xususan, Oʻzbekistonni 2017-2021-yillarda ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish boʻyicha Harakatlar strategiyasining 3.4.bandining oxirgi xatboshida ustuvor vazifalardan biri sifatida davlat-xususiy sherikligini kengaytirish deb alohida keltirib oʻtilganligi ham bu munosabatlarni oʻrganishning ahamiyatini oʻzida ifodalaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |