O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta ta’lim vazirligi toshkent irrigatsiya va qishloq xo’jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti

3
/
2
1
1
2
1
Z
M
M
1
E
13
R





 
(3.1) 
 
bunda    R  –  ionni  bosib  o‟tgan  yo‟li;  Е
1
  –  ionning  boshlang‟ich  energiyasi;  М
1
  – 
ionning  massa  rusumi;  Z
1
  -  ionning  atom  rusumi;  М
2
  –  nishondagi  atomlarning 
massa rusumi; ρ – nishon materialining zichligi. 

---

69 
 
Amaliy  maqsadlar  uchun  ionni  boshlang‟ich  harakati  yo‟nalishiga  uning 
bosib  o‟tgan  yo‟lning  proektsiyasining  nisbati  muhimdir,  bu  proektsiya  quyidagi 
tenglamadan aniqlanadi: 
 
1
2
p
M
M
b
1
R
R



 
(3.2) 
 
bunda  R
p
  –  bosib  o‟tgan  yo‟lning  proektsiyasi;  b  –  ionning  boshlang‟ich 
energiyasiga  va  bosib  o‟tgan  yo‟lning  o‟rtacha  qiymatiga  bog‟liq  parameter 
(birinchi yaqinlashishda uni b = 1/3 deb qabul qilish mumkin). 
Bosib o‟tgan yo‟lning proektsiyasi odatda katta bo‟lmaydi, masalan Е ≈ 1,0 MeV 
bo‟ganda,  R
p
 ≈ 1,0 mkmga teng bo‟ladi.  
Qattiq  jismga  singdirilgan  ionlarning  chuqurlik  bo‟yicha  taqsimlanishi 
Gauss funktsiyasi bilan ifodalanadi: 
 


















