O‘zbekiston respublikasi oliy va o’rta ta`lim vazirligi “tiqxmmi” milliy tadqiqot universitetining qarshi

Bunday savodxonlik media-savodxonlik deb ataladi.
Media-savodxonlik

Viruslar ta’siri

Hozirgi kunda kompyuter tizimlariga o‘z malakasini oshirish uchun yoki shunchaki «hazillashib» buzg‘unchilik qilayotgan «yosh dasturchilar» ko‘proq zarar yetkazadi. Chunki ular juda ko‘pchilikni tashkil qiladi.

Internet orqali yetkazilishi mumkin bo‘lgan asosiy zararlar:

• Tarmoqqa ulangan vaqtingizda kompyuteringizga ruxsatsiz «kirish» va uni Sizning manfaatingizga zid tarzda masofadan boshqarish;

• Internetda uzatilayotgan axborotlar «yo‘lda ushlab olinib», ulardan nusxa olish yoki o‘zgartirish;

• Turli virus (kompyuter xotirasidagi ma’lumotlarni o‘chirish,

o‘zgartirish kabi ishlarni bajaruvchi va boshqa dastur tarkibiga qo‘shilib olish, «yuqish» xususiyatiga ega bo‘lgan maxsus dastur) dasturlarini websahifalarga «yashirib qo‘yish»;

• Turli davlat tashkilotlari va xususiy korxonalarga tegishli

axborotlarni o‘g‘irlash va raqobatchi tashkilotlarga sotish yoki

ma’lum miqdorda to‘lov talab qilish;

• jamiyat mafkurasi va ma’naviyatiga zid axborotlarni Internetda

e’lon qilish.

Viruslar klassifikatsiyasi

– tarmoq viruslari.

Viruslarni shartli ravishda quyidagi guruhlarga bo‘lish mumkin:
– fayl viruslari [COM, EXE va DLL ni zararlaydi];
– boot-viruslar [disketlarni boshlang‘ich yuklovchi sektorlari (yoki
MBR – Master Boot Record) qattiq diskning yuklovchi sohasini zararlaydi];
– makroviruslar;

Fayl viruslari kompyuterlarda eng ko‘p tarqalgan viruslardir.

Bu toifa kompyuter viruslari juda chidamli bo‘lib, o‘z vaqtida ehtiyot chorasi ko‘rilmasa, haqiqiy epidemiyaga aylanadi.
Ular barcha viruslarning taxminan 80 % ini tashkil etadi.

• Shaxsiy va lokal tarmoqdagi kompyuterlarga tashqaridan