Tarqatma materiallar
(Referat mavzulari,
adabiyotlar ro’yxati, baholash
mezonlari, xorijiy manbalar)
163
Биз
Биз
ким
ким
–
–
мулки
мулки
Турон
Турон
амири
амири
Туркистонмиз
Туркистонмиз
Биз
Биз
ким
ким
–
–
миллатларнинг
миллатларнинг
энг
энг
қадими
қадими
ва
ва
энг
энг
улуғи
улуғи
,
,
туркнинг
туркнинг
бош
бош
бўғинимиз
бўғинимиз
АМИР
АМИР
ТЕМУР
ТЕМУР
Амир Темур
–
фахримиз
,
ғуруримиз
164
Амир
Амир
Темурнинг
Темурнинг
энг
энг
йирик
йирик
ҳ
ҳ
арбий
арбий
юришлари
юришлари
ЭРОНГА ҚАРШИ
ЮРИШЛАР
:
•
уч йиллик юриш
-
1386-88 (
Эрон
,
Озарбайжон
,
Грузия
,
Арманистон
) 1387
Исфахон
•
беш йиллик юриш
-
1392-1396
•
етти йиллик юриш
-
1399-1404
ОЛТИН ЎРДАГА
ҚАРШИ
ЮРИШЛАР
:
•
Биринчи марта
1389
•
Иккинчи марта
1391-
Қундузча
жанги
•
Учинчи марта
1394-1395
Шимолий
Кавказдаги Терек
дарёси бўйидаги
жанг
•
1371, 1373, 1375, 1379,
1388-
йилларда
Хоразмдаги сўфийлар
сулоласи
хукмдорларига қарши
кураш
1398-1399 -
Ҳиндистон
юриши
•
1402
йил
Анқара жанги
.
Бу жанг
XV
асрнинг энг
йирик
урушларидан
биридир
.
Амир
Темур ўз
даврининг энг
кучли подшоси
бўлган Боязид
Елдиримни
мағлуб этган
.
165
166
АМИР
АМИР
ТЕМУРНИНГ
ТЕМУРНИНГ
ШАХСИДА
ШАХСИДА
СИЁСАТ
СИЁСАТ
ВА
ВА
АХЛОҚ
АХЛОҚ
УСТУВОРЛИГИ
УСТУВОРЛИГИ
Унинг
Унинг
шахсида
шахсида
а
а
хлоқ
хлоқ
ва
ва
сиёсат
сиёсат
уйғунл
уйғунл
ашган
ашган
Унда
Унда
ю
ю
ксак
ксак
стратегия
стратегия
(
(
сезгирлик
сезгирлик
,
,
огоҳлик
огоҳлик
,
,
тезкорлик
тезкорлик
,
,
имкониятлардан
имкониятлардан
максимал
максимал
фойдаланиш
фойдаланиш
,
,
узоқни
узоқни
кўра
кўра
билиш
билиш
)
)
кучли
кучли
шаклланган
шаклланган
эди
эди
.
.
Амир
Амир
Темур
Темур
давлат
давлат
ва
ва
халқнинг
халқнинг
ўз
ўз
олдига
олдига
қўйган
қўйган
мақсадларини
мақсадларини
амалга
амалга
оширишдаги
оширишдаги
асосий
асосий
воситачи
воситачи
бўлган
бўлган
.
.
Бошқарувда
Бошқарувда
малакали
малакали
мутахассислар
мутахассислар
,
,
олимларга
олимларга
таянган
таянган
.
.
му
му
х
х
олифатчилар
олифатчилар
муаммосини
муаммосини
ижобий
ижобий
ҳал
ҳал
қил
қил
ган
ган
.
.
К
К
учли
учли
душманлар
душманлар
кўнглига
кўнглига
йўл
йўл
топ
топ
ган
ган
,
,
уларнинг
уларнинг
куч
куч
-
-
салоҳиятидан
салоҳиятидан
давлатни
давлатни
бошқаришда
бошқаришда
фойдалан
фойдалан
ган
ган
доимо
доимо
м
м
аслаҳат
аслаҳат
ва
ва
машварат
машварат
га
га
таянган
таянган
,
,
юксак
юксак
сиёсий
сиёсий
билимга
билимга
эга
эга
бўлган
бўлган
эзгу
эзгу
амали
амали
,
,
юксак
юксак
ра
ра
ҳ
ҳ
барлик
барлик
қ
қ
обилияти
обилияти
билан
билан
катта
катта
обрў
обрў
қ
қ
озона
озона
олган
олган
адолат
адолат
ли
ли
,
,
инсоф
инсоф
ли
ли
ва
ва
ҳақиқат
ҳақиқат
г
г
ў
ў
й
й
бўлган
бўлган
,
,
ваъдага
ваъдага
вафо
вафо
қилган
қилган
,
,
молпарастлик
молпарастлик
ва
ва
таъмагирликдан
таъмагирликдан
узоқ
узоқ
бўл
бўл
ган
ган
,
,
унга
унга
нисбатан
нисбатан
халқ
халқ
нинг
нинг
ишончи
ишончи
оши
оши
б
б
борган
борган
у
у
ҳар
ҳар
бир
бир
вазифани
вазифани
ўз
ўз
вақтида
вақтида
бажарган
бажарган
,
,
бунинг
бунинг
учун
учун
керакли
керакли
чора
чора
-
-
тадбирлар
тадбирлар
белгилаган
белгилаган
иқтисодий
иқтисодий
ишларда
ишларда
тежамкорлик
тежамкорлик
,
,
ўртамиёналик
ўртамиёналик
йўлини
йўлини
тутган
тутган
ў
ў
з
з
сиёсатида
сиёсатида
ортиқча
ортиқча
қаттиққўл
қаттиққўл
ёҳуд
ёҳуд
ўта
ўта
юмшоқ
юмшоқ
ҳ
ҳ
ам
ам
бўлмаган
бўлмаган
камтар
камтар
,
,
оддий
оддий
ва
ва
содда
содда
бўлиб
бўлиб
,
,
у
у
«
«
киши
киши
ўзига
ўзига
берилган
берилган
имкон
имкон
учун
учун
Аллоҳ
Аллоҳ
олдида
олдида
жавоб
жавоб
беради
беради
»
»
деган
деган
тушунчага
тушунчага
таянган
таянган
ва
ва
бошқа
бошқа
кўплаб
кўплаб
хислатларга
хислатларга
эга
эга
бўлган
бўлган
167
АМИР
АМИР
ТЕМУР
ТЕМУР
ДАВЛАТИНИНГ
ДАВЛАТИНИНГ
МА
МА
ЪМУРИЙ
ЪМУРИЙ
ТУЗ
ТУЗ
И
И
ЛИШИ
ЛИШИ
САЛТАНАТ
САЛТАНАТ
Улус
Улус
Вилоят
Вилоят
Туман
Туман
(10
(10
минг
минг
аскар
аскар
етказиб
етказиб
берган
берган
)
)
Ҳазора
Ҳазора
(
(
минглик
минглик
)
)
Сада
Сада
(
(
юзлик
юзлик
)
)
Даҳа
Даҳа
(
(
ўнлик
ўнлик
)
)
Ҳоким
Ҳоким
Молия
Молия
девони
девони
бо
бо
шли
шли
ғи
ғи
Қози
Қози
Муфтий
Муфтий
Мутавалли
Мутавалли
й
й
Мухтасиб
Мухтасиб
Адолат
Адолат
амири
амири
Вилоят
Вилоят
ва
ва
туман
туман
бошкарувлари
бошкарувлари
Маҳаллий
Маҳаллий
эркин
эркин
жамоалар
жамоалар
Маҳалла
Маҳалла
оқсоқоллари
оқсоқоллари
Кутвол
Кутвол
(
(
комендант
комендант
)
)
168
169
Соҳибқирон
Соҳибқирон
буюк
буюк
бунёдкор
бунёдкор
Амир
Амир
Темур
Темур
даврида
даврида
Ҳиндистон
Ҳиндистон
,
,
Шероз
Шероз
,
,
Исфаҳон
Исфаҳон
ва
ва
Дамашқнинг
Дамашқнинг
машҳур
машҳур
уста
уста
-
-
ҳунармандлари
ҳунармандлари
мамлакатда
мамлакатда
ҳашам
ҳашам
атли
атли
иморату
иморату
иншоотлар
иншоотлар
бино
бино
қилганлар
қилганлар
;
;
Амир
Амир
Темур
Темур
забт
забт
этган
этган
мамлакатларнинг
мамлакатларнинг
бир
бир
қатор
қатор
шаҳарлари
шаҳарлари
Бағдод
Бағдод
,
,
Дарбанд
Дарбанд
,
,
Байлақонни
Байлақонни
қайта
қайта
тиклади
тиклади
ва
ва
салтанатнинг
салтанатнинг
барча
барча
шаҳару
шаҳару
қишлоқларида
қишлоқларида
кенг
кенг
бунёдкорлик
бунёдкорлик
ишларини
ишларини
олиб
олиб
борди
борди
;
;
Амир
Амир
Темур
Темур
Табризда
Табризда
масжид
масжид
,
,
Шерозда
Шерозда
сарой
сарой
,
,
Бағдодда
Бағдодда
мадраса
мадраса
,
,
Туркистонда
Туркистонда
машҳур
машҳур
шайх
шайх
Аҳмад
Аҳмад
Яссавий
Яссавий
қабри
қабри
устига
устига
мақбара
мақбара
қурдирган
қурдирган
бўлса
бўлса
-
-
да
да
,
,
лекин
лекин
асосий
асосий
эътиборини
эътиборини
она
она
шаҳри
шаҳри
Кеш
Кеш
ва
ва
пойтахти
пойтахти
Самарқандга
Самарқандга
қаратди
қаратди
;
;
У
У
салтанат
салтанат
қудратини
қудратини
қурилишларда
қурилишларда
ифода
ифода
этган
этган
.
.
Унинг
Унинг
қурилишларида
қурилишларида
Шарқ
Шарқ
ва
ва
мусулмон
мусулмон
дунёсининг
дунёсининг
тафаккури
тафаккури
ўз
ўз
ифодасини
ифодасини
топган
топган
.
.
Барча
Барча
соҳаларда
соҳаларда
Do'stlaringiz bilan baham: |