O`zbеkiston rеspublikasi oliy va o`rta maxsus

Markaziy nerv sistemasining xususiyatlari.  Nerv  sistemasi  nerv
tolalaridan keladigan turli xildagi tashqi va ichki ta'sirni qabul qiladi.
Reflekslarning nerv markazlari nerv sistemasining turli joylarida o'rnashgan. Bitta
neyron bir nechta refleksda ishtirok etib, turli nerv markazlarida qatnashishi
mumkin. Masalan, til muskullarini ta'minlovchi neyronlar chaynash, yutish, nutq
organlarining reflektor harakatlarida ishtirok etadi.Ba'zi reflekslarni turli nerv
markazlarining neyronlari yuzaga chiqaradi. Masalan, nafas olish va nafas
chiqarish reflekslarda uzunchoq miyadagi, orqa miya va bosh miya katta yarim
sharlarida markazlardagi neyronlar ham ishtirok etadi.
Nerv markazlari qo'zg'alish, tormozlanish, yig'ilish, transformasiya,
mayinlik, kislorod tanqisligiga chidamsizlik, dominanta va boshqa fiziologik
xususiyatlarga ega. Nerv hujayralari tinch holatdan faol holatga ta'sirlovchilar
ta'sirida o'tish xususiyatiga ega. Nerv impulsi neyronning tabiiy ta'sirlovchisi
hisoblanadi. Yana bir xususiyati-qo'zg'alishdir, qo'zg'alish paytida ta'sirga javob
reaksiyasi hosil bo'ladi.Nerv markazi-bir guruh neyronlarning funksional birikmasi
hisoblanadi.
Nutq, lablar, hiqildoq harakati muskullarining nerv markazlari uzunchoq,
o'rta miya, bosh miya katta yarim sharlari po'stlog'ida joylashgan. So'zlar ma'nosini
tushunishning nerv markazi bosh miya katta yarim sharlarining chakka qismida
joylashgan.
Yangi tug'ilgan chaqaloqda nerv sistemasi qo'zg'aluvchanligi sust bo'lib, 12
kunlikda katta odamnikiga nisbatan kuchliroq bo'ladi. Ayniqsa bolada moddalar
almashinuvi jadal kechishi munosabati bilan kislorod tanqisligiga sezgirlik juda
kuchli bo'ladi.