O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟limi vazirligi zaxiriddin muhammad bobur nomidagi andijon davlat universiteti



Download 0,78 Mb.
Pdf ko'rish
bet14/23
Sana30.03.2022
Hajmi0,78 Mb.
#518940
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   23
Bog'liq
avestoda talimiy - axloqiy davlatchilik goyalarining aks etishi

Dadestoni menogi xrad» - 
(Aql ruhi mushohadalari) pahlaviy adabiyotlari 
ichidagi eng qimmatli asarlardan biri hisoblanadi. «Dadestoni menogi xrad» bir 
necha marta (Andreas, 1882; Sanjana, 1895; Codex, 1936) nashr qilinib ingliz, 
gujarat, fors va rus tillariga tarjima qilingan. Bundan tashqari West, 1885; Antia, 
1909; Taffazoli, 1975, 1985; Chunakova O, 1997, F.Shpigel, D. Tavadia, 
X.Nyuberg, M.Mole, R.Sener, M.Boys va boshqa sharqshunoslar o‗z ilmiy 
tadqiqotlari asar matnidan namunalar keltirishgan. Yodgorlikning yaratilish vaqti 
tarixi, davri hamda va muallifi haqida ma‘lumotlar yo‗q hisobi. Ko‗pgina 
Tadqiqotchilar asar muallifining «Avesto» dan juda yaxshi xabardor, 
mazdoparastlik e‘tiqodiga sodiq zardushtiy bo‗lganligini e‘tirof etishadi. Bunga 
misol sifatida matnda 20 marotoba «Avesto» tilga olinganligi va 100 dan ziyod 
«Avesto» dan iqtibos keltirilganligi ta‘kidlash lozim. Asarning yaratilish davri 
Sosoniylar hukmronligining oxirgi davriga to‗g‗ri kelishi ham taxmin qilinadi. 
Asarning asosiy syujetini
aql ruhi
va 
donishmand
orasidagi savol –javob, 
musohoba tashkil etadi. Aql ruhi esa o‗z navbatida moddiylashtirilgan tushuncha 
sifatida talqin qilinadi. Donishmand unga jamiyatda qabul qilingan qonun-qoidalar, 
udumlar, urf-odatlar, belgilangan tartibga rioya qilinishi va shu jarayonda 
insonning hatti-harakati bilan bog‗liq zardushtiylar ta‘limotining mohiyatini 
anglashga qaratilgan 62 ta savol beradi. Savol-javoblar zardushtiylik ta‘limotiga 
asoslangan dunyoqarashni shakllantirishga yo‗naltirilgan bo‗lib, uning asosini 
doimiy ravishda davom etadigan yaxshilik va yomonlik o‗rtasidagi azaliy kurash 
masalasi tashkil etadi. Inson esa o‗z aqli, tafakkuri yordamida yaxshilik va 
yomonlik yo‗llaridan birini tanlab o‗z taqdirini belgilaydi. 
Insonning to‗g‗ri tanlovi uning jamiyat va ijtimoiy hayotdagi hatti-
harakatlarini ham belgilab beradi. Bu o‗z navbatida dinning asosiy ahkomlarini 
bilish va tushunish, uning farzlari, sunnatlariga rioya qilish, butparastlarga 
nisbatan kurash, shuningdek «ezgu fikr», «ezgu so‗z» va «ezgu amal» triadasiga 
so‗zsiz amal qilish holatlarida namoyon bo‗ladi. 
Zardushtiylikda tafakkur va aql tushunchasi (xirad) ga alohida e‘tibor 
beriladi. Oy, yer va barcha yaratilgan xilqat va mavjudotlar 

Download 0,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   23




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish