O‗zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘limi vazirligi a. Qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika instituti ta‘limda axborot texnologiyalari kafedrasi

 
anglatadi. 
Ma‘lumotlar.
Axborot iste‘molchiga yetib borguncha bir qator o‘zgarishlarga uchraydi. 
Oraliq bosqichlarda xabarning mohiyatiga ko‘ra xususiyati ikkinchi darajaga tushib qoladi. 
Natijada «axborot» tushunchasi nisbatan cheklangan «ma‘lumotlar» tushunchasi bilan 
almashtiriladi. Shuning uchun ham ma‘lumotlarni axborotning kompyuterdagi tasviri deb aytish 
mumkin. 
Ma‘lumotlar bir-biri bilan o‘zaro bog‘langan dalil va raqamlar, fikrlar to‘plamini 
ifodalaydi. Axborot va ma‘lumotlar o‘rtasidagi farq ta‘kidlanmaydigan hollarda ular anonim 
sifatida ishlatiladi. 
Hujjat, hujjat aylanishi
. Axborot tizimi doirasida har qanday tashkilot hujjat va hujjat 
aylanishi ishiga duch keladi. 
Hujjat
 
– bu ma‘lum bir qoidaga ko‘ra rasmiylashtirilgan, 
belgilangan tartibda tasdiqlangan qog‘oz, ovoz yoki electron shakldagi axborot xabaridir. 
Hujjat 

---

aylanishi
–
hujjatlarni yaratish, izohlash, uzatish, qabul qilish va arxivlashtirish, shuningdek 
ularning ijrosini nazorat qilish hamda ularni ruxsatsiz foydalanishdan himoyalash tizimidir. 
Axborot jihatlari
. Axborotni uchta asosiy jihatdan ko‘rib chiqish mumkin, ya‘ni, 
pragmatik, semantik va sintaksis
tomonidan. Axborotni aynan shu jihatlardan ko‘rib chiqish 
avtomatlashtirilgan axborot tizimini loyihalashtirishda muhim ahamiyatga ega.
Pragmatik jihat
axborotlarni amaliy jihatdan foydaligi, iste‘molchi uchun qanchalik qimmatli 
ekanligi va qaror qabul qilishdagi ahamiyati nuqtai nazaridan ko‘rib chiqadi. Axborotni 
pragmatik o‘rganish boshqaruvning turli darajalarida qarorlar qabul qilish uchun zarur bo‘lgan 
ko‘rsatkichlar tarkibini aniqlash, ko‘rsatkichlar va hujjatlarning unifikasiyalashtirilgan tizimini 
ishlab chiqish imkonini beradi.
Semantik jihat
axborotlarni o‘rganishda axborotning mohiyatini ochish va uning 
elementlarining mazmunan ahamiyati o‘rtasidagi munosabatlarni ko‘rsatish imkonini beradi. 
Ushbu jihat axborot qismlari o‘rtasidagi bog‘liqliklarni ko‘rib chiqadi. Mazkur darajada axborot 
majmuining tashkil bo‘lish qonuniyatlari (rekvizitlardan ko‘rsatkichlar, ko‘rsatkichlardan 
hujjatlar shakllantirish) tadqiq etiladi. Axborotning miqdoriy bahosi ushbu darajada axborotning 
shakllanish jarayonini bayon etish, hujjatlar harakatlanishining oqilona yo‘nalishini hamda
ularni qayta ishlashning texnologik variantini tanlash imkonini beradi. Xullas, axborotni turli 
jihatlarida o‘rganish ularning tartibi va tarkibini, paydo bo‘lish qonuniyatini, hajm, vaqt va sifat 
jihatidan tavsifi (to‘liqligi, shonchligi, eskirmaganligini), aniqlash, shuningdek axborot olish, 
qayta ishlash, himoya qilish imkonini beradi.