O‗zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘limi vazirligi a. Qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika instituti ta‘limda axborot texnologiyalari kafedrasi

Internet bu o‗zi nima?
Internet bu butun jahon kompyuter tarmoqlari majmuidir. U 
minglab lokal va mintakaviy kompyuter tarmoqlarini birlashtiruvchi butun dunyo kompyuter 
tarmogidir, ya‘ni 
WWW
–World Wide Web –butun dunyo o‗rgamchak to‗ri deb xam yuritiladi. 
INTERNET –International Network
xalqaro kompyuter tarmog‗i deb ham yuritiladi. 1967 yil 
Larri Roberts ARPA kompyuterlarini o‗zaro bog‗lashni taklif etadi va 1969 yilda AQSH Mudofa 
vazirligi tomonidan kompyuter tarmogining birinchi versiyasi yaratilgan edi. 
Internet
(Internet- Interconnected Computer Networks suzlaridan olingan bulib, o‘zaro 
boglangan kompyuter tarmoqlari degan ma‘noni anglatadi) -bu bir-biri bilan aloka kanallari 
(mavjud bo‘lgan telefon kanallari va kabelli aloqa kanallari) bo‘yicha muloqot qiladigan turli xil 
kompyuter tarmoqlarining butun jaxon uyushmasidir.
Bu tarmoq ARPAnet deb nomlandi va UNIX operatsion sistemasida ishlay boshladi. 70 –chi 
yillarda ushbu tarmoq kuchayib unga xoxlagan kompyuterni ulash imkoniyati paydo bo‗ldi.
1974 yilda xar-xil tarmoqlarni birlashtiruvchi TCP/IP protokoli yaratildi va bu tarmoqlarni 
rivojlanishiga yana bir turtki bo‗ldi. 1976 yil tadqiqot kompaniyasi laboratoriyasi xodimi Robert 
Metkalf ilk lokal kompyuter tarmog‗i Ethernet ni yaratdi. 1983 yildan ARPAnet Internet 
tarmog‗i deb yuritila boshlandi va kompyuter hamda tarmoqlar to‗plami sistemasiga aylandi. Bu 
sistemaga AQSH ning eng taniqli korxonalar tarmog‗i NSFNET, evropadagi EUNet, EARN, 
yaponiyaning JUNET va buyuuk Britaniyaning JANET tarmoqlari qo‗shildi. Shu yili 
ARPAnetni ikki mustaqil tarmoqqa bo‗lib yuboradi. Ularning biri keyingi tadqiqotlar uchun, 
ikkinchisi harbiy aloqalar uchun edi. Harbiy tarmoq MILnet nomini oladi. 
INTERNET butun dunyo kompyuter tarmog‗iga aylandi. Internet quyidagi imkoniyatlari 
bilan afzaldir, bu-informatsiyaga ega bo‗lish, yangiliklar bilan tanishish, bilimga ega bo‗lish, 
o‗qish, ilg‗or texnologiyalar va tajribalar bilan tanishish, ish munosabatlarini tezda hal qilish, 
sherik va buyurtmachilarni nazorat qilish va xakazolardir. Demak Internet bu yangiliklar bilan 
muntazam tanishuv, hamkorlik va harakatlarning birlashuvi, zamonaviy fikrlar almashish, ta‘lim 
olish va x.k. Internet-bu infradoira bo‗lib, uning yordamida ma‘lumotlarni uzatish, qabul qilish, 
boshqarish va tasvirlash mumkin.
Tadqiqotlar shuni ko‗rsatmoqdaki, Internet ildizi 50-y borib taqaladi. Hammasi 1949 yili 
sobiq Ittifoq atom bombasini sinovdan o‗tkazilganida boshlandi. 1956 yil Pentagon vahima 
ko‗tarib, hukumatga raketadan himoya qiluvchi vosita yaratilishi uchun mablag‗ berishni so‗rab 
murojat etadi. Ammo rad javobini oladi. 1957 yilda yilda sobiq ittfioqda erning birinchi sun‘iy 
yo‗ldoshi uchiriladi, endilikda Rossiyada yadro zaryadini dunyoning istalgan chetiga etkazib 
berish vositasi paydo bo‗lgandi.
1958 yil Pentagon yana bir bor hukumatga moddiy yordam so‗rab, murojat etadi va bu 
safar u o‗z maqsadiga erishadi. SHunda xabarni zudlik bilan etkazish tizimini vujudga 

---

keltirishga qaror qilingandi. 1991 yil CERN –Evropaning fizika laboratoriyasi barchaga tanish 
bo‗lgan WWW ni yaratdi.