O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi z. Nishanova, D. Qarshieva

 Test me‟yorlari
– bu kishilar taraqqiyotining o‗rtacha ko‗rsatkichi. Har qanday me‘yor, o‗lchov 
ham vaqti bilan o‗zgarib turadi, chunki ishlar davomida kishilarning ham psixologik 
taraqqiyotida o‗zgarishlar bo‗ladi, masalan, XX asrning birinchi choragida kishilarning 
intellektual taraqqiyotiga qo‗yilgan me‘yorlar, shu asrning oxirgi choragida qo‗yilgan 
me‘yorlarga to‗g‗ri kelmaydi, chunki ushbu yillar mobaynida kishilarning aqliy taraqqiyot 
ko‗rsatkichlari ancha Yuqorilagan. 
Bundan tashqari, empirik qoidalar mavjud, unga ko‗ra kamida har besh yilda test me‘yorlari 
qayta ko‗rib chiqilishi shart, asosan bu intellektual testlarga taalluqlidir. 
Validlik
atamasi Evropa tillaridan olingan bo‗lib, u quyidagi ma‘noni anglatadi: to‗laqonli, 
yaroqli, mos. 
Psixodiagnostik metodikaning validlik
sifatidagi tavsifi uning aynan 
o‗rganilayotgan psixologik xususiyatga mo‗ljallanganligi va ushbu psixologik xususiyatni 
baholashga mosligi hamda yaroqliligini ko‗rsatib beradi.
Metodikaning validlik tavsifi
ushbu metodika orqali haqiqatdan ham psixologik sifatni 
o‗lchash mumkin, degan xulosadan tashqari uning qo‗llash mumkin bo‗lgan sohani va uning 
sharoitlari haqidagi ma‘lumotlarni ham o‗ziga qamrab oladi.

---

301 
Psixodiagnostik metodikaning validligi haqida mulohaza qilar ekanmiz, validlikning bir necha 
turi bor va ularning har birini alohida ko‗rib chiqish hamda baholash zarurdir. Validlik – nazariy, 
amaliy, empirik, ichki va tashqi bo‗lishi mumkin.
Nazariy validlik
– qo‗llanilgan metodika yordamida olingan ko‗rsatkichlarni boshqa metodik 
vositalardan olingan ko‗rsatkichlar bilan, ya‘ni ko‗rsatkichlar orasida nazariy asoslangan 
bog‗liqlik borligi va tadqiqot qilinayotgan sifat ko‗rsatkichlari mosligi bilan aniqlanadi.