O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi Z. M. Bobur nomidagi Andijon Davlat universiteti z z o

2.2.4.HUJAYRALARNI MINERAL ТUZLARGA NISBAТAN O’ТKAZUVChANLIGI. 
Har qanday tirik hujayrani harakterli xususiyati ulardagi mineral to’zlar konsentratsiyasi 
o’rtasidagi keskin farqdan iborat. Odatda, hujayrada boshqa kationlarga nisbatan kaliy ko’p 
bo’ladi. Kaliyning protoplazmada konsentratsiyasi muxitnikidan ancha yuqori bo’ladi. Mineral 
moddalar hujayra ichidagi strukturalarda ham teng taqsimlanmaydi: mineral to’zlarning yadro va 
mitoxondriyadagi konsentratsiyasi sitoplazmadagidan yuqori bo’ladi. Masalan, natriyning 
konsentrsiyasi bakaning tuxumini yadrosida 3 marta sitoplazmadagidan ko’p.
Oxirgi ma’lumotlarga qaraganda mineral to’zlar hujayrada erkin ion holida yoki oqsillar, 
nuklein kislotalar bilan birikkan holda bo’lishi mumkin ekan. Deyarli hamma Ca, Mg, Na ni 
yarmi bog’langan holda, K esa faqat ion holda bo’ladi. 
Хamma mineral anion va kationlar hujayraga har xil tezlik bilan kiradi. Modda 
almashinish yuqori bo’lgan hujayralarda mineral to’zlarni kirish tezligi ortik bo’ladi.