|
Tayanch tushunchar: nazoratchi, vazifalari, huquq va burchlari, olib boradigan tashkiliy – pedagogik – metodik ishlar
Maktabgacha tarbiya muassasalari ishiga bevosita rahbarlik qilish XTB maktabgacha tarbiya inspektori – nazoratchiga yuklatiladi.
Nazoratchi bu – ma’lum sohaga tegishli qonun – qoidalarning bajarilishi nazorat qiluvchi shaxsdir.
«Rahbarning qanchalik ma’suliyat bilan javobgarlikni his qila olgan holda ishlash uning sof vijdonligiga ko’p narsa bog’liq. Bugun ularning qay darajada bajarayotganliklarini tekshirish muhim ahamiyatga egadir»6.
Maktabgacha tarbiya nazoratchisining ishi murakkab va ko’p qirralidir. Nazoratchi o’z ishida Davlatimizning Xalq ta’limi sohasi bo’yicha chiqarilgan qonun, Milliy Dastur, shuningdek, instruktiv – dasturiy – metodik hujjatlariga amal qiladi.
X.T.B – nazoratchisi (tuman, shahar):
Turli tildagi, idora – tashkilot tomonidan tashkil etishidan qat’iy nazar «Bolalar bog’chasi ta’lim – tarbiya dasturi» talabalarini bajarilishini kuzatadi, tekshiradi;
M.T.M ishini har tomonlama nazorat qiladi.
Qonun doirasida yo’l-yo’riq, buyruq, tavsiya – ko’rsatmalar beradi;
Qonunga xilof ishlarni to’xtatadi va XTB – ga xabar beradi.
Maktabgacha tarbiya bo’yicha ishlarni yaxshilash bo’yicha taklif – mulohazalar beradi;
XTB-da mudira, metodist va tarbiyachilar uchun ilmiy – uslubiy kengashlar chiqaradi;
Maktabgacha tarbiya xodimlarini Attestatsiyadan o’tkazadi;
Xodimlarni rag’batlantirish va jazolash ishdan bo’shatish masalalariga rahbarlik qiladi;
Shahar, tuman nazoratchisi – Xalq deputatlari ijroiya ko’mitalari oldiga. XTB va MTM. ishini yanada takomillashtirish bo’yicha masalalarni qo’yadi;
Nazoratchiga qo’yiladigan asosiy talablar:
1 – Respublika, viloyat, shahar, tuman – nazoratchisi lavozimiga; Eng ilg’or, yuksak pedagogik tashkilotchilik qobiliyatiga ega bo’lgan, maktabgacha tizimi ishini prinsiplarini puxta egallagan, oliy maxsus ma’lumotga ega bo’lgan, ish stajiga ega bo’lgan pedagoglardan tayinlanadi.
Nazoratchi har tomonlama tayyorgarlik ko’rgan, o’z ishini ustasi, dunyoqarashi keng, ta’lim to’g’risidagi Davlat siyosatini puxta egallagan, nazoratchi – mutaxasislik malakalariga ega bo’lgan;
U prinsipial, xolis, vijdonli, davlat nutqai nazari - qiziqishlari asosida ish yurituvchi, javobgarlikni xis etuvchi, aniq xushyor, tartibli, talabchan, o’z so’zida tura oladigan, kamchilikka murosasiz;
Maktabgacha tarbiya ravnaqi uchun eng samarali, foydali, kerakli, asosiy vazifalarni o’z vaqtida aniqlay olishi, qisqa muddatda bajara olish xususiyatiga ega bo’lishi;
M.T.M – ishini har tomonlama chuqur tahlil qila olishi, ishdagi kamchiliklar o’z vaqtida bartaraf etish choralarni tezda aniqlab olish, bajarish;
X.T.B va M.T.M-ga doimiy amaliy yordam berish;
Yangilikka intilish, tashviqot qilish pedagoglarning ilg’or ish tajribalari amaliyotga yangi texnologiya asosida kiritish;
G’oyaviy – siyosiy – pedagoglik bilimi ustida tinmay ishlash.
Nazoratchi 5 yilda 1 marta malaka oshirish kurslarida o’z malakasini oshiradi.
Nazoratchi tumanda maktabgacha tarbiya ishining tashkilotchisi va raxbari, mamlakatli pedagog-metodist, davlat nazoratchisi. U siyosiy jihatdan savodli, axloqiy mustaxkam bulishi, ishiga davlat nazaridan yondoshishi, maktabgacha tarbiya muassasalariga raxbarlik masalalarini operativ hal qilishi, ular ishini ob’ektiv va aloxida-aloxida baxolash, talabchanlik bilan tekshirishni amaliy yordam ko’rsatish bilan olib borgan holda, kishilar bilan ishlay bilishi, pedagoglik nazokatini namoyon qilishi kerak.
Maktabgacha tarbiya muassasalari ishining hamma bo’limlariga muvaffaqiyatli rahbarlik qilish uchun nazoratchi o’z ishini aniq rejalashtirish, keng jamoatchilikka suyanish lozim.
Nazoratchi aholining maktabgacha tarbiya muassasalariga bo’lgan talabini qondirishga alohida e’tibor beradi. Shu maqsadda u maktabgacha tarbiya muassasalari tarmog’ini kengaytirishning kundalik va istiqbol-rejalarini tuzishda ishtirok etadi va yangi muassasalarini foydalanishga topshirishilishini muntazam tekshirib turadi. Nazoratchi maktabgacha tarbiya muassasalarining rentabel ishlashiga erisha borib, ularning xalq xo’jalik rejalarini bajarishini qat’iy kontrol qiladi, qishloqda bolalar bog’chalari qurilishiga katta e’tibor beradi, ular moddiy bazasining yaxshilanishga g’amxo’rlik qiladi.
Nazoratchi moliya masalalarini tushinishi, maktabgacha tarbiya muassasalarini jixozlash, bolalarni ovqatlantirishga oid normativ xujjatlarni bilishi, muassasani saqlash uchun ajratilgan pul mablag’larini o’z vaqtida berilishi va to’g’ri sarflanishini muntazam tekshirib turish, markazlashtirilgan bugalteriya bilan xamkorlikda ishlash kerak.
Nazoratchi maktabgacha tarbiya muassasiga borganida metodik, tarbiyaviy va ma’muriy-xo’jalik ishlarini ahvolini o’rganadi, ilg’or tajribani, ishdagi kamchiliklarni aniqlaydi, zarur yordam ko’rsatadi.
U «Bolalar bog’chasida tarbiya Dasturi»ning bajarilishini nazorat qiladi, pedagogik kadrlar tarkibi va ularning joylashtirilishini o’rganadi, ularni malakasini oshirishga qaratilgan tadbir belgilaydi.
Ota-onalar komiteti faoliyatiga rahbarlik qilish va aholi orasida pedagogik bilimlarni tashviqot qilish ishlarini tashkil qilish inspektor ishida muhim rol o’ynaydi, u bu ishning mazmunini va formalarini rayon sharoitiga muvofik ravishda belgilaydi.
Xalq ta’limi bo’limlariga to’liq rahbarlik xalq ta’limi bo’limi mudiri, inspektori, metodisti tomonidan ishlab chiqilgan yillik plan asosida olib boriladi.
Rejaning kirish qismida avvalgi o’tgan o’quv yiliga tavsifnoma, qaysi va nechta bolalar muassasalari qurildi, metodik ishlar qay darajada olib borildi, ilg’or ish tajribalari qanday umumlashtirildi, tashkiliy-xo’jalik ishlari, Tuman kengashlari, umuman barcha bajarilgan ishlarga tahlil beriladi.
Tadbirlar.
Tuman qaramog’idagi bolalar muassasalarini komplektlash qoidalari, bir qancha MTMlarni nazoratga olish, ota-onalar tomonidan qarzlarni bajarilishini, pedagog xodimlarning ishlash mamlakalarini oshirish ishlari va boshqa ishlar rejalashtiriladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
