Oʻzbеkiston rеspublikаsi oliy vа oʻrtа mаxsus tа’lim vаzirligi

2.3. Raqamlashtirilgan konchilik korxonasini tashkil etishda GATning o'rni 
Raqamli konchilik korxonasi bu: 

ishlash imkoniyatining yangi ko‘rinishidagi ishlab chiqarishi va 
boshqaruvning barcha satx (qatlam)larining integratsiyalashgan (jamlangan) 
majmui; 

yechim qabul qilish uchun sun‘iy intelekt va katta sonlar (ko‘p ma‘lumotlar) 
analitikasidan foydalanish; 

modernizatsiyalashtirilgan biznes jarayon, yangi kompitensiya va ilg‘or 
texnologiyalar kelishuvida yaratilgan biznes modellarining yangi turi. 
Konchilik korxonalarida raqamli texnologiyalarni qo’llash sohalari. 
Ishlab chiqarishda: 

burg‘iquduqni yuqori aniqlikda yo‘naltirish va burg‘ilash parametrlarini 
nazorat qilish; 

---

34 

avtonom burg‘ilash; 

portlatuvchi muhandis uchun tezkor ilova; 

dispecherlik xizmatlarini takomillashirish va avtomatlashtirish; 

karerdagi konchilik texnikasi va qurulmalarini inson ishtirokisiz masofaviy 
boshqaruv va avtonom rejimlarda ishlatish; 

yuqori aniqlikdagi navigatsiyadan foydalanib, avtosamosvallar sifatli
yuklanishini boshqarish; 

shaxta muhandisi uchun mobil ilovadan foydalanishni tashkil etish; 

konni qazib olishga tayyorlashni avtomatlashtirish va foydali qazilmani 
qayta yuklash omborxonalarida foydali komponenta miqdorini o‘rtalashish 
orqali mineral xomashiyo sifatini boshqarish; 

Konchilik korxonasiga tegishli foydali qazilma zaxirasini boshqarish. 
Konchilik ishlarini bexatar olib borishni ta’minlashda
: 

sanoat xavfsizligini boshqarish-VG Safety dasturi asosida. 

konchilik texnikalarining to‘qnashuvini oldini olish. 

Mashina-mexanizimlarini boshqaradigan mutaxassislarning charchoqligini 
monitoring qilish. 

tog‘ jinislari siljishini avtomatik ravishda qayd qilib borish 
Konchilik korxonasida qo‘llaniladigan texnikani masofadan boshqarish va 
robotlashtirilgan avtosamosvallar ishlaydigan karer – intelektual karer deyiladi. 
Hisob yuritishni real vaqt rejimida boshqarish, korxonada amalga oshiriladitgan 
ishlarning sifati va xajmi to‘g‘risidagi informatsiyani raxbariyatga tezkor taqdim 
etish, mehnat unumdorligi va ish rejasini prognozlash hisobiga korxona faoliyatini 
dinamik 
optimallashtirishga 
erishish 
uchun 
raqamli 
texnologiyalardan 
foydalaniladi. 
Jumladan, burgilash stanoklarining ish unumdorligini oshirish, portlatish 
matererilallari sarfini kamaytirish, burg‘iquduqlar joylashish to‘rining o‘rni va 
burg‘ilash chuqurligini nazorat qilish, ikkilamchi burg‘ilash hajmini kamaytirish, 
burg‘ilash – portlatish ishlarining sifatini oshirish hisobiga tog‘ jinislarini tashish 
unumdorligini oshirish masalalari burg‘ilash-portlatish ishlarini boshqarish tizimini 
avtomatlashtirish orqali o‘z yechimini topadi. 
Buning uchun raqamli texnologiyalardan unumli foydalangan holda 
quyidagi amallarni bajarish kerak bo‘ladi: 

5 sm aniqlik bilan jismoniy tayanch nuqtalaridan foydalanmasdan 
burg‘uquduq stanogini avtomatik tarzda yo‘naltirish; 

---

35 

burg‘iquduqlarning zaryadkasi va mustahkamlashni ta‘minlash uchun 
burg‘ilash – paramertlarini nazorat qilish; 

amalda qazib bo‘lingan burg‘iquduqlar to‘g‘risida ma‘lumotlarni avtomatik 
tarzda to‘plash; 

burg‘iquduq stanogining ish va to‘xtab qolish vaqtlarini hisobini yuritish; 

topshiriqlarga aniqlik kiritish maqsadida konchilik jihozlari operatori bilan 
ikki tamonlama aloqani ta‘minlash; 

burg‘ilash – portlatish ishlarini masofadan turib avtonom olib borish.