O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus talim vazirligi

b) Devorlar
O‘z vazifasiga va joylashishiga ko‘ra ichki va tashqi to‘siq, ya'ni xonani tashqi muhit ta'siridan himoyalovchi yoki xonalarni bir-biridan ajratib turuvchi konstruksiyalar sifatida loyixalanib, ular yuk ko‘taruvchi, o‘zining og‘irligini qabul qiluvchi va o‘zining og‘irligini uzatuvchi sifatida loyixalanadi. Loyixalanadigan binoda ichki devorlar uchun qalinligi 120mm bo‘lgan va tashki devorlar uchun qalinligi 380mm bo‘lgan gisht-tosh konstruksiyalaridan foydalanmiz.
Loyixalanayotgan bino bo‘ylama devorli konstruktiv sxemaga ega bo‘lib, yuk ko‘taruvchi bo‘ylama devorlar A.B.V o‘qlar buyicha joylashtirilgan. Binoning zina poya xonasi 1-2, o‘qlar bo‘yicha ko‘ndalang ravishda joylashtirilgan. Ishlash xarakteri bo‘yicha A, B, V devorlar yuk ko‘taruvchi 1.2.3…. va 8 ko‘ndalang o‘qlar bo‘yicha joylashtirilgan devorlar o‘zining og‘irligini qabul qiluvchi, xonalarni bo‘luvchi 120 mm li qalinlikda ishlangan devorlar o‘zining og‘irligini uzatuvchi sanaladi.
v) Orayopmalar.
Qavatlararo orayopmalar binoning ichki bo‘shlig‘ini tik yo‘nalishda qavatlarga ajratadi va binoning bikrligini bo‘ylama yo‘nalishda saqlash uchun xizmat qiladi.
Oraliq yopmalar binoda joylashgan o‘rniga qarab quyidagicha bo‘ladi:
-yerto‘la usti orayopmasi (birinchi qavatni yerto‘ladan ajratib turadi);
-qavatlararo yopmalar (binoni qavatlarga ajratadi);
-chordoq yopmasi (tepa qavatni chordoqdan ajratadi).

Loyixalanadigan binoda orayopma plitalari sifatida silindirik bo‘shliqqa ega bo‘lgan yirik elementlardan foydalanilgan. A,B,V bo‘ylama o‘qlar yo‘nalishi bo‘yicha yuk ko‘taruvchi devorlar orasidagi prolyot S9-PT 59-15 markali uzunligi 7200mm eni 1190mm balandligi 220 mm orayopma plitalari bilan .Orayopma plitalari o‘zaro bir biri bilan armatura chiqiqlarini bir biriga maxkamlash yo‘li orkali, binoning perimetri bo‘yicha esa armatura chiqiqlarini bo’ylama yo‘naliщda armatura chiqiqlari orqali bir biriga payvandlash orqali maxkamlash usuli bilan maxkamlangan. Orayopma plitalari orasidagi ko’ndalang choklar va perimetri bo’yicha tashqi choklar R 12,5 klassli beton bilan to‘ldirilgan. Plitalar orasidagi bo‘ylama choklar 100 markali sement qumli qorishma bilan bilan to‘ldirilgan.

Loyixalanadigan binoda lodjialar uchun orayopma plitalari sifatida qovurg‘ali yirik elementlardan foydalanilgan. Yuk ko‘taruvchi devorlar orasidagi prolyot PRL 60-12 markali uzunligi 7200mm eni 1190 mm li orayopma plitalari bilan yopilgan.

g) Tom.
Bino konstruksiyalari va ichki xonalarni tashqi atmosfera tasirlaridan saqlash uchun binolarda tom konstruksiyalari loyixalanadi va qurilishi amalga oshiriladi. Tom konstruksiyasi qoplama va yuk ko‘taruv qismidan tashkil topadi. Tomlar turar joy binolarida loyixalanishiga qarab tekis va chordoqli tarzda loyixalanadi. Loyixalanayotgan binoda tom konstruksiyasi chordoqli ikki nishabli tarzda loyixalangan.

Chordoq ning yuk ko‘taruv konstruksiyasi markaziy ustun, ustunning uski qismiga o‘rnatilgan to‘sin, bo‘ylama yuk ko‘taruvchi devorlar ustiga o‘rnatilgan mauerlat va stropiladan tashkil topgan. Top qoplamasi sifatida qalinligi 0,8 mm lik taboqli metall elementlardan foydalanilgan. Metall taboq elementlar stropilaga mix yordamida maxkamlangan 20 mm qalinlikdagi taxta to‘shamalarga o‘zi buraluvchi shruftli mixlar yordamida maxkamlangan. Metall taboqli elementlarning bir-biri bilan birlashadigan chok qismlari ostiga xuddi shunday metall elementlardan ishlangan suvni oqizuvchi ariq shaklidagi maxsus qoplamalar, tomning yuqorigi qismiga esa nishab tarzdagi qoplama o‘rnatilgan. Tomning yuk ko‘taruv konstruksiyalari orayopma plitalariga maxsus bog‘lovchi simlar bilan tortib maxkamlangan.