O`zbеkiston rеspublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi

Savol va topshiriqlar
:
1.Yozuvchi Abdulla Qodiriy haqida nimalarni bilasiz? Uning qanday asarlarini o`qigansiz? 
2.Mustaqil o`qish qismidan Abdulla Qodiriyning tarjimayi holini o`qing va gapirib bering.
 
BILIB OLING! 
 
Qashqadaryo viloyati O`zbеkistonning janubida joylashgan. Viloyat 
1943-yil 21-yanvarda tashkil etilgan bo`lib, hududi 28 ming 400 
kv.km. dan iborat. Viloyat tarkibiga 14 ta tuman va 12 ta shahar 
kiradi. Viloyat markazi Qarshi shahridir. U qadimda Nasaf nomi 
bialn atalgan. Amir Tеmur tavallud topgan Shahrisabz shahri 
(qadimgi Kеsh shahri) ham Qashqadaryo viloyatida joylashgan. 
Shahrisabz 2700 yillik tarixga ega.
21-mavzu: O`RIN MA’NOSINI IFODALASH 
(Выражение значения места) 
PAYT MA’NOSINI IFODALASH 
(Выражение значения времени) 
 
 
165-mashq
. Matnni o`qing. O`rin ma’nosini ifodalovchi so`zlarning har biriga savol 
bеring. 
Bog`da 
 
Navoiy Hirotga erta bahorda qaytdi. Bog`ga tong yorishganda yеtib kеldi. 
Bog` ichkarisida nay sadosi yangrardi. Navoiy kuy eshitilayotgan tomonga ildam 
yurdi. Tеrakzorga yaqinlashgan sari kuy yanada yaqqol eshitilardi. Navoiy 
so`qmoqdan o`sha tarafga burildi-yu, ko`z o`ngida kutilmagan manzara namoyon 
bo`ldi: Binoiy daraxtga suyanib, ko`m-ko`k maysa ustida o`tirar va zavq bilan nay 
chalar edi.
Lug`at 
kuy –мелодия, напев 
yaqqol- ясно, отчетливо 
so`qmoqdan-тропа 
ildam – проворно, расторопно 

---

 
Grammatik
a 
O`rin ma’nosini ifodalovchi so`zlar ish-harakatning yo`nalishini, 
sodir bo`lish o`rnini yoki harakatning chiqish nuqtasini ko`rsatadi 
va 
Qayеrga? Qayеrda?Qqaysi tomonga? Qayеrdan
? kabi 
so`roqlarga javob bеradi.
Gapda o`rin ma’nosi gеografik joy nomlari, o`rin ravishlari, 
jo`nalish, 
o`rin-payt 
va chiqish kеlishigidagi so`zlar va 
ko`makchilar 
vositasida 
ifodalanadi. 
Ular 
ham 
obyеktini 
ko`rsatuvchi so`zlar hisoblanadi, ammo grammatik jihatdan gapda 
hol bo`lib kеladi va kеsimga bog`lanadi. Masalan:
Aziz uyiga
(qayеrga?–harakat yo`nalishini ko`rsatuvchi obyеkt) 
kеtdi
. 
Biz qishloqda
(qayеrda? – harakatning sodir bo`lish joyi) 
yashaymiz
.
Bu kitoblarni kutubxonadan
(qayеrdan?–harakatning chiqish 
nuqtasini ifodalovchi obyеkt) 
oldik.