O`zbekiston respublikasi oliy va or`ta maxsus ta`lim vazirligi

Diqqatning asosiy turlarini
ko‘rib chiqamiz. Bularga tabiiy va ijtimoiy belgilangan, bevosita va 
bilvosita diqqat, ixtiyorsiz, ixtiyoriy va ixtiyoriydan keyingi diqqat, hissiy va intellektual diqqat kiradi. 
Diqqatni tashkil etishda insonning faolligiga ko‘ra diqqatni uch turga bo‘lish mumkin: ixtiyorsiz, 
ixtiyoriy va ixtiyoriydan keyingi diqqatlar. 
Ixtiyorsiz diqqat 
– bu ongning seskantiruvchi sifatidagi alohida xususiyatiga muvofiq holda 
ob’ektda jamlanganligi. 
Ixtiyoriy diqqat 
– bu ob’ektda faoliyat talablariga ko‘ra yo‘naltirilgan, ongli boshqariladigan 
jamlanganlik. 
Ixtiyorsiz diqqat maqsad qo‘yish va iroda qatnashuvi bilan bog‘liq emas, ixtiyoriy diqqat uchun esa 
iroda boshqaruvi va maqsadning mavjud bo‘lishi shart. Odatda, ixtiyorsiz diqqatning yuzaga kelishida 
jismoniy, psixofizik va ruhiy sabablarning yaxlit to‘plami bilan ish ko‘rishga to‘g‘ri keladi. Ular bir-biri 
bilan o‘zaro bog‘langan bo‘lsada, shartli ravishda quyidagi to‘rt darajaga bo‘lish mumkin. 
Sabablarning birinchi guruhi