O’zbekistоn respublikasi оliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi

1.Qoliplarni  presslovchi  mashinada  tayyorlash
.  Bunday  mashinalar 
konstruksiyasiga  ko‘ra  opokadagi  qolip  materialni  ustidan  va  silkitib 
preslovchilarga  bo‘linadi.  39-  rasm,  a,  b  da  ustidan  va  silkitib  presslovchi 
mashinalarning tuzilishi va ishlash sxemasi keltirilgan. 

---

78 
 
 
39-rasm.
 Ustidan (a) va silkitib (b) presslovchi mashinalarning 
tuzilishi va ishlash sxemasi: a - ustidan presslovchi va b -silkitib 
presslovchi mashina; 
1 - silindr; 2 - porshen; 3 - stol; 4 - model taglik plitasi; 5 - model; 6 - 
opoka; 7 - rama; 8 - kolodka; 9 - traversa. 
39-  rasm,  a  dan  ko‘rinadiki,  stol  (3)  porshen  (2)  bilan  birga  yasalgan 
bo‘lib, porshen silindr (1) ga kiritilgan, stol (3) ga model taglik plitasi (4), unga 
esa  model  (5)  o‘rnatilgan.  Opoka  (6)  quloqlari  esa  taglik  plita  shtirlariga 
kiritilgan.  Opoka  ustiga  rama  (7)  o‘rnatilgan.  Opokaga  qolip  materiali 
bunkerdan kiritiladi. Mashinani yurgizish uchun unga havo kiritish teshigi orqali 
5-7 atm gacha siqilgan havo haydaladi. 
Silindrning  pastki  qismiga  kirgan  havo  porshenni  yuqoriga  ko‘tarib, 
traversa  (9)  ga  biriktirilgan  kolodka  (8)  ni  ramaga  kirayotganda  opokadagi 
materialni zichlaydi. Havo haydash to‘xtatilgach, opokali tizim o‘z og‘irligining 
hisobiga pastga harakatlanib, porshen tagidagi havoni tashqariga haydaydi, stol 
esa  dastlabki  vaziyatga  qaytadi.  Bu  sikl  bir  necha  marta  takrorlanib  qolip 
tayyorlanadi. 
Bu  mashinalarda  qolip  tayyorlashda  model  atrofidagi  material  zichligi 
opokaning  boshqa  qismidagi  zichligidan  pastroq  bo‘ladi.  Shu  boisdan  bu 
mashinalardan  balandligi  200  mm  dan  ortiq  bo‘lmagan  quymalar  qolipini 
tayyorlashda foydalaniladi. 

---

79