O’zbekistоn respublikasi оliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi

 S
piral parma 
 
Kalibrlovchi  lentachani  teshikning  devoriga  ishqalanishini  kamaytirish
 
maqsadida  ularning  kengligi 
f
    parmaning  diametriga  bog’liq  holda 
f
=(32...0,45)√
d, 
balandligini  esa 
∆
=0,1...0,3  mm  olinadi.  Parmani  teshik  ichida 
tiqilib qolishini oldini olish maqsadida uning diametrini quyruq qismi yo’nalishi 
tomonga  kichraytiriladi,  bunda  teskari  konuslik  ishchi  qismning  100  mm 
uzunligida 0,03...0,12 mm.ga teng  bo’lishi kerak. Parmaning mustahkamligi va 
bikrligini  oshirish  maqsadida  uni  o’zak  qismini  quyruq  qismi  yo’nalishi 
bo’yicha  konus  ya`ni  diametr  o’lchami  100  mm  oralig’ida  1,4...1,7  ma.gacha 
ortib boradi.  
 
Kesuvchi  va  kalibrlovchi  qismlar  parmaning  ishchi  qismini  tashkil  etadi. 
Standart  spiral  parmalar  0,1...80  mm  diametrda 
h8...h9
  dopusk  bilan 
tayyorlanadi.  Parmaning  ishchi  qismidan so’ng  bo’yin  qismi  joylashgan  bo’lib 
parmaning  markasi:  diametri;  kesuvchi  qismning  materiali;  tayyorlagan 
korxonaning maxsulot belgisi qo’yiladi. 
 
Quyruq  qismi  ikki  hil  bo’lishi  mumkin: 
d
=6...80  mm.li  parmalar  uchun 
konusli  (Morze)  va 
d
=0,1...20  mm.li  parmalar uchun  tsilindrsimon  ko’rinishda 
bo’ladi. 
d
>8  parmalar  uchun  quyruq  qismlar 
45
  va 
40X
  markali  konstruktsion 
po’latlardan  tayyorlanib  ishchi  qismga  payvandlash  usuli  bilan  biriktiriladi. 
Parmaning o’rnatiladigan joyida ishqalanish kuchini oshirish uchun quyruqlarga 
termik ishlov berilmaydi. Parmani panja qismi  toblanadi. 

---

185