O’zbekistоn respublikasi оliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi

12 – laboratoriya ishi 
 
PARMA, ZENKER  VA РАЗВЁРТКАLARNING  TUZILISHI VA 
QO’LLANISHI 
Ishdan  maqsad: 
Mexanik  ishlov  berishda  qo’llaniladigan  parmalar, 
zenkerlar  ва  развёрткаларning  konstruktsiyasining  tuzilishi,  konstruktiv 
elementlari  va geometrik parametrlari bilan tanishish. 
 
Umumiy ma`lumotlar 
 
Parma
–to’liq  materialda  teshik  hosil  qiluvchi  hamda  bolg’alash, 
shtamplash,  quyish  usullari  bilan  olingan  ichki  yuzalarni  parmalaydigan  yoki 
yo’nib kengaytiradigan kesuvchi asbobdir. Ular mashinasozlikda keskichlar kabi 
keng ko’lamda qo’llaniladi. 
 
Parmalash  jarayonining  kinematikasi  ikkita  xarakatdan  iborat:  bosh 
xarakat  –  asbobning  o’qi  bo’ylab  aylanma;  ilgarilanma  –  ushbu  o’q  bo’ylab 
surish xarakati. 
 
Konstruktiv  belgisi  bo’yicha  parmalar  quyidagi  turlarga  bo’linadi:  1) 
peroli  (kurakchasimon);  2)  spiral  (vintsimon  kanavkali);  3)  maxsus  (chuqur 
teshiklarni parmalovchi, kombinatsiyalashgan va boshq.). 
 
Ishchi  qismning  materiali  sifatida  asosan 
R6M5
  markali  tezkesar  po’lat 
qo’llaniladi.