О`zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Poi  kalon  ansambli 
—  Minorai  kalon  (1127)  yoki  Katta  Buxoro  minorasi. 
Qoraxoniylardan  Arslonxon  hukmronlik  qilgan  davrda  qurilgan.  Bu  minora  shahardagi  eng 
baland  inshootdir.  Uning  balandligi  46,5  metr,  uning  qurilgan  vaqtini  (1127  yil)  ko`rsatadigan 
yozuv  korpusning  o`rta  belidagi  koshinlardan  birida  qisman  saqlanib  qolgan.  Minora  baland, 
dumaloq ustunsimon bo`lib, tepasida ravoqli  «fonusiy»  tomi  bor. Uning  ichida 104 pillapoyali 
aylanma  zinasi  bor.  Minoraning  yuqori  tomoni  bir  oz  ingichkaroq  bo`lib,  tsilindr  shaklli 
gumbazida 16 ta darcha bor.
 
Minoradan azon aytilgan. Minorada dushman paydo bo`lishini kuzatadigan maxsus punkt 
ham bo`lgan. Minoraning qorovulxonasi xali ham bor, uning sirti jimjimador qilib terilgan pishiq 
g`isht  bilan  qoplangan.  Buxoro  shahrining  tashqi  ko`rinishida  bu  minora  badiiy  jixatdan  katta 
ahamiyatga ega. Gumbazning zangori belbog`i XVI asrda ishlangan koshinlardan iborat. Naqsh 
bilan  yozilgan  eeki  qismi 
XII 
asrda  yasalgan  och  moviy  tusdagi  koshinlardan  iborat  bo`lib, 
Buxoro  muzeyining  Sitorai  —  Mohi  xosa  filialida  saqlanmoqda.  Minora  korpusining  pastki 
qismi ta`mirlandi. U o`nburchak shaklida bo`lib, ustiga minora qurilgan.
 
Masjidi kalon 
(Katta masjid) — juma namozi o`qiladigan bu masjid 1514 yilda qurilgan 
bo`lib, kattaligi jihatdan Samarqanddagi Bibixonim masjididan keyin ikkinchi o`rinda turadi. U 
XII 
asrdagi eski masjid o`rniga qurilgan. Masjid XV asrda qurila boshlanib, XVI asr boshlarida 
(1514  yilda)  bitgan.  Masjid  to`g`ri  to`rtburchak  shaklida  hovlisi  bo`lgan  ochiq  masjidlar 
turkumiga kiradi. Masjidi kalonning ettita eshigi bor. Asosiy sharqiy eshigi oldida va ichida keng 
ayvonlar bor.
 
Masjidning      umumiy      maydoni      bir      gektar      keladi    (127X78).  Hovli  galereyasi  288 
qubba  bilan  qoplangan,  ularni  200  ta  ustun  ko`tarib  turadi.  Bu  ham  noyob  me`morchilik 
yodgorliklaridan biridir.